Pracownik, który jest niezdolny do pracy z powodu choroby, zamiast wynagrodzenia za pracę ma prawo do wynagrodzenia za czas choroby lub zasiłku chorobowego. Wynagrodzenie za czas choroby finansuje pracodawca, a zasiłek chorobowy jest finansowany z ubezpieczenia chorobowego.
Okres wypłaty wynagrodzenia chorobowego i zasiłku chorobowego
Do 31 grudnia 2008 r. wszyscy pracownicy mieli prawo do wynagrodzenia za czas choroby przez 33 dni w roku kalendarzowym. W 2009 r. obowiązują dwa okresy, za które niektórym pracownikom przysługuje wynagrodzenie za czas choroby - 14 lub 33 dni. Jeden to okres od 1 do 31 stycznia 2009 r. oraz drugi - od 1 lutego do 31 grudnia 2009 r. Liczba dni, za które przysługuje wynagrodzenie chorobowe, uzależniona jest od wieku pracownika.
PRZYKŁAD
Dwóch pracowników w wieku 48 i 52 lata, którzy razem dojeżdżają do pracy z tej samej miejscowości, 16 lutego 2009 r. miało wypadek w drodze do pracy. Obydwaj otrzymali zwolnienia lekarskie do 27 marca 2009 r. Pracownik w wieku 48 lat ma prawo do wynagrodzenia za czas choroby przez 33 dni, tj. od 16 lutego do 20 marca, i zasiłku chorobowego od 21 do 27 marca. 52-letni pracownik ma prawo do wynagrodzenia chorobowego przez 14 dni, tj. od 16 lutego do 1 marca, a za okres od 2 do 27 marca - prawo do zasiłku chorobowego.
Prawo do 14 dni wynagrodzenia za czas choroby przysługuje pracownikom od następnego roku po roku, w którym ukończyli 50 lat. Pozostałym pracownikom pracodawca nadal powinien wypłacać wynagrodzenie za czas choroby za pierwsze 33 dni.
PRZYKŁAD
Pracownik zachorował 27 lutego 2009 r. W 2006 r. skończył 50 lat. Osoba ta ma prawo do wynagrodzenia chorobowego przez pierwsze 14 dni zwolnienia lekarskiego. Od 15. dnia zwolnienia pracownikowi przysługuje prawo do zasiłku chorobowego, który finansuje ZUS.
Okres przejściowy
W 2009 r. prawo do 14 dni wynagrodzenia za czas choroby mają pracownicy, którzy 50 lat ukończyli do 31 grudnia 2008 r. Jednak część pracowników z tej grupy wiekowej otrzyma wynagrodzenie za czas choroby przez okres dłuższy niż 14 dni. Wynika to z faktu, że przepisy wprowadzające ten okres weszły w życie nie 1 stycznia 2009 r., ale dopiero 1 lutego 2009 r.
PRZYKŁAD
Pracownik, który ukończył 50 lat w 2008 r., chorował od 10 stycznia do 15 lutego 2009 r. Za okres od 10 do 31 stycznia, tj. przez 22 dni pracodawca wypłacił mu wynagrodzenie za czas choroby, zaś od 1 lutego pracownik ma prawo do zasiłku chorobowego.
Zatem ci wszyscy, którzy 50 lat ukończyli do końca 2008 r., a chorowali w styczniu 2009 r. przez okres dłuższy niż 14 dni i przysługiwało im wynagrodzenie za czas choroby, otrzymają to wynagrodzenie przez faktyczny okres niezdolności do pracy z powodu choroby w styczniu. Natomiast od 1 lutego br. tym pracownikom przysługuje prawo do zasiłku chorobowego.
PRZYKŁAD
Pracownik, który ma 54 lata, był niezdolny do pracy od 8 do 18 stycznia oraz od 25 stycznia do 5 lutego 2009 r. Pracodawca powinien wypłacić wynagrodzenie za czas choroby za okres od 8 do 18 stycznia, tj. za 11 dni, oraz od 25 do 31 stycznia, tj. za 7 dni. Zatem pracownik w 2009 r. łącznie otrzyma wynagrodzenie za czas choroby za 18 dni. Od 1 do 5 lutego pracownikowi przysługuje zasiłek chorobowy.
Pracownik, który w 2009 r. przed 1 lutego 2009 r. miał prawo do wynagrodzenia za czas choroby przez okres 14 dni, prawo do zasiłku chorobowego ma od 15. dnia niezdolności do pracy. Pracodawca uwzględnia okres wynagrodzenia za czas choroby wypłaconego przed 1 lutego 2009 r. Przy ustalaniu prawa do wynagrodzenia chorobowego pracodawca sumuje wszystkie okresy niezdolności do pracy, które przypadały przed wejściem w życie przepisów dotyczących skrócenia okresu pobierania wynagrodzenia chorobowego dla pracowników w wieku 50 lat i więcej również w sytuacji, kiedy były przerwy od pracy między kolejnymi zwolnieniami.
PRZYKŁAD
Pracownik w wieku 53 lat był chory od 5 do 9 stycznia i od 19 do 22 stycznia 2009 r. Za ten okres otrzymał wynagrodzenie za czas choroby. Ponownie chorował od 2 do 15 lutego 2009 r. Ponieważ w styczniu 2009 r. otrzymał wynagrodzenie za czas choroby za 9 dni, w lutym ma prawo do wynagrodzenia za czas choroby przez 5 dni, tj. od 2 do 6 lutego, zaś od 7 lutego ma prawo do zasiłku chorobowego.
