Obecnie system ECS jest wdrażany w Polsce. Proces ten odbywa się w kilku fazach. 30 czerwca br. kończy się druga faza wdrażania systemu ECS, w ramach której możliwe jest składanie zgłoszeń wywozowych w formie zarówno papierowej, jak i elektronicznej. 1 lipca 2009 r. rozpoczyna się następny etap wdrażania ECS. Przedsiębiorca musi składać zgłoszenia wywozowe obowiązkowo w formie elektronicznej z wykorzystaniem systemu ECS.
System Kontroli Eksportu to wspólnotowy system elektroniczny, który zapewnia automatyzację procedury wywozu i jej monitoring oraz umożliwia elektroniczne potwierdzenie wyprowadzenia towarów poza obszar Unii Europejskiej. System ten pozwala bowiem na wymianę komunikatów między urzędami celnymi wywozu i wyprowadzenia we wszystkich państwach Wspólnoty oraz na przesyłanie komunikatów między przedsiębiorcami a urzędami celnymi. Warto jednak pamiętać, że nie obsługuje on przesyłek pocztowych, towarów wywożonych w transporcie kolejowym, pocztowym, lotniczym lub morskim na podstawie jednolitej umowy przewozu oraz towarów wywożonych transportem przesyłowym.
Jak będą przyjmowane zgłoszenia wywozowe od 1 lipca br.
Od 1 lipca 2009 r. zgłoszenia wywozowe przedsiębiorca musi składać obowiązkowo w formie elektronicznej z wykorzystaniem systemu ECS.
Zgłoszenia celne w formie papierowej mogą być składane jedynie wyjątkowo, tylko:
• przez podróżnych, którzy nie posiadają dostępu do systemu teleinformatycznego,
• w przypadku awarii systemu ECS w urzędzie celnym wywozu,
• za zgodą help desk ECS, w przypadku awarii aplikacji lub sieci po stronie zgłaszającego.
WAŻNE!
Dodatkowo do momentu uruchomienia odpowiedniej funkcjonalności w systemie ECS (Ministerstwo Finansów planuje jej uruchomienie na pierwszy kwartał 2010 r.) wywozowe zgłoszenia niekompletne oraz zgłoszenia uproszczone będą rejestrowane w systemie CELINA według dotychczasowych zasad.
Jak uzyskać dostęp do systemu ECS
Jeżeli przedsiębiorca jeszcze nie stosuje ECS, a chce dokonywać eksportu po 1 lipca 2009 r., powinien:
• złożyć wniosek do właściwego naczelnika urzędu celnego o zarejestrowanie w Podsystemie Danych Referencyjnych (czynność konieczna, jeśli zgłaszający nie dokonywał dotychczas zgłoszeń celnych elektronicznie w systemie CELINA),
• posiadać aplikację umożliwiającą wymianę komunikatów z systemem ECS w postaci generowania plików w formacie XML, zgodnie ze specyfikacją opublikowaną pod adresem: www.mf.gov.pl (zakładka: Służba Celna / / Informatyzacja / ECS/AES),
• wystąpić do właściwego miejscowo naczelnika urzędu celnego o zgodę na przesyłanie zgłoszeń wywozowych w formie elektronicznej,
• złożyć upoważnienia dla osób mających korzystać z klucza wraz z załączonymi oświadczeniami tych osób (zgodnie z wzorami stanowiącymi załączniki nr 1 i nr 2 do „Instrukcji korzystania z klucza do bezpiecznej transmisji danych w celu podpisywania elektronicznych zgłoszeń wywozowych w systemie ECS”).
WAŻNE!
Od 8 maja 2009 r. obowiązuje wersja 1.2 „Specyfikacji komunikatów XML dla podmiotów”, która obejmuje alternatywne dokumentowanie wyprowadzenia towarów z Unii Europejskiej, zasady umieszczania na kopii dokumentu EAD pieczęci ,,Polska - Export” czy weryfikację merytoryczną zgłoszeń wywozowych
Dokonując poboru klucza, przedsiębiorca musi:
• zalogować się na stronie https://cbt.celina.pl,
• wypełnić wniosek o przydzielenie klucza do bezpiecznej transmisji danych,
• postąpić zgodnie z dalszymi instrukcjami postępowania otrzymanymi w e-mailu zwrotnym oraz w odnośniku (linku) do strony, z której wnioskodawca pobierze klucz do bezpiecznej transmisji danych (na komputerze, na którym będzie potem pracował w tym systemie),
• pobrać ten klucz w terminie 10 dni (ważność klucza - jeden rok),
• zainstalować ww. klucz oraz
• przesłać swój klucz publiczny do izby celnej na adres projekt.ecs@kra.mofnet.gov.pl.
WAŻNE!
Jeżeli eksporter już wcześniej korzystał z systemu obsługi zgłoszeń celnych CELINA, nie ma obowiązku składania wniosku o dokonanie rejestracji w Podsystemie Danych Referencyjnych. Ponadto podmiot ten nie występuje o nowy login do systemu ECS.
