W myśl art. 235 kodeksu spółek handlowych, zgromadzenie wspólników w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością zwołuje zarząd. Nie jest jednak do końca jasne, jaką formę powinna przybrać decyzja zarządu w przedmiocie zwołania zgromadzenia. Przyjmuje się, że niezbędne jest uprzednie podjęcie takiej uchwały. Istnieją jednak także inne koncepcje. Niektórzy uważają, że walne zgromadzenie może zostać zwołane przez każdego z członków zarządu samodzielnie albo też zgodnie z zasadami reprezentacji. Bez względu na to, którą z koncepcji przyjmiemy za właściwą, zwołanie zgromadzenia wspólników przez zarząd uznaje się za zwołanie w zwykłym trybie. Poza zwykłym trybem wyróżnia się także szczególny oraz sądowy tryb zwołania zgromadzenia.
Ze szczególnym trybem zwołania zgromadzenia wspólników mamy do czynienia w przypadku bierności zarządu. Zgodnie z art. 235 par. 2 k.s.h. prawo zwołania zwyczajnego zgromadzenia wspólników przysługuje radzie nadzorczej i komisji rewizyjnej, jeżeli zarząd nie zwoła go w terminie określonym w k.sh. lub w umowie spółki. W myśl art. 231 par. 1 k.s.h. zwyczajne zgromadzenie wspólników powinno odbyć się w terminie sześciu miesięcy po upływie każdego roku obrotowego.
Nadzwyczajne zgromadzenie wspólników rada nadzorcza i komisja rewizyjna mogą natomiast zwołać, jeżeli jego zwołanie uznają za wskazane, a zarząd nie zwoła zgromadzenia wspólników w terminie dwóch tygodni od dnia zgłoszenia żądania przez radę nadzorczą lub komisję rewizyjną.
W art. 235 par. 3 k.s.h. ustawodawca przyznał uprawnienie do zwoływania zgromadzeń wspólników w szczególnym trybie również innym osobom. Mogą to być wspólnicy, prokurenci, pełnomocnicy i osoby trzecie. Aby jednak podmioty te mogły skorzystać z takiego uprawnienia, musi ono wynikać z umowy spółki.
Z sądowym trybem zwołania zgromadzenia wspólników mamy do czynienia w sytuacji, gdy w terminie dwóch tygodni od dnia przedstawienia zarządowi żądania zwołania zgromadzenia nadzwyczajne zgromadzenie wspólników nie zostanie zwołane. Zgodnie z art. 236 k.s.h. z żądaniem zwołania nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników mogą wystąpić wspólnicy lub wspólnik reprezentujący minimum 1/10 kapitału zakładowego. W umowie spółki można przyznać takie uprawnienie wspólnikom reprezentującym mniej niż 1/10 kapitału zakładowego. W przypadku nieuczynienia zadość żądaniu wspólników przez zarząd, sąd rejestrowy w postępowaniu nieprocesowym może upoważnić do zwołania zgromadzenia występujących z takim żądaniem.
JAROSŁAW CHAŁAS
radca prawny, partner zarządzający, Kancelaria Prawna Chałas i Wspólnicy