Jeżeli pracownik, który ukończył 50 lat do końca 2008 r., był chory 1 stycznia 2009 r. i na ten dzień miał prawo do zasiłku chorobowego, okres 14 dni wynagrodzenia za czas choroby należy liczyć od pierwszego dnia niezdolności do pracy z powodu choroby powstałej w 2009 r. po co najmniej jednodniowej przerwie w ciągłości niezdolności do pracy.
PRZYKŁAD
52-letni pracownik chorował od 1 grudnia 2008 r. do 18 stycznia 2009 r. i za ten okres miał prawo do zasiłku chorobowego. Kolejne zwolnienie lekarskie otrzymał na okres od 29 stycznia do 14 lutego 2009 r. Okres 14 dni, za który należy wypłacić mu wynagrodzenie za czas choroby, należy liczyć od 29 stycznia. Zatem wynagrodzenie za czas choroby otrzyma od 29 stycznia do 11 lutego (14 dni), zaś za okres od 12 do 14 lutego ma prawo do zasiłku chorobowego.
W przypadku gdy pracownik, który ukończył 50 lat przed 1 stycznia 2009 r., przebywał na zwolnieniu lekarskim przez nieprzerwany okres przed i po 1 stycznia 2009 r. i 31 grudnia 2008 r. przysługiwało mu prawo do wynagrodzenia chorobowego, za cały okres nieprzerwanego zwolnienia lekarskiego powinien otrzymać wynagrodzenie chorobowe nie dłużej niż do 31 stycznia 2009 r. Po wyczerpaniu 14 dni, od 1 lutego 2009 r. powinien otrzymać zasiłek chorobowy za pozostały okres zwolnienia lekarskiego.
PRZYKŁAD
53-letni pracownik był chory od 22 grudnia 2008 r. do 13 lutego 2009 r. Była to jego pierwsza choroba w 2008 r. Za okres od 22 do 31 grudnia 2008 r. ma więc prawo do wynagrodzenia za czas choroby. Dlatego pracodawca wypłacił pracownikowi wynagrodzenie chorobowe za cały styczeń 2009 r. Natomiast od 1 lutego 2009 r. pracownik otrzymał zasiłek chorobowy.
Jeżeli pracownik, który przed 31 grudnia 2008 r. ukończył 50 lat, zmieni w 2009 r. pracodawcę, to przy ustalaniu prawa do wynagrodzenia za czas choroby nowy pracodawca powinien uwzględnić okres wynagrodzenia za czas choroby wypłaconego przez poprzedniego pracodawcę.
PRZYKŁAD
Pracownik w wieku 56 lat został zatrudniony od 1 marca 2009 r. W drodze do pracy 2 marca 2009 r. miał wypadek - zwichnął nogę. W okresie od 1 stycznia do 28 lutego był zatrudniony w innym zakładzie pracy na podstawie umowy o pracę i wykorzystał 55 dni zwolnienia lekarskiego. Poprzedni pracodawca wypłacił pracownikowi wynagrodzenie chorobowe za 27 dni zwolnienia lekarskiego w styczniu oraz zasiłek chorobowy za 28 dni zwolnienia lekarskiego w lutym. Pracownikowi w związku ze zwolnieniem lekarskim od 2 marca 2009 r. przysługuje zasiłek chorobowy, ponieważ w 2009 r. wykorzystał już 14 dni wynagrodzenia za czas choroby.
Prawo do wynagrodzenia za czas choroby przysługuje również chałupnikom na takich samych zasadach jak pracownikom.
Pracownik, który ukończył 50 lat w 2009 r., prawo do wynagrodzenia za czas choroby w wymiarze 14 będzie miał dopiero w 2010 r.
PRZYKŁAD
Pracownik urodzony 2 stycznia 1959 r. był niezdolny do pracy z powodu choroby od 12 stycznia do 18 lutego 2009 r. Ponieważ 50 lat pracownik ten skończył w 2009 r., w br. ma prawo do wynagrodzenia za czas choroby przez okres 33 dni, tj. od 12 stycznia do 13 lutego. Prawo do 14 dni wynagrodzenia za czas choroby w roku kalendarzowym będzie miał dopiero w 2010 r.
Dokumentowanie prawa do wynagrodzenia chorobowego
Pracownik nie musi dostarczać dodatkowych dokumentów uprawniających do wypłaty wynagrodzenia chorobowego przez 14 dni, a za pozostały okres do zasiłku chorobowego. Datę urodzenia pracownika pracodawca może ustalić np. na podstawie akt pracowniczych czy dokumentów zgłoszeniowych do ZUS.
Pracodawca wypełniając raport rozliczeniowy ZUS RSA za pracownika nie musi wykazywać uprawnienia do wypłaty wynagrodzenia chorobowego tylko za 14 dni zwolnienia lekarskiego. Natomiast w przypadku kontroli ZUS będzie mógł wykazać takie uprawnienie na podstawie daty urodzenia pracownika.
• art. 92 Kodeksu pracy,
• art. 2 ustawy z 19 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz o zmianie niektórych innych ustaw (DzU z 2009 r. nr 6, poz. 33).
Dorota Wawrzeńczak
specjalista ds. ubezpieczeń społecznych