PIT-11 stanowi informację, jaką płatnik wystawia podatnikowi w przypadku przychodów osiąganych za pośrednictwem płatnika z tytułu:
• umowy o pracę, stosunku służbowego, pracy nakładczej,
• zasiłku pieniężnego z ubezpieczenia społecznego wypłacanego przez zakład pracy, komornika,
• należności z tytułu członkostwa w rolniczej spółdzielni (w tym zasiłki z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez spółdzielnię),
• emerytur i rent zagranicznych,
• należności za pracę przypadających skazanym oraz tymczasowo aresztowanym,
• świadczeń wypłacanych z Funduszów: Pracy i Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych,
• działalności wykonywanej osobiście, odrębnie przychody:
- arbitrów z procesów arbitrażowych, biegłych, z umów zlecenia i o dzieło, z kontraktów menedżerskich, z udziału w organach stanowiących osób prawnych, z działalności, o której mowa w art. 13 pkt 2 updof - wiersz 6 PIT-11,
- z czynności związanych z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich - wiersz 7 PIT-11 (do informacji PIT-11 należy przenieść kwotę z informacji PIT-R),
• praw autorskich i majątkowych, o których mowa w art. 18 updof,
• należności wynikających z umowy aktywizacyjnej.
W informacji PIT-11 należy również rozliczać inne dochody osiągane za pośrednictwem płatnika, od których płatnik miał obowiązek pobrać zaliczkę na podatek (wiersz 10 PIT-11 Inne źródła). W wierszu tym rozlicza się m.in. przychody osiągane przez praktykantów w ramach praktyk absolwenckich, od których podmiot przyjmujący na praktykę ma obowiązek pobrać zaliczkę na podstawie art. 35 ust. 1 pkt 8 updof.
W informacji PIT-11 nie rozlicza się natomiast przychodów z innych źródeł, od których płatnik nie ma obowiązku pobrania zaliczki i wystawia podatnikowi informację PIT-8C.
Dochody zwolnione od podatku
W informacji PIT-11 nie wykazuje się dochodów zwolnionych od podatku na podstawie updof oraz od których zaniechano poboru podatku na podstawie Ordynacji podatkowej. W kolumnie e części E informacji PIT-11 należy natomiast rozliczyć dochody zwolnione od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych umów międzynarodowych. Z informacji PIT-11 wynika, że chodzi o dochody zwolnione z takich źródeł, jak: umowa o pracę, stosunek służbowy, praca nakładcza czy zagraniczne emerytury lub renty. Na zasadzie wyjątku w części F PIT-11 podaje się informacje o dochodach zwolnionych od podatku:
• na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 74 updof, m.in. zagraniczne renty inwalidzkie z tytułu inwalidztwa wojennego,
• na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 46, tj. przychody pochodzące z bezzwrotnej pomocy zagranicznej.
Przychody objęte podatkiem ryczałtowym
W informacji PIT-11 płatnik nie rozlicza przychodów (dochodów) objętych podatkiem ryczałtowym, które są rozliczane w deklaracji PIT-8AR. Przykładem są tu umowy zlecenia i o dzieło objęte 18% podatkiem ryczałtowym na podstawie art. 30 ust. 1 pkt 5a updof. Opodatkowanie przychodów z tych umów zryczałtowanym podatkiem dochodowym ma miejsce, gdy:
• suma należności określona w umowie lub umowach z tego samego tytułu nie przekracza miesięcznie od tego samego płatnika kwoty 200 zł, oraz
• umowa lub umowy zawarte są z osobą niebędącą pracownikiem płatnika.
O obowiązku pobrania podatku ryczałtowego nie przesądza kwota faktycznie wypłacona w danym miesiącu, ale kwota wynagrodzenia wskazana w treści umowy.
PRZYKŁAD
Spółka zawarła umowę z osobą fizyczną na stworzenie bazy danych. Wynagrodzenie wykonawcy w danym miesiącu zależne jest od liczby podmiotów wprowadzonych do bazy. Sama umowa nie określa kwoty wynagrodzenia za dany miesiąc. Wynagrodzenie w jednym miesiącu jest niższe niż 200 zł, a w innym wyższe. Spółka w każdym miesiącu pobiera zaliczkę na podatek, niezależnie od wysokości wynagrodzenia należnego za dany miesiąc. Wypłacone wynagrodzenie spółka jest obowiązana rozliczyć w informacji PIT-11. Stanowisko takie potwierdzają organy podatkowe, m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 26 sierpnia 2009 r., nr IPPB2/415-378/09-4/MG.
Płatnik w PIT-11 wykaże zagraniczne dochody
Brak informacji od płatnika
Informacja PIT-11 stanowi podstawę do samodzielnego rozliczenia przychodów przez podatnika w zeznaniu rocznym. Brak informacji PIT-11 od płatnika nie zwalnia podatnika od złożenia rozliczenia rocznego. Przy braku informacji od płatnika w celu złożenia zeznania rocznego podatnik powinien wykorzystać wszelkie dostępne źródła informacji, np. zawarte umowy, wyciągi bankowe.