Procedura wywozu przedstawia się więc następująco:
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
System Kontroli Eksportu pozwala na elektroniczną obsługę zgłoszenia wywozowego przesyłanego przez eksportera/zgłaszającego zarówno w urzędzie celnym wywozu, jak i w urzędzie celnym wyprowadzenia. W przypadku operacji międzynarodowych (eksport pośredni), kiedy urząd wyprowadzenia jest poza terytorium RP, przedsiębiorca powinien sprawdzić w ogólnoeuropejskiej bazie danych urzędów celnych na stronie Komisji Europejskiej pod adresem: http://ec.europa.eu/taxation_customs/dds/csrdhome_pl.htm, czy urząd celny, który zgłaszający chce zadeklarować jako urząd wyprowadzenia, posiada taki status.
Obieg komunikatów pomiędzy eksporterem a urzędem wywozu i urzędem wyprowadzenia
PRZYKŁAD 1
Odrzucenie wniosku
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
IE 515 - Zgłoszenie celne do procedury wywozu - komunikat zawiera dane zgłoszenia celnego do procedury wywozu i jest przekazywany do Systemu przez podmiot dokonujący zgłoszenia.
IE 516 - Odrzucenie zgłoszenia - komunikat zawiera informacje o odrzuceniu zgłoszenia i jest przekazywany zwrotnie podmiotowi zgłaszającemu.
PRZYKŁAD 2
Kontrola - wynik niezgodny ze zgłoszeniem eksportera
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
IE 528 - Nadanie numeru ewidencyjnego - komunikat zawiera informacje o nadaniu numeru ewidencyjnego MRN i jest przekazywany zwrotnie podmiotowi zgłaszającemu.
IE 551 - Odmowa zwolnienia do procedury wywozu - komunikat zawiera informacje o odmowie zwolnienia zgłoszenia do procedury wywozu i jest przekazywany zwrotnie podmiotowi zgłaszającemu.
PRZYKŁAD 3
Wywóz towaru poza Wspólnotę
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
IE 529 - Zwolnienie do procedury wywozu - komunikat zawiera dane zgłoszenia przekazane przez podmiot zgłaszający, skorygowane o ewentualne sprostowania i korekty oraz uzupełnione o: datę przyjęcia i zwolnienia zgłoszenia, wynik kontroli i zamknięcia celne (jeśli są założone).
EAD - Wywozowy dokument towarzyszący.
IE 501 - Informacja o wywozie.
IE 518 - Wynik kontroli.
IE 599 - Potwierdzenie wywozu - komunikat zawiera dane zgłoszenia z momentu zwolnienia zgłoszenia do procedury wywozu oraz informację o potwierdzeniu wywozu lub zatrzymaniu towaru na granicy oraz zawiera ewentualne informacje z urzędu wyprowadzenia i informację o ewentualnej zmianie tego urzędu.
Zgłoszenie wywozowe
Zgłoszenie wywozowe (komunikat IE 515 rozszerzony o dane bezpieczeństwa) będzie w Polsce obsługiwane w ramach drugiej fazy ECS. Jednak obsługa tego komunikatu nie zostanie uruchomiona z dniem 1 lipca 2009 r. Ministerstwo Finansów podaje, że uruchomienie to nastąpi najpóźniej w październiku 2009 r., jednak na razie nie ma konkretnej daty wprowadzenia.
Do czasu wdrożenia nowej funkcjonalności przedsiębiorcy muszą przesyłać IE 515 w starym formacie, zgodnie ze Specyfikacją Techniczną XML dla podmiotów w wersji 1.07.
Wywozowa deklaracja skrócona
Polska na razie nie wprowadza funkcjonalności pozwalającej na obsługę wywozowej deklaracji skróconej w systemie ECS, ponieważ korzysta z okresu przejściowego, wprowadzonego przez Komisję Europejską na jej wdrożenie, do 31 grudnia 2010 r. W tym okresie zawieszony będzie obowiązek przesyłania do systemu ECS wywozowych deklaracji skróconych.
WAŻNE!
Wprowadzenie okresu przejściowego dla wywozowej deklaracji skróconej nie oznacza wcale, że towary, dla wyprowadzenia których nie jest wymagane zgłoszenie wywozowe, nie będą objęte analizą ryzyka dla celów ochrony i bezpieczeństwa. Organy celne będą bowiem dokonywały takiej analizy na podstawie dostępnych dokumentów w momencie przedstawienia towarów w urzędzie wyprowadzenia.
Zgłoszenie tranzytowe
Warto przypomnieć, że procedura tranzytu ma miejsce w sytuacji, gdy przesyłka towarów zostaje objęta procedurą wywozu w jednym urzędzie celnym wewnętrznym, a następnie w innym urzędzie celnym wewnętrznym zostaje objęta procedurą tranzytu i dopiero w ten sposób opuszcza obszar celny Wspólnoty (konsolidacja przesyłek). Procedura tranzytu towarów wspólnotowych może się odbywać w takim przypadku na podstawie karnetu TIR lub tranzytu wspólnego T2, jeżeli towar jest wywożony albo przewożony przez kraj EFTA.
W tych przypadkach, tzn. gdy towary wyprowadzane z obszaru celnego Wspólnoty nie są objęte zgłoszeniem wywozowym, ale składane jest zgłoszenie tranzytowe, dane bezpieczeństwa właściwe dla wywozowej deklaracji skróconej będą mogły być składane w formie elektronicznej od 1 lipca 2009 r. z wykorzystaniem systemu NCTS. Korzystanie z tej możliwości jest opcjonalne dla przedsiębiorców do 31 grudnia 2010 r.
Agnieszka Bąk
ekspert w zakresie VAT