Skupy złomu i serwisy
Od 1 stycznia 2009 r. skupy złomu zbierające zużyty sprzęt i firmy zajmujące się naprawą urządzeń RTV i AGD mają obowiązek wpisu do rejestru Głównego Inspektora Ochrony Środowiska (GIOŚ) - art. 3 ustawy. Ustawa nie określa terminu dokonania takiego wpisu. Według GIOŚ wnioski należy składać już teraz. Niezłożenie wniosku naraża przedsiębiorcę na karę grzywny (art. 71 ustawy). Nowelizacja uznaje skupy i serwisy za podmioty zbierające odpady powstałe z urządzeń elektrycznych i elektronicznych (czyli za zbierających zużyty sprzęt). Wniosek o wpis dla zbierających sprzęt nie podlega opłacie. Opłaty rejestrowe wnoszą jedynie przedsiębiorcy wprowadzający sprzęt.
Rejestracja punktu skupu w rejestrze GIOŚ - krok po kroku
Krok 1
Określić grupę i rodzaj sprzętu, który zbiera dany punkt skupu/serwis. Grupy te należy ustalić na podstawie wykazu z załącznika nr 1 do ustawy (dostępny na stronie www.gios.gov.pl w zakładce: Zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny).
Krok 2
Wypełnić wniosek o rejestrację. We wniosku należy podać nazwę firmy, adres siedziby, NIP i REGON (jeżeli jednostka je posiada). Należy też wpisać grupy i rodzaje sprzętu, który zbiera dany punkt skupu lub serwis. Dodatkowo wniosek powinien zawierać informacje o uzyskanych decyzjach związanych z gospodarