Często należy go wykazać jeszcze w grudniu. Na takie przypadki warto zwrócić szczególną uwagę. Wykazanie przychodu o rok później jest prostą drogą do zapłaty odsetek od zaległości podatkowej.
Zasadę ogólną momentu powstania przychodu określa art. 14 ust. 1c updof, art. 12 ust. 3a updop. Tak więc za datę powstania przychodu z działalności gospodarczej uznaje się dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi (także częściowego wykonania usługi), jednak nie później niż dzień:
• wystawienia faktury albo
• uregulowania należności.
O momencie powstania przychodu decyduje przede wszystkim dzień wydania towaru, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi. Tak będzie wtedy, gdy fakturę VAT wystawia się w terminie 7 dni od dnia wydania towaru lub wykonania usługi (§ 9 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z 28 listopada 2008 r. w „sprawie faktur” - Dz.U. Nr 212, poz. 1337).
PRZYKŁAD
Podatnik sprzedaje hurtowo artykuły spożywcze. 30 grudnia 2009 r. dostarczył nabywcy partię towaru, co potwierdza specyfikacja dostawy (WZ). Fakturę VAT podatnik wystawił 2 stycznia 2010 r. Jego przychód powstaje 30 grudnia 2009 r. Na fakturze podatnik powinien podać datę sprzedaży 30 grudnia 2009 r. oraz datę wystawienia faktury - 2 stycznia 2010 r. Przychód podatnika powstaje w dacie sprzedaży (§ 5 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia w sprawie faktur).
Rozporządzenie w sprawie faktur (§ 5 ust. 1 pkt 4) przewiduje, że w przypadku usług ciągłych podatnik może podać na fakturze miesiąc i rok dokonania sprzedaży, pod warunkiem podania daty wystawienia faktury. Fakturę należy wystawić wtedy nie później niż siódmego dnia od zakończenia miesiąca, w którym dokonano sprzedaży (§ 9 ust. 2 rozporządzenia w sprawie faktur). W przypadku usług ciągłych przychód powstaje ostatniego dnia okresu rozliczeniowego (określonego w umowie lub na fakturze), nie później niż raz w roku, zgodnie z art. 14 ust. 1e updof i art. 12 ust. 3c updop, jeżeli strony ustalą w umowie, że usługa rozliczana jest w okresach rozliczeniowych. Zawarcie takiej umowy w odniesieniu do usług ciągłych jest standardem. Jest to zabezpieczenie regularnych wpływów z tytułu świadczenia usług.
PRZYKŁAD
Podatnik wynajął kontrahentowi powierzchnię magazynową w swojej firmie. Strony ustaliły, że czynsz za miesiąc będzie płatny do 10. dnia następnego miesiąca na podstawie wystawionej faktury. 2 stycznia 2010 r. podatnik wystawił fakturę za grudzień 2009 r. Jako miesiąc i rok sprzedaży powinien na niej widnieć grudzień 2009 r., a jako data wystawienia faktury - 2 stycznia 2010 r. Zapłatę podatnik otrzymał 9 stycznia 2010 r. Przychód powinien wykazać 31 grudnia 2009 r.
W przypadku usług wymienionych w art. 19 ust. 10, ust. 13 pkt 1-5, pkt 7-11, ust. 16a i 16b ustawy o VAT fakturę należy wystawić nie później niż z dniem powstania obowiązku podatkowego w zakresie VAT, ale i nie wcześniej niż 30 dni przed jego powstaniem (§ 11 rozporządzenia w sprawie faktur). W grupie tych usług są m.in. usługi transportowe oraz budowlane. Szczególny wpływ na moment powstania przychodu przy świadczeniu tej grupy usług mają regulacje VAT. Ważny jest bowiem moment powstania obowiązku podatkowego w zakresie VAT. Dla usług transportowych i budowlanych obowiązek podatkowy w VAT powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później niż 30. dnia od dnia wykonania usług (art. 19 ust. 13 pkt 2 ustawy o VAT).
PRZYKŁAD
Podatnik 28 grudnia 2009 r. zawarł umowę na transport towarów. Towar został dostarczony 30 grudnia 2009 r. Fakturę podatnik wystawił 4 stycznia 2010 r. Zapłata wpłynęła na jego konto 10 stycznia 2010 r. Przychód podatnika powstaje w dacie wykonania usługi, tj. 30 grudnia 2009 r. VAT należny od tej usługi podatnik powinien rozliczyć w deklaracji za styczeń 2010 r.
• art. 14 ust. 1c, 1e ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 168, poz. 1323
• art. 12 ust. 3a, 3c ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 165, poz. 1316
Grzegorz Ziółkowski
doradca podatkowy