Śmierć podatnika
W przypadku śmierci podatnika płatnicy stają przed problemem - czy należy wystawić informację PIT-11. Zagadnienie to wyjaśniał Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z 18 listopada 2008 r. (nr ITPB2/415-830/08/ENB):
Skoro zatem pracownikowi przysługiwało prawo do wynagrodzenia ze stosunku pracy i po jego śmierci - w myśl art. 631 § 2 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 2008 r. poz. 21, ust. 94) - prawo to przeszło na osoby uprawnione do renty rodzinnej po zmarłym, to jego realizacja, tj. wypłata świadczenia, stanowi realizację prawa majątkowego, a w konsekwencji u osób uprawnionych powstaje przychód z praw majątkowych. (...) Mając na uwadze powyższe, na wnioskodawcy ciążył obowiązek poboru zaliczki na podatek dochodowy od wypłaconych kwot. Wskazać należy, że art. 22 ust. 9 ustawy nie przewiduje kosztów uzyskania przychodu dla praw majątkowych, w związku z czym podstawa opodatkowania nie powinna zostać pomniejszona o koszty uzyskania przychodu. (...) Wnioskodawca będzie zobowiązany wystawić osobom uprawnionym do otrzymania świadczeń PIT-11 i wykazać w nim wypłacone świadczenie jako przychód z praw majątkowych.
Inaczej kwestia ta będzie się przedstawiać, jeżeli po zmarłej osobie nie ma osób uprawnionych do renty rodzinnej. W takim przypadku płatnik powinien wystawić informację PIT-11 na osobę zmarłą i egzemplarz przeznaczony dla podatnika pozostawić w aktach osoby zmarłej, a drugi egzemplarz z informacją o zgonie osoby przesłać do właściwego urzędu skarbowego (takie stanowisko potwierdza m.in. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 26 września 2008 r., nr IBPB2/415-1152/08/HK).
Okres, za jaki jest wystawiana informacja PIT-11
W informacji PIT-11 płatnik podaje okres, w jakim podatnik osiągał za pośrednictwem płatnika dochody podlegające rozliczeniu w tej informacji. Dla pracowników, którzy przepracowali u płatnika cały 2009 r., jest to okres od 1 stycznia 2009 r. do 31 grudnia 2009 r. Przepisy podatkowe nie precyzują szczegółowo, jaki okres podać w przypadkach, w których podatnik osiąga dochody za pośrednictwem płatnika tylko przez część roku. Płatnik powinien podawać te okresy, w których podatnik osiągał przychody opodatkowane za pośrednictwem płatnika. Nie ma tu znaczenia okres zatrudnienia, z tytułu którego podatnik osiągał dochody.
PRZYKŁAD
Zleceniobiorca był zatrudniony w zakładzie w okresie od 1 marca 2009 r. do 31 sierpnia 2009 r. Ostatnie wynagrodzenie z umowy zlecenia zostało mu wypłacone 28 sierpnia 2009 r. W takim przypadku w informacji PIT-11 płatnik poda okres od 1 marca 2009 r. do 31 sierpnia 2009 r.
Informację PIT-11 za 2009 r. należy sporządzić do 1 marca 2010 r., ponieważ koniec lutego przypada w niedzielę. W tym samym terminie informację należy przekazać podatnikowi i urzędowi skarbowemu właściwemu według miejsca zamieszkania podatnika. Dla podatników objętych ograniczonym obowiązkiem podatkowym będzie to urząd właściwy do opodatkowania osób zagranicznych. Jeżeli podatnik zmieniał w ciągu roku miejsce zamieszkania, właściwy jest urząd według miejsca zamieszkania podatnika na dzień 31 grudnia roku, za który sporządzana jest informacja PIT-11 (dotyczy to informacji sporządzanych po zakończeniu roku).
Jeżeli obowiązek poboru zaliczki ustał w ciągu roku, płatnik może mieć obowiązek sporządzenia i przekazania PIT-11 podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu. Obowiązek ten obciąża płatnika tylko wówczas, gdy podatnik złoży płatnikowi wniosek o wystawienie informacji PIT-11. W takiej sytuacji płatnik powinien wystawić informację PIT-11 w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku przez podatnika.
PRZYKŁAD
Pracownik był zatrudniony u pracodawcy w okresie od 1 stycznia 2009 r. do 20 marca 2009 r. oraz od 1 września do 31 grudnia 2009 r. Pracodawca wystawia mu jeden PIT-11 za 2009 r. po zakończeniu roku, ponieważ pracownik nie zgłosił wniosku o wystawienie PIT-11 po zakończeniu pierwszej umowy o pracę. W takim przypadku pracodawca podaje w PIT-11 okres od 1 stycznia 2009 r. do 31 grudnia 2009 r.
