Ponadto zmianie ulegną zasady opodatkowania nieodpłatnego przekazania towarów związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą, ustalania przedstawiciela podatkowego, obrotu złomem oraz prawami do emisji gazów cieplarnianych, proporcjonalnego odliczania VAT i korekty rocznej, kas rejestrujących, zwrotu VAT podróżnym.
Nieodpłatne przekazanie towarów
Znowelizowane przepisy jednoznacznie określają, że każde nieodpłatne przekazanie towarów należących do przedsiębiorstwa podatnika będzie podlegało opodatkowaniu VAT. Oznacza to, że opodatkowaniu VAT będzie podlegało zarówno przekazanie towarów na cele związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, jak i przekazanie - tak jak było dotychczas - na cele niezwiązane z prowadzoną działalnością gospodarczą.
Odpłatne świadczenie usług
Doprecyzowano również, że za odpłatne świadczenie usług należy uznać użycie towarów stanowiących część majątku przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza jego przedsiębiorstwa.
Przedstawiciel podatkowy
Zmianie ulegną zasady ustanawiania agencji celnej jako przedstawiciela podatkowego. W przeciwieństwie do pozostałych podmiotów agencja celna nie musi być uprawniona do zawodowego wykonywania czynności doradztwa podatkowego lub prowadzenia ksiąg, jeżeli ustanawiający ją podatnik dokonuje na terytorium kraju wyłącznie importu towarów, których miejscem przeznaczenia jest terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju. Wywóz z terytorium kraju będzie musiał być dokonany przez importera tych towarów w ramach wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów.
Agencja celna będąca przedstawicielem podatkowym zostanie również uprawniona do wykonywania niektórych czynności doradztwa podatkowego, takich jak prowadzenie, w imieniu i na rzecz podatników, dla których pełni funkcję przedstawiciela podatkowego, dokumentacji i ewidencji dla potrzeb podatku oraz sporządzania, w imieniu i na rzecz tych podatników deklaracji i ewidencji.
Obrót złomem i prawami do emisji gazów cieplarnianych
Nowelizacja przewiduje zmiany w zakresie zasad rozliczania VAT w obrocie złomem oraz w handlu uprawnieniami do emisji do powietrza gazów cieplarnianych. Obowiązek rozliczenia VAT został przesunięty ze sprzedawcy na nabywcę, w przypadku gdy sprzedawca i nabywca są podatnikami VAT. Nabywca będzie rozliczał z tego tytułu VAT na zasadzie takiej jak WNT (importu usług). W takim przypadku na wystawianej fakturze sprzedający złom lub usługi w zakresie przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych nie wykazuje stawki ani kwoty podatku. Proponowane zmiany dotyczą również zasad ustalania podstawy opodatkowania w ww. przypadku. Będzie nią kwota, którą nabywca lub usługobiorca będzie zobowiązany zapłacić.
Import towarów
Po nowelizacji, w przypadku gdy importer (uprawniony do stosowania procedury uproszczonej), który w terminie 4 miesięcy po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu importu towarów, nie przedstawi dokumentów potwierdzających rozliczenie podatku należnego z tytułu importu w deklaracji podatkowej, organ celny będzie pokrywał tę kwotę ze złożonego wcześniej zabezpieczenia. W takiej sytuacji importer utraci prawo do rozliczenia tej kwoty jako podatku należnego w deklaracji podatkowej. Jeżeli jednak importer zrobi to wcześniej, ma prawo do korekty w deklaracji za okres rozliczeniowy, w którym kwota tego podatku została pokryta zabezpieczeniem.
Uregulowano zasady poboru odsetek od niepobranego podatku z tytułu importu towarów.
Rolnik ryczałtowy
Zmianie ulegną zasady przechodzenia przez tzw. rolnika ryczałtowego na system rozliczania według zasad ogólnych. Dotychczas było to uzależnione od spełnienia licznych warunków, takich jak m.in. prowadzenie ewidencji obrotów oraz dokonywanie dostawy produktów rolnych, a także świadczenie usług rolniczych w poprzednim roku, o wartości nieprzekraczającej 20 000 zł. W wyniku nowelizacji warunki te zostaną usunięte. Rolnik ryczałtowy w celu przejścia na zasady ogólne będzie musiał dokonać wyłącznie zgłoszenia rejestracyjnego.
Nowa stawka zryczałtowanego zwrotu podatku dla rolników ryczałtowych
Po nowelizacji stawka zryczałtowanego zwrotu podatku przysługującego rolnikowi ryczałtowemu będzie wynosiła 6,5% kwoty należnej z tytułu dostawy produktów rolnych, pomniejszonej o kwotę zryczałtowanego zwrotu podatku. Jednak przepisy przejściowe do 31 grudnia 2013 r. ustaliły tę stawkę na poziomie 7%.
Częściowe odliczanie VAT
Zmianie uległy zasady proporcjonalnego odliczania VAT. Zrezygnowano z zakazu odliczania VAT w przypadku, gdy udział obrotów opodatkowanych w obrotach ogółem nie przekroczył w poprzednim roku 2%. W przypadku gdy proporcja przekroczyła 98%, podatnik będzie miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o cały podatek naliczony, pod warunkiem że kwota podatku naliczonego niepodlegająca odliczeniu, a wynikająca z zastosowania tej proporcji w skali roku, była mniejsza niż 500 zł.
Znowelizowane przepisy upoważniają jednocześnie Ministra Finansów do określenia innych przypadków, w których będzie możliwe odliczenie 100% VAT, gdy ww. kwota będzie równa lub większa niż 500 zł.
Zlikwidowano zakaz dokonywania korekt w sytuacji, gdy różnica między proporcją wstępną i ostateczną nie przekracza 2 pkt procentowych.
Nowa stawka VAT
Nowelizacja przewiduje nową stawkę w wysokości 5% dla towarów wymienionych w nowo utworzonym załączniku nr 11 do ustawy o VAT. Zostały w nim wymienione m.in. produkty rolne nieprzetworzone, podstawowe produkty żywnościowe oraz książki i czasopisma specjalistyczne.
Omówione zmiany mają zacząć obowiązywać od 1 stycznia 2011 r.
oprac. Katarzyna Wojciechowska