Pracodawca odprowadzający co miesiąc znaczne kwoty na PFRON za nieosiąganie odpowiedniego wskaźnika zatrudniania osób niepełnosprawnych powinien nawiązać kooperację z przedsiębiorcą zatrudniającym co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy i osiągającym wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych zaliczonych do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności w wysokości co najmniej 10%. Zakup usług (z wyłączeniem handlu) lub produkcji od takiego pracodawcy jest opłacalny, gdyż wiąże się z dodatkowym bonusem w postaci możliwości obniżenia kar płaconych na Fundusz.
Terminowe uregulowanie należności
Podstawą do skorzystania z prawa do obniżenia wpłaty na PFRON jest terminowe uregulowanie należności. Warto więc pamiętać, że stronom przysługuje prawo do swobodnego kształtowania warunków umowy, byleby tylko jej treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości stosunku, ustawie czy zasadom współżycia społecznego. Z powyższego wypływa również prawo do modyfikacji wcześniejszych postanowień, jeżeli taka jest oczywiście wola obydwu stron umowy. Dopuszcza się zatem zmiany polegające na przesunięciu wcześniej ustalonego terminu płatności.
W przypadku płatności realizowanych za pośrednictwem banku za datę uregulowania należności przyjmuje się datę obciążenia rachunku bankowego nabywcy na podstawie polecenia przelewu.
Przepisy Kodeksu cywilnego wskazują, że jeżeli koniec terminu do wykonania czynności przypada na dzień ustawowo uznany za wolny od pracy, termin upływa dnia następnego. Oznacza to, że jeżeli koniec terminu wskazanego w umowie z kontrahentem przypada na niedzielę, to za terminowe uregulowanie należności trzeba uznać zapłatę w poniedziałek.
Inaczej sytuacja wygląda, gdy koniec terminu zapłaty przypada na sobotę, która nie jest dniem ustawowo wolnym od pracy. Wówczas uregulowanie należności w poniedziałek pozbawia nabywcę możliwości skorzystania z ulgi.
Termin przekazania informacji o kwocie obniżenia
Informację o kwocie obniżenia sprzedający przekazuje nabywcy niezwłocznie po uregulowaniu należności w terminie określonym na fakturze, co wskazuje na konieczność wystawienia informacji w momencie, gdy wszystkie dane niezbędne do wyliczenia kwoty obniżenia są w dyspozycji sprzedającego. Nie istnieje definicja legalna pojęcia „niezwłocznie”. Przyjmuje się jednak, że termin niezwłocznie oznacza „bez nieuzasadnionej zwłoki”.
Z uwagi na fakt, że do wyliczenia kwoty ulgi niezbędna jest informacja o przychodzie ogółem w danym miesiącu oraz wskaźniki zatrudnienia za cały miesiąc, to uregulowanie płatności za fakturę przed zakończeniem danego miesiąca spowoduje, że dopiero po jego zamknięciu znane będą wszystkie wskaźniki rzutujące na wysokość ulgi.
Sposób obliczenia wysokości ulgi
Kwota obniżenia stanowi iloczyn wskaźnika wynagrodzeń niepełnosprawnych pracowników sprzedającego zaliczonych do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności i wskaźnika udziału przychodów.
Definicje ustawowe:
Wskaźnik wynagrodzeń niepełnosprawnych pracowników sprzedającego zaliczonych do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności - to iloczyn współczynnika wynagrodzeń tych pracowników oraz liczby etatów odpowiadającej różnicy między rzeczywistym zatrudnieniem wszystkich pracowników niepełnosprawnych a zatrudnieniem zapewniającym osiągnięcie wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wysokości 6%.
Współczynnik wynagrodzeń niepełnosprawnych pracowników sprzedającego zaliczonych do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności - to iloraz sumy wynagrodzeń pracowników ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności - pomniejszonych o należne od nich składki na ubezpieczenia społeczne - i liczby pracowników niepełnosprawnych ogółem w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy.
Wskaźnik udziału przychodów - to iloraz przychodu ze sprzedaży własnych usług (z wyłączeniem handlu) lub produkcji sprzedającego, zrealizowanych w danym miesiącu na rzecz pracodawcy zobowiązanego do wpłat i przychodu ogółem uzyskanego w tym miesiącu ze sprzedaży własnej produkcji lub usług, z wyłączeniem handlu.
Określając przychód z handlu, należy posiłkowo posługiwać się klasyfikacjami PKD i PKWiU.
Warto również pamiętać, że w przypadku sprzedaży usług, których przedmiotem są działania na towarze niewyprodukowanym przez uprawnionego sprzedającego, do wyliczenia ulgi nie bierze się pod uwagę wartości tych towarów, a jedynie wartość samej usługi.
Kwotę ulgi ustalamy na podstawie następującego algorytmu:
KO= [(SW/LO) x (ZR - Z6%)] x (PS/PO)
gdzie:
KO - kwota obniżenia,
SW - suma wynagrodzeń pracowników ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności pomniejszonych o należne od nich składki na ubezpieczenia społeczne,
LO - liczba pracowników niepełnosprawnych ogółem w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy,
ZR - rzeczywiste zatrudnienie wszystkich pracowników niepełnosprawnych,
Z6% - zatrudnienie pracowników niepełnosprawnych zapewniające osiągnięcie wskaźnika w wysokości 6%,
PS - przychód ze sprzedaży własnych usług (z wyłączeniem handlu) lub produkcji sprzedającego, zrealizowanych w danym miesiącu na rzecz pracodawcy zobowiązanego do wpłat,
PO - przychód ogółem uzyskany w tym miesiącu ze sprzedaży własnej produkcji lub usług, z wyłączeniem handlu.
Kwotę obniżenia wpisujemy w poz. 23 druku DEK-I-0 (Deklaracja miesięcznych wpłat na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych).
Ograniczenia możliwości skorzystania z ulgi
Ustawodawca przewidział sytuację, w której kwota obniżenia przewyższa wartość zrealizowanej produkcji lub usługi. Wówczas obniżenie wpłaty przysługuje tylko do wysokości kwoty określonej na fakturze. W przypadku natomiast gdy kwota obniżenia będzie przewyższała 80% wpłaty na Fundusz, do której zobowiązany jest nabywca w danym miesiącu, różnicę zalicza się na obniżenie wpłaty z tego tytułu w następnych miesiącach. Kwotę obniżenia do wykorzystania w przyszłym okresie wpisujemy w poz. 25 deklaracji DEK-I-0.
Niewykorzystana kwota obniżenia może być uwzględniana we wpłatach na PFRON przez okres nie dłuższy niż 12 miesięcy, licząc od dnia uzyskania informacji o jej wysokości.
Podstawa prawna:
• art. 21 i 22 ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (DzU z 2008 r. nr 14, poz. 92 ze zm.),
• art. 115 i art. 3531 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (DzU z 1993 r. nr 64, poz. 16 ze zm.).
Małgorzata Tylewicz
doradca prawny Polskiej Organizacji Pracodawców Osób Niepełnosprawnych
Dział tworzony jest przy współpracy z Polską Organizacją Pracodawców Osób Niepełnosprawnych