PRZYKŁAD
Osoba była zatrudniona u pracodawcy na umowę o pracę w okresie od 1 stycznia 2009 r. do 31 marca 2009 r. Ostatnie wynagrodzenie z umowy o pracę otrzymała w kwietniu 2009 r. Po zakończeniu umowy o pracę osoba ta złożyła wniosek o wystawienie jej informacji PIT-11. W informacji tej płatnik podał okres od 1 stycznia 2009 r. do 30 kwietnia 2009 r. (miesiąc otrzymania ostatniego wynagrodzenia). W miesiącach: lipiec i sierpień osoba ta była zatrudniona w danym zakładzie pracy na umowę o dzieło. Wynagrodzenie otrzymała również w tych miesiącach. Po zakończeniu 2009 r. płatnik ma obowiązek wystawić jej drugą informację PIT-11 za okres od 1 lipca 2009 r. do 31 sierpnia 2009 r.
W informacji PIT-11 nie ma potrzeby podawać daty dziennej osiągnięcia ostatniego dochodu u płatnika. Można podać datę końcową miesiąca, w którym podatnik uzyskał dochód za pośrednictwem płatnika. Okresem rozliczeniowym dla zaliczek na podatek dochodowy rozliczanych przez płatnika jest bowiem miesiąc (art. 42 ust. 1 updof).
PRZYKŁAD
Osoba była zatrudniona na umowę o pracę w okresie od 1 lutego 2009 r. do 31 października 2009 r. W grudniu 2009 r. otrzymała premię należną za październik. Płatnik pobrał od tej premii zaliczkę na podatek i odprowadził ją do urzędu skarbowego 20 stycznia 2010 r. Płatnik w informacji PIT-11 za 2009 r. dla tej osoby ma obowiązek uwzględnić premię wypłaconą w grudniu 2009 r. Informację należy wystawić za okres od 1 lutego 2009 r. do 31 grudnia 2009 r.
Korygowanie informacji PIT-11
PIT-11, jak każda deklaracja podatkowa, podlega korekcie w razie konieczności poprawienia zawartych w niej błędów. Informację o korekcie należy wówczas zaznaczyć w poz. 7 PIT-11, a do korekty dołączyć pisemne uzasadnienie jej przyczyn.
PRZYKŁAD
W latach 2005-2008 osoba była zatrudniona przez spółkę na umowę o dzieło. Umowa ta została rozwiązana w lutym 2008 r. Osoba weszła w spór ze spółką i wystąpiła do sądu o uznanie umowy o dzieło za stosunek pracy. Sąd ustalił, że w rozstrzyganym przypadku świadczenie usług na podstawie umowy o dzieło spełnia wszelkie przesłanki do uznania ich za pracę wykonywaną w ramach stosunku pracy. Kwalifikacja dokonana przez sąd zmusiła spółkę m.in. do korekty dotychczas wystawionych tej osobie informacji PIT-11, w których rozliczane były przychody z działalności wykonywanej osobiście. Spółka dokona korekty informacji PIT-11 w ten sposób, że przychody uzyskane przez osobę rozliczy jako przychody z umowy o pracę.
Płatnik nie koryguje informacji PIT-11, gdy podatnik ma prawo do wyższej normy kosztów, niż faktycznie zastosowane przez płatnika. W PIT-11 płatnik wykazuje bowiem koszty faktycznie zastosowane przy obliczaniu zaliczek. Przysługujące koszty (wyższe niż zastosowane przez płatnika) podatnik rozliczy w zeznaniu rocznym. Potwierdzają to organy podatkowe, m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 31 października 2008 r. (nr IPPB2/415-1147/08-2/MK):
W przedstawionym zdarzeniu przyszłym, w ciągu roku podatkowego, pracodawca przy wypłatach honorariów autorskich sukcesywnie nie będzie uwzględniał kosztów uzyskania przychodów w wysokości 50 proc. przychodów, co znajdzie odzwierciedlenie w sporządzanej po zakończeniu roku informacji podatkowej PIT-11. Niemniej nie ma przeszkód prawnych, aby wnioskodawca uwzględnił w zeznaniu rocznym przysługujące mu koszty uzyskania przychodu, w sytuacji gdy płatnik dokonał poboru zaliczki na podatek dochodowy z pominięciem uwzględnienia normy 50 proc. kosztów uzyskania przychodów i koszty te nie zostały wykazane w informacji podatkowej PIT-11 o wysokości dochodu. Informacja o wysokości dochodu służy określeniu wysokości pobranych zaliczek na podatek i nie może przesądzać o przysługujących podatnikowi, bądź nie, kosztach uzyskania przychodu. Podatek pobrany przez płatnika ma charakter zaliczek na podatek, zaś właściwe rozliczenie z dochodu uzyskanego w danym roku podatkowym polega na złożeniu zeznania rocznego.
Przekazanie PIT-11 do US
Do urzędu skarbowego informację PIT-11 można przekazać w formie papierowej albo elektronicznej, jeżeli płatnik posiada bezpieczny podpis elektroniczny.
• art. 39 ust. 1, art. 42 ust. 2 pkt 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 201, poz. 1541
Grzegorz Ziółkowski
doradca podatkowy