Terminale do akceptacji kart płatniczych, jakie dostępne są obecnie na rynku, można w zasadzie podzielić na dwie grupy - są to terminale analogowe i GPRS. Ogólna zasada działania obu z nich jest taka sama - umożliwiają one obsługę transakcji dokonywanych za pomocą kart płatniczych. Wprowadzenie danych karty do terminali odbywa się przy użyciu czytnika kart chipowych, magnetycznych lub klawiatury terminala, która posiada wbudowany PINpad (urządzenie przeznaczone do sprawdzania poprawności kodu PIN posiadające specyficzne zabezpieczenia; jest to klawiatura, która jednocześnie ma funkcje związane z szyfrowaniem kodu PIN i eliminacją przekazania go dalej w formie niezaszyfrowanej). Urządzenia obecnie oferowane na rynku są przystosowane do obsługi kart w pełnym standardzie EMV. Jest to wypracowany przez trzy organizacje systemów płatniczych - Europay, MasterCard i VISA (stąd skrót EMV) - standard technicznej kompatybilności dla kart płatniczych tych organizacji opierający się na wykorzystaniu w kartach elektronicznych z mikroprocesorem uzgodnionych parametrów i działających w szerokich, globalnych ramach współpracujących ze sobą aplikacji. Przekazywanie danych o transakcjach do systemów autoryzacyjnych i rozliczeniowych w zależności od terminala: analogowy - odbywa się za pośrednictwem analogowej linii telefonicznej wykorzystując wbudowany do urządzenia modem telefoniczny, GPRS - odbywa się za pośrednictwem sieci GPRS, wykorzystując wbudowany do urządzenia modem.
Sama instalacja terminala w danym punkcie handlowym dokonywana jest przeważnie w przeciągu 14 dni od podpisania umowy. Karty, jakie akceptowane są przez terminale to w szczególności: Visa, Visa Electron, MasterCard, Maestro oraz MasterCard Electronic, choć należy pamiętać, iż w zależności od centrum rozliczeniowego, pod który podlega dany terminal, obsługiwane są również karty wydane w ramach innych systemów.
Na terminalach można przeprowadzać takie operacje, jak: sprzedaż, zwrot, unieważnienie, preautoryzacja oraz rejestracja preautoryzacji. Poza wymienionymi operacjami, możliwe są także do zrealizowania funkcje administracyjne, takie jak: zamknięcie dnia, raport dzienny szczegółowy, raport dzienny skrócony, raport okresowy oraz raport kasjerów. Dodatkowo istnieją także możliwości realizacji takich usług, jak: logo firmy na wydrukach z terminali, komunikaty marketingowe na wydrukach z terminali, napiwek czy logowanie kasjerów.
Terminale przeznaczone są dla akceptantów prowadzących działalność gospodarczą jako: osoba fizyczna (w tym osoby wykonujące wolne zawody), spółka cywilna, spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa, spółka komandytowo-akcyjna, spółka z o.o., spółka akcyjna. Do podpisana umowy wymagane są: dokumenty rejestrowe firmy (w tym NIP, REGON); dokumenty przedstawiające osoby uprawnione do reprezentowania firmy oraz inne dokumenty związane z profilem firmy. Koszty podstawowe, jakie związane są z instalacją terminala w danym punkcie, to m.in.: dzierżawa terminala (opłata miesięczna wynosząca średnio kilkadziesiąt złotych); opłata za papier do terminala (w granicy kilkunastu złotych za opakowanie - 10 rolek); opłaty za obsługę transakcji kartowych (mogą być uzależnione od branży - najwyższe prowizje związane są z branżą hotelarską i gastronomiczną, obrotów miesięcznych lub wartości pojedynczej transakcji, np.: 60 groszy od transakcji poniżej 30 złotych oraz od 1,51 do 2,7 proc. dla transakcji powyżej 30,00 złotych). Dodatkowymi kosztami mogą być: opłaty za usługi na terminalu (logo lub komunikat marketingowy na wydruku z terminala - w granicach kilku złotych miesięcznie) oraz opłaty dodatkowe, takie jak m.in: dodatkowe szkolenie z obsługi terminala (kilkadziesiąt do kilkuset złotych), deinstalacja lub zmiana modelu terminala na życzenie akceptanta (w granicach 100-200 złotych); przygotowanie niestandardowych zestawień transakcji na życzenie akceptanta (od kilkudziesięciu do kilkuset złotych); obsługa reklamacji będących wynikiem nienależytego wykonania umowy przez akceptanta (kilkadziesiąt złotych); przygotowanie i wysyłka duplikatu umowy na życzenie akceptanta (kilkadziesiąt złotych).
Raporty z terminali, jakie są w stanie wygenerować ich użytkownicy, to m.in.: raport dzienny skrócony, raport dzienny szczegółowy, lista kasjerów, raport kasjerów oraz raport okresowy. Pierwszy z nich jest wydrukiem, na którym znajduje się informacja o łącznej kwocie transakcji (w podziale na ich rodzaje) znajdujących się aktualnie w terminalu. Drugi z raportów to wydruk prezentujący szczegółowe informacje o transakcjach obecnie znajdujących się w terminalu, zawiera on takie dane, jak: typ transakcji, numer transakcji, typ karty, numer kontrolny, 4 ostatnie cyfry numeru karty; data transakcji, godzina transakcji, ID kasjera (informacja występuje w przypadku włączenia funkcji logowanie kasjerów), kwota napiwku (informacje występuje dla transakcji z napiwkiem), opis transakcji, kwota transakcji, waluta (rys. 1).
Rysunek 1.
Kolejny raport to lista kasjerów - jest wydrukiem z terminala, na którym znajdują się informacje o kasjerach, których dane zostały wprowadzone do terminala. Czwarty z wymienionych to raport kasjerów - jest wydrukiem, na którym znajdują się informacje o liczbie i wartości transakcji przeprowadzonych na terminalu przez poszczególnych kasjerów (rys. 2).
Rysunek 2.
Ostatnim z wcześniej wymienionych jest raport okresowy prezentujący informacje o liczbie, rodzaju i wartości transakcji przeprocesowanych na terminalu w wybranym przez akceptanta okresie.
Michał Hartmann