Właściciel lub zarządzający obiektem lub środkiem transportu, w którym obowiązuje zakaz palenia wyrobów tytoniowych, powinien umieścić w widocznych miejscach odpowiednie oznaczenia słowne i graficzne informujące o zakazie palenia wyrobów tytoniowych na danym terenie lub w środku transportu. Takie zmiany wprowadza ustawa z 8 kwietnia 2010 r. o zmianie m.in. ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych.
Nowa definicja palarni
Nowelizacja wprowadziła do ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych definicję palarni (patrz: Słowniczek).
Warto przypomnieć, że wymogi techniczne stawiane palarniom zostały określone w rozdziale 7 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bhp.
SŁOWNICZEK
Palarnia - wyodrębnione konstrukcyjnie od innych pomieszczeń i ciągów komunikacyjnych pomieszczenie, odpowiednio oznaczone, służące wyłącznie do palenia wyrobów tytoniowych, zaopatrzone w wywiewną wentylację mechaniczną lub system filtracyjny w taki sposób, aby dym tytoniowy nie przenikał do innych pomieszczeń (art. 1 pkt 9 ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych; dalej: ustawa).
Zakaz palenia
Dotychczas ustawa przewidywała zakaz palenia poza pomieszczeniami wyodrębnionymi odpowiednio przystosowanymi do tego celu. Istniał też obowiązek tworzenia palarni traktowanych jako pomieszczenia higienicznosanitarne w zakładach pracy.
Od 15 listopada 2010 r. ustawa przewiduje całkowity zakaz palenia:
1) na terenie zakładów opieki zdrowotnej i w pomieszczeniach innych obiektów, w których są udzielane świadczenia zdrowotne,
2) na terenie jednostek organizacyjnych systemu oświaty, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, oraz jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, o których mowa w przepisach o pomocy społecznej,
3) na terenie uczelni,
4) w pomieszczeniach zakładów pracy innych niż wymienione w pkt 1 i 2,
5) w pomieszczeniach obiektów kultury i wypoczynku do użytku publicznego,
6) w lokalach gastronomiczno-rozrywkowych,
7) w środkach pasażerskiego transportu publicznego oraz w obiektach służących obsłudze podróżnych,
8) na przystankach komunikacji publicznej,
9) w pomieszczeniach obiektów sportowych,
10) w ogólnodostępnych miejscach przeznaczonych do zabaw dzieci,
11) w innych pomieszczeniach dostępnych do użytku publicznego (art. 5 ust. 1 ustawy).
Właściciel lub zarządzający obiektem lub środkiem transportu, w którym obowiązuje zakaz palenia wyrobów tytoniowych, ma obowiązek umieszczenia w widocznych miejscach słownych i graficznych informacji o zakazie palenia (art. 5 ust. 1a ustawy).
Wyłączenia spod zakazu palenia
Po nowelizacji właściciel lub zarządzający obiektem może (ale nie musi) wyłączyć spod zakazu palenia indywidualne pokoje w obiektach mieszkalnych. Właściciel lub zarządzający obiektem, w którym obowiązuje zakaz palenia, może (ale nie musi) także wyznaczyć palarnię, ale tylko:
1) w domach pomocy społecznej lub domach spokojnej starości,
2) w hotelach,
3) w obiektach służących obsłudze podróżnych,
4) na terenie uczelni,
5) w pomieszczeniach zakładów pracy,
6) w lokalach gastronomiczno-rozrywkowych (art. 5a ustawy).
Właściciel lub zarządzający lokalem gastronomiczno-rozrywkowym z co najmniej dwoma pomieszczeniami przeznaczonymi do konsumpcji może wyłączyć spod zakazu określonego w art. 5 zamknięte pomieszczenie konsumpcyjne, wyposażone w wentylację zapewniającą, aby dym tytoniowy nie przenikał do innych pomieszczeń.
Pracodawcy mogą więc zrezygnować z tworzenia palarni, np. ze względu na koszty czy kulturę firmową. Dotychczas istniała możliwość nakazania pracodawcy utworzenia palarni przez Państwową Inspekcję Pracy lub sąd (zobacz np. wyrok WSA w Szczecinie z 6 lutego 2008 r., sygn. akt II SA/Sz 981/07). Po zmianie przepisów nie będzie to możliwe.
Zakaz sprzedaży
Od 15 listopada 2010 r. sprzedawcy wyrobów tytoniowych mają obowiązek wywiesić w miejscu sprzedaży widoczną i czytelną informację o treści: „Zakaz sprzedaży wyrobów tytoniowych osobom do lat 18 (art. 6 ust. 1 ustawy z 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych)” - znowelizowany art. 6 ust. 1 ustawy.
Nowość stanowi także zakaz sprzedaży detalicznej wyrobów tytoniowych w systemie samoobsługowym, z wyjątkiem sklepów wolnocłowych (art. 6 ust. 5 ustawy). Kolejna nowość to zakaz eksponowania w punktach sprzedaży przedmiotów imitujących opakowania wyrobów tytoniowych (nowy art. 8 ust. 3 ustawy).
Kary i grzywny
Sprzedaż wyrobów tytoniowych osobom poniżej lat 18 i nieumieszczenie informacji o zakazie sprzedaży wyrobów tytoniowych podlega karze grzywny do 2000 zł. Tej samej karze podlegają właściciele lub zarządzający obiektem lub środkiem transportu, którzy wbrew obowiązkowi nie umieszczą informacji o zakazie palenia tytoniu (art. 13 ust. 1 ustawy). Palenie tytoniu w miejscach objętych zakazem podlega karze grzywny do 500 zł.
Sąd może orzec przepadek przedmiotów imitujących opakowania wyrobów tytoniowych eksponowanych w punktach sprzedaży, choćby nie stanowiły one własności sprzedawcy (nowo dodany art. 15 ust. 2 ustawy).
Ostrzeżenia o szkodliwości
Od 15 maja 2012 r. na opakowaniach wyrobów tytoniowych przeznaczonych do palenia, innych niż papierosy, występujących w handlu detalicznym, których najbardziej widoczne, największe płaszczyzny mają powierzchnie większe niż 75 cm2, ostrzeżenia (przed zmianą: „teksty ostrzeżeń”) o szkodliwości zajmują powierzchnie nie mniejsze niż po 22,5 cm2 na każdej z tych płaszczyzn (art. 9 ust. 4 ustawy).
• art. 1 ustawy z 8 kwietnia 2010 r. o zmianie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych oraz ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej - Dz.U. Nr 81, poz. 529
• art. 2, 5, 5a, 6, 8, 9, 12, 13, 15 ustawy z 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych - Dz.U. z 1996 r. Nr 10, poz. 55; ost.zm. Dz.U. Nr 81, poz. 529
• rozdział 7 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bhp - j.t. Dz.U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 108, poz. 690
Sławomir Biliński
konsultant podatkowy