W okresie programowania 2007-2013 Polska uzyskała najwyższą alokację środków spośród wszystkich krajów członkowskich Unii Europejskiej w wysokości 67 mld euro. Nadal jednak podstawowym problemem pozostaje poziom ich wydatkowania. Składają się na to zawiłe procedury oraz ograniczona dostępność informacji o możliwych źródłach współfinansowania inwestycji ze środków Unii Europejskiej i zabezpieczenia realizowanych projektów.
Planując inwestycję nie możemy zapomnieć o jej właściwym zabezpieczeniu zgodnym z wymogami programów operacyjnych. Projekt musi być zabezpieczony finansowo w 100%. Zabezpieczamy nie tylko uzyskany poziom dofinansowania, ale także wnoszony wkład własny. Mimo, że przedsiębiorcy odzyskują podatek VAT (wówczas refundacja obejmuje wyłącznie wartość wydatków netto) zabezpieczają wartość brutto inwestycji.
Wśród możliwości zabezpieczenia finansowego inwestycji dopuszczalne są m.in. środki własne, kredyt bankowy, leasing, zaliczki, projekcja finansowa, dokapitalizowanie, wypłata etapowa refundacji, środki współinwestora bądź pożyczki od przedsiębiorców.
W przypadku wszystkich programów operacyjnych w Polsce wymóg finansowego zabezpieczenia inwestycji jest determinującym kryterium formalnym, które ma wyraźne przełożenie na zachowanie płynności realizowanego projektu.
Kredyt tylko z promesą
W przypadku ubiegania się o kredyt bankowy koniecznym jest załączenie formularza promesy kredytowej zgodnego z wymogami obowiązującej dokumentacji konkursowej stanowiącego przyrzeczenie przyznania kredytu bankowego z uprzednio przeprowadzoną analizą projektu. Promesa kredytowa musi być wystawiona na co najmniej okres trwania oceny formalnej i merytorycznej projektu, do momentu podpisania umowy o dofinansowanie (min. 5-6 miesięcy).
W ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego, samo posiadanie promesy kredytowej na poziomie co najmniej kwoty dofinansowania bądź promesy leasingowej stanowi o spełnieniu kryterium stabilności sytuacji finansowej Wnioskodawcy.
A może leasing?
W odniesieniu do leasingu finansowego bądź operacyjnego (z wyłączeniem leasingu zwrotnego) kwalifikowalne są wyłącznie raty kapitałowe. Co ważne leasing jest refundowany tylko w okresie realizacji inwestycji (od 2 do 3 lat w zależności od wytycznych danego programu operacyjnego).
Potwierdzeniem natomiast posiadania środków własnych, pożyczki lub środków współinwestora jest przedstawienie odpowiednio wyciągu z rachunku bankowego, umowy zawartej z pożyczkodawcą lub oświadczenia współinwestora.
Pamiętaj o zaliczkach
Obecnie duże ułatwienie dla przedsiębiorców stanowią także wprowadzane stopniowo na terenie niemal całego kraju zaliczki, sięgające poziomu 35% dofinansowania (województwo dolnośląskiego) w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego czy nawet 95 % dofinansowania (województwo lubuskie) w ramach Lubuskiego Regionalnego Programu Operacyjnego. W Programie Operacyjnym Innowacyjna Gospodarka zaliczki kształtują się na poziomie 30% dofinansowania, czego przykładem jest działanie 8.1 Wspieranie działalności gospodarczej w dziedzinie gospodarki elektronicznej czy działanie 8.2 Wspieranie wdrażania elektronicznego biznesu typu B2B.
Wielkość dofinansowania projektów w zależności od statusu i rodzaju branży reprezentowanej przez przedsiębiorcę (mikro, mały, średni, duży) województwa i programu operacyjnego waha się od 40 % (sektor transportu i duże firmy) do 85 % (np. działanie 8.1 lub 8.2 Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka).
Poziom uzyskanej dotacji zgodnie z Mapą Pomocy Regionalnej uzależniony jest od województwa, gdzie lokalizowana jest inwestycja. Przykładowo mikroprzedsiębiorcy z województwa dolnośląskiego mogą uzyskać 60% dofinansowania, natomiast z województwa lubelskiego już 70%. Małe przedsiębiorstwa z województwa dolnośląskiego, mogą otrzymać 60% wsparcia, zaś z województwa małopolskiego 40%. Wreszcie średni przedsiębiorcy z województwa dolnośląskiego mogą liczyć na 50 %, z kolei w województwie małopolskim 30%.
Bardzo często katalog potencjalnych beneficjentów w ramach danego działania może zostać zawężony, do określonej grupy przedsiębiorców, ze względu na ich status. Przykładem tego jest wspomniane działanie 8.1 (m.in. tworzenie portali społecznościowych, serwisów informacyjnych, e-kawiarenek itp.), gdzie tylko i wyłącznie mikro i małe firmy mogą uzyskać nawet 85% dofinansowania.
Wszystkie wskazane zabezpieczenia w projekcie mają charakter deklaratywny, weryfikowane będą zatem na etapie realizacji projektu. Należy jednak zawsze pamiętać, że refundacja jest wyłącznie zwrotem poniesionych faktycznie wcześniej wydatków, czego dowodem są faktury bądź inne równoważne dokumenty księgowe. W przypadku niektórych województw i regionalnych programów operacyjnych oraz ogólnokrajowych programów operacyjnych (m.in. Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka), gdzie wprowadzono zaliczki, faktury poświadczające poniesienie wydatków przedstawiane są dopiero po rozliczeniu wcześniej uzyskanej zaliczki.
Marek Musioł
Menedżer ds. projektów unijnych Grupy Ergo