Paragraf 4 art. 26 kodeksu spółek handlowych (k.s.h.) w jego pierwotnym brzmieniu stanowił, że jeżeli przychody netto spółki cywilnej ze sprzedaży towarów lub świadczenia usług w każdym z dwóch kolejnych lat obrotowych osiągnęły równowartość w walucie polskiej co najmniej 400 000 euro (czyli spółka prowadziła przedsiębiorstwo większych rozmiarów), każdy wspólnik miał prawo, ale i obowiązek zgłoszenia takiej spółki do rejestru. Z chwilą wpisu do rejestru spółka ta stawała się spółką jawną.
Przepis ten został dwukrotnie znowelizowany i dopiero druga z tych nowelizacji (która weszła w życie 8 stycznia 2009 r.) zniosła obowiązek zgłoszenia spółki cywilnej osiągającej przychody o określonej wysokości do sądu rejestrowego i tym samym przekształcenia jej w spółkę jawną.
Artykuł 26 § 4 k.s.h. w obecnym brzmieniu stanowi bowiem tylko tyle, że spółka, o której mowa w art. 860 kodeksu cywilnego (czyli spółka cywilna), może być (ale w żadnym przypadku nie musi) przekształcona w spółkę jawną, co wymaga zgłoszenia do sądu rejestrowego przez wszystkich wspólników. Paragraf 5 tego artykułu mówi natomiast, że z chwilą wpisu do rejestru spółka taka staje się spółką jawną, której przysługują wszystkie prawa i obowiązki stanowiące majątek wspólny wspólników. Taka przekształcona spółka pozostaje podmiotem w szczególności zezwoleń, koncesji oraz ulg, które zostały przyznane spółce przed jej przekształceniem, chyba że ustawa lub decyzja o udzieleniu zezwolenia, koncesji albo ulgi stanowi inaczej. Wspólnicy spółki przekształcanej (spółki cywilnej) uczestniczący w przekształceniu stają się z dniem przekształcenia wspólnikami spółki przekształconej (spółki jawnej). Należy także pamiętać, że przed zgłoszeniem spółki cywilnej do rejestru wspólnicy muszą dostosować umowę tej spółki do przepisów o spółce jawnej (art. 26 § 6 k.s.h.). Ponadto do zgłoszenia należy dołączyć złożone wobec sądu albo poświadczone notarialnie wzory podpisów osób uprawnionych do reprezentowania spółki (art. 26 § 3 zd. 2 k.s.h.).
Reasumując, przepisy k.s.h. w obecnym brzmieniu nie nakazują już przekształcenia spółki cywilnej, której przychody przekroczyły określoną wartość, w spółkę jawną.
Paweł Mazur
Podstawa prawna:
• art. 26 oraz art. 553 § 2 i 3 ustawy z 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz.U. Nr 94, poz. 1037 z późn.zm.),
• art. 1 pkt 2 ustawy z 23 października 2008 r. o zmianie ustawy - Kodeks spółek handlowych (Dz.U. Nr 217, poz. 1381).