Nie chcę zwracać się w tej kwestii do tych dwóch pozostałych członków zarządu, bo nie widzę u nich woli załatwienia tej sprawy, jako że - jak napisałem - nie podjęli oni żadnych działań w związku z tą sytuacją.
Przede wszystkim wspólnicy mniejszościowi w spółce z o.o. mogą doprowadzić do tego, aby został powołany biegły rewident, którego zadaniem byłoby zbadanie działalności spółki poprzez zbadanie jej sprawozdań finansowych. Prawo takie przysługuje jednak wspólnikowi (wspólnikom) dysponującym co najmniej jedną dziesiątą kapitału zakładowego takiej spółki. Stosownie bowiem do art. 223 kodeksu spółek handlowych (k.s.h.) sąd rejestrowy, na żądanie wspólnika lub wspólników reprezentujących co najmniej jedną dziesiątą kapitału zakładowego, może, po wezwaniu zarządu do złożenia oświadczenia, wyznaczyć podmiot uprawniony do badania sprawozdań finansowych w celu zbadania rachunkowości oraz działalności spółki. Aby zatem mógł Pan z tego uprawnienia skorzystać, musiałby się Pan porozumieć z innym wspólnikiem (wspólnikami) posiadającym co najmniej 2-procentowy udział w kapitale zakładowym spółki i wspólnie z nim (nimi) złożyć do sądu stosowny wniosek. Członkowie organów spółki są zobowiązani udzielać biegłemu rewidentowi żądanych wyjaśnień oraz zezwolić mu na przeglądanie ksiąg i dokumentów spółki, na badanie stanu kasy oraz na dokonanie inwentaryzacji składników aktywów i pasywów spółki, a także udzielać mu w tym celu potrzebnej pomocy (art. 224 k.s.h.).
Biegły rewident składa swoje sprawozdanie sądowi rejestrowemu, który przesyła jego odpis żądającemu zbadania rachunkowości oraz działalności spółki, zarządowi i radzie nadzorczej lub komisji rewizyjnej. Sprawozdanie to powinno być odczytane w całości na najbliższym zgromadzeniu wspólników (art. 225 k.s.h.).
Jeżeli w spółce zostałby powołany biegły rewident, jego sprawozdanie wykazałoby zatem, czy doszło do zaniedbań i czy spółka poniosła z tego tytułu szkodę. Jeśli mimo takiego sprawozdania zarząd nadal nie podejmowałby żadnych kroków w celu doprowadzenia do naprawienia szkody, mógłby Pan sam wytoczyć powództwo o naprawienie szkody wyrządzonej spółce.
Członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz likwidator odpowiada wobec spółki za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub postanowieniami umowy spółki, chyba że nie ponosi winy (art. 293 § 1 k.s.h.). Powództwo o naprawienie takiej szkody może wytoczyć spółka. Jeżeli jednak nie zrobi tego w terminie roku od dnia ujawnienia czynu wyrządzającego szkodę, każdy wspólnik może wnieść pozew o naprawienie szkody wyrządzonej spółce (art. 295 § 1 k.s.h.). Pozew należy wnieść do sądu właściwego według miejsca siedziby spółki (art. 298 k.s.h.).
Wytaczając powództwo o naprawienie szkody wyrządzonej spółce, należy także pamiętać o tym, że:
1. Jeżeli powództwo okaże się nieuzasadnione, a powód, wnosząc je, działał w złej wierze lub dopuścił się rażącego niedbalstwa, obowiązany jest naprawić szkodę wyrządzoną pozwanemu (art. 295 § 4 k.s.h.).
2. W przypadku wytoczenia powództwa przez wspólnika osoby obowiązane do naprawienia szkody nie mogą powoływać się na uchwałę wspólników udzielającą im absolutorium ani na dokonane przez spółkę zrzeczenie się roszczeń o odszkodowanie (art. 296 k.s.h.).
3. Roszczenie o naprawienie szkody przedawnia się z upływem trzech lat od dnia, w którym spółka dowiedziała się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Jednakże w każdym przypadku roszczenie przedawnia się z upływem dziesięciu lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wyrządzające szkodę (art. 297 k.s.h.).
Podsumowując, wspólnik mniejszościowy w spółce z o.o. może wytoczyć powództwo o naprawienie szkody wyrządzonej spółce, jeżeli sama spółka nie zrobi tego w terminie roku od ujawnienia czynu wyrządzającego jej szkodę.
Paweł Mazur
Podstawa prawna:
art. 223-225 i art. 293-298 ustawy z 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz.U. Nr 94, poz. 1037 z późn.zm.).