Wyjaśniając w pierwszej kolejności pojęcie „pojazdu nienormatywnego” odwołać należy się do jego definicji ustawowej, zgodnie z którą jest to pojazd lub też zespół pojazdów, którego masa, naciski osi lub wymiary wraz z ładunkiem lub też bez ładunku są większe od dopuszczalnych przewidzianych dla danej drogi – art. 4 pkt 25 ustawy z dnia 21.03.1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. 2004, nr 204, poz. 2086). W praktyce za pojazd nienormatywny uznana będzie np. ciężarówka przewożąca po drodze krajowej towar, której dopuszczalna masa całkowita wynosi np. 30 ton, zaś jej masa rzeczywista ustalona w trakcie kontroli drogowej wyniosła 32 tony.
Przejazd taką ciężarówką po drodze publicznej jest dozwolony jedynie pod warunkiem uzyskania zezwolenia przewidzianego w art. 64 ustawy z dnia 20.06.1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. 98, poz.602). Zezwolenie takie wydaje starosta (na czas określony albo nieokreślony) lub też Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad (na jednokrotny przejazd w wyznaczonym czasie, po ustalonej trasie), jak również naczelnik urzędu celnego (na jednokrotny przejazd po drogach krajowych, w wyznaczonym czasie, pojazdu przekraczającego granice państwa przy wjeździe na terytorium RP).
Polecamy: Szkoda komunikacyjna w rozliczeniu kosztorysowym
Istnieje również grupa pojazdów wyłączonych ustawowo z wymogu posiadania takiego zezwolenia, w tym min. pojazdy Policji, Straży Granicznej.
Szczegółowy tryb i warunki wydawania zezwoleń został określony w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury w sprawie szczegółowych warunków i trybu wydawania zezwoleń na przejazdy pojazdów nienormatywnych z dnia 16.12.2004 r. (Dz. U. Nr 267, poz. 2660). W treści zezwolenia, w zależności od jego rodzaju, organ je wydający może określić m. in. warunki przejazdu pojazdu nienormatywnego, trasę i godziny takiego przejazdu.
Polecamy: Zasady prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu
Ustalając warunki przejazdu organ może ustalić sposób pilotowania pojazdu nienormatywnego, czas przejazdu po jezdni przeznaczonej dla przeciwnego kierunku ruchu, czy też ograniczenia prędkości.
Uzyskanie powyższego zezwolenia wymaga złożenia wniosku o jego wydanie i załączenia stosownych dokumentów. Za wydanie zezwolenia pobierane są opłaty. Właściwy organ może wydać takie zezwolenie jedynie gdy przejazd pojazdem nienormatywnym nie będzie zagrażał bezpieczeństwu ruchu. Dlatego też dopuszczalne jest nałożenie na przewoźnika takich ograniczeń, które pozwolą na zapewnienie tego bezpieczeństwa (np. ograniczenie czasu przejazdu do godzin nocnych z wyłączeniem sobót, niedziel i świąt).
Zgodnie z art. 13 g ustawy o drogach publicznych za przejazd pojazdem nienormatywnym bez zezwolenia lub niezgodnie z warunkami podanymi w tym zezwoleniu grożą wysokie kary pieniężne. Zapłata kary pieniężnej przez podmiot, wobec którego taką karę nałożono, nie zwalnia od obowiązku uzyskania stosownego zezwolenia, jeżeli zamierza wykonywać przejazd pojazdem nienormatywnym.
Aneta Stanisławek, aplikant adwokacki w Kancelarii Smaga Jaroszyński Sp.J.