Wspólnicy spółek jawnych, komandytowych, partnerskich, a także wspólnicy jednoosobowych spółek z o.o. są do celów ubezpieczeń traktowani jak osoby prowadzące działalność pozarolniczą. Nie są jednak przedsiębiorcami w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (dalej sdg) - przedsiębiorcą jest spółka, a nie jej wspólnicy.
Podleganie ubezpieczeniom przez wspólników spółek osobowych
Wspólnicy spółek osobowych oraz jednoosobowych spółek z o.o. z tytułu prowadzonej działalności pozarolniczej (czyli członkostwa w spółce) muszą opłacać składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, wypadkowe, zdrowotne, a także (pod ustawowymi warunkami) na Fundusz Pracy. Podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (również na FP) jest dla nich - tak jak dla przedsiębiorców - zadeklarowana kwota. Nie może być ona niższa niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalno-rentowe (art. 18 ust. 8 ustawy systemowej). W 2012 r. jest to kwota 2115,60 zł. Z kolei podstawą wymiaru obowiązkowej składki zdrowotnej jest również zadeklarowana kwota - jednak nie mniejsza niż 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale poprzedniego roku, włącznie z wypłatami z zysku. W 2012 r. jest to 2828,31 zł. Wspólnicy spółek osobowych (oraz wspólnik jednoosobowej spółki z o.o.) nie mają możliwości skorzystania z 2-letniego okresu opłacania niższych składek, który dla początkujących przedsiębiorców jest przewidziany w art. 18a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. To niekorzystne dla wspólników spółek osobowych (i innych osób prowadzących działalność niebędących przedsiębiorcami) rozwiązanie prawne jest w pewnym stopniu rekompensowane przez inny przepis ustawy systemowej, dotyczący zbiegu tytułów do ubezpieczeń.
Zbieg tytułów z umową zlecenia
Gdy ubezpieczony, prowadząc działalność jako wspólnik (nie dotyczy to wspólników spółek cywilnych), podejmie się jednocześnie wykonywania pracy na podstawie umowy zlecenia, wówczas ma prawo wybrać tytuł, z którego będzie opłacał składki na ubezpieczenia społeczne - czy będzie to nadal pozarolnicza działalność czy umowa zlecenia. Nie ma przy tym znaczenia, w jakiej wysokości uzyska przychód z tytułu umowy cywilnoprawnej. Jeżeli jako tytuł do ubezpieczeń wskaże zlecenie, wtedy z tytułu działalności będzie opłacać obowiązkowo tylko składkę zdrowotną. Jest to uregulowanie odmienne od tego, które obowiązuje przedsiębiorców. W ich przypadku podstawa wymiaru składek ze zlecenia musi wynosić w danym miesiącu co najmniej tyle, ile minimalna obowiązująca ich podstawa wymiaru składek z działalności gospodarczej.
Korzyści
Osoba prowadząca działalność pozarolniczą, niebędąca przedsiębiorcą, może wskazać jako tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń zawartą dodatkowo umowę zlecenia bez względu na wysokość przychodu uzyskiwanego z tej umowy.
Składka na ubezpieczenie zdrowotne jest obowiązkowa z obu tytułów (art. 82 ust. 1 ustawy zdrowotnej).
Więcej w Biuletynie Głównego Księgowego - Zamów prenumeratę >>