Pracowników zatrudnionych w placówkach handlowych obowiązuje zakaz pracy w święta (art. 1519a Kodeksu pracy). Zakaz ten dotyczy wszystkich pracodawców bez względu na liczbę zatrudnianych pracowników. Dniami świątecznymi wolnymi od pracy, w których nie można pracować w placówkach handlowych, są jedynie te dni, które zostały zawarte w ustawie o dniach wolnych od pracy.
W czerwcu 2011 r. występują dwa święta, tj. 12 czerwca (pierwszy dzień Zielonych Świątek) i 23 czerwca (Boże Ciało), które przypadają odpowiednio w niedzielę i w czwartek.
Święta wolne od pracy w 2011 r.
Pierwszy dzień Zielonych Świątek jest dniem świątecznym określonym w przepisach o dniach wolnych od pracy, zatem w to święto pracownicy zatrudnieni w placówkach handlowych nie mogą wykonywać pracy. Pierwszy dzień Zielonych Świątek zawsze przypada w niedzielę. Nie ma to jednak znaczenia w przypadku zakazu pracy w handlu w święta. W święto, które przypada w niedzielę, obowiązuje bowiem również zakaz pracy w placówkach handlowych (art. 1519a § 2 Kodeksu pracy).
Czytaj również: Jakie zasady rozliczania czasu pracy obowiązują w 2011 r.>>>
WAŻNE!
Zakaz pracy w placówkach handlowych obowiązuje również w święta, które przypadają w niedzielę.
Nie ma jednak przeszkód, aby w dni świąteczne w placówkach handlowych pracowali właściciele sklepów lub osoby na podstawie umów cywilnoprawnych. Trzeba jednak pamiętać, by zawierana umowa cywilnoprawna nie spełniała wymagań właściwych dla umowy o pracę. Pracodawca nie może bowiem zatrudniać osób na umowy cywilnoprawne, jeżeli faktycznie mamy do czynienia ze stosunkiem pracy (art. 22 § 11 Kodeksu pracy).
PRZYKŁAD
Pracodawca będący właścicielem sieci sklepów zatrudnił w święta majowe kilka osób na umowy zlecenia. Wykonywali oni tę samą pracę co sprzedawcy w sklepie. Praca każdego ze zleceniodawców polegała na obsłudze klientów, układaniu towaru na półkach i sprzątaniu sklepu. Pracowali oni od 1 do 3 maja w godz. 6.00-18.00, które zostały określone przez pracodawcę. Takie postępowanie pracodawcy będzie nieprawidłowe. Jeżeli natomiast przedsiębiorca zatrudniłby na umowę zlecenia np. jedną osobę do rozkładania towaru na półkach w sklepie, a drugą do sprzątania, i ustalił, że nie pracują oni w stałych godzinach, tylko po wykonaniu swojej pracy w danym dniu mogą opuścić sklep, a wynagrodzenie będzie im przysługiwać częściowo w towarze, to takie zatrudnienie na umowę zlecenia będzie prawidłowe. Nie ma też przeszkód, aby zatrudnić osobę na umowę zlecenia i określić, że jej praca będzie polegała na wydawaniu i sprzedaży towaru klientom sklepu.
Zgodnie ze stanowiskiem Państwowej Inspekcji Pracy, pracownicy mogą pracować w święta np. na stacjach benzynowych, w cukierniach, aptekach czy kwiaciarniach. Instytucje te nie są uważane przez PIP za placówki handlowe. Za placówkę handlową należy uznać każdą placówkę, której główną działalnością jest handel. Placówką handlową będą zatem wszystkie sklepy, hurtownie, domy wysyłkowe, stragany, stoiska itp.
Pierwszy dzień Zielonych Świątek nie wpływa natomiast na wymiar czasu pracy pracowników. Święta, które przypadają w niedzielę (tak jak pierwszy dzień Zielonych Świątek), nie obniżają wymiaru czasu pracy (art. 130 § 2 Kodeksu pracy). Zatem w czerwcu 2011 r. czas pracy o 8 godzin obniży tylko święto Bożego Ciała. Będzie tak w przypadku tylko tych pracowników, którzy nie będą mieli wyznaczonego czwartku (23 czerwca) jako dnia wolnego od pracy z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy.
Dla pracowników pracujących od poniedziałku do piątku, którzy z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy mają wolne soboty, wymiar czasu pracy w czerwcu 2011 r. należy obliczyć następująco:
Krok 1. Liczbę pełnych tygodni przypadających w okresie rozliczeniowym należy pomnożyć przez 40 godzin.
W czerwcu 2011 r. występują 4 pełne tygodnie, a zatem 4 x 40 godz. = 160 godz.
Krok 2. Do otrzymanej liczby godzin należy dodać iloczyn 8 godzin i liczby dni „wystających” poza pełne tygodnie, przypadających od poniedziałku do piątku.
W czerwcu 2011 r. są dwa takie dni, tj. 29 i 30 czerwca, a zatem 160 godz. + 16 godz. = 176 godz.
Krok 3. Od otrzymanej liczby godzin należy odjąć 8 godzin z tytułu każdego święta, które przypada w innym dniu niż niedziela lub dzień wolny od pracy z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy.
W czerwcu 2011 r. występują dwa święta, tj. 12 czerwca (pierwszy dzień Zielonych Świątek) i 23 czerwca (Boże Ciało), które przypadają odpowiednio w niedzielę i w czwartek. Święto, które przypada w niedzielę, nie obniża wymiaru czasu pracy pracowników. Natomiast święto Bożego Ciała obniży o 8 godzin wymiar czasu pracy pracownikom, dla których czwartek jest dniem pracy. Ich wymiar czasu pracy w czerwcu br. wyniesie zatem: 176 godz. - 8 godz. = 168 godz. Jeżeli jako dzień wolny z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy pracownicy mają wyznaczony czwartek, wówczas święto, które przypadnie w tym dniu, nie obniży ich wymiaru czasu pracy. Zatem będą oni mieli do przepracowania w czerwcu br. 176 godzin.
Podstawa prawna:
• art. 22, art. 130, art. 1519a Kodeksu pracy,
• art. 1 ustawy z 18 stycznia 1951 r. o dniach wolnych od pracy (Dz.U. Nr 4, poz. 28 ze zm.).
Marek Skałkowski
specjalista w zakresie prawa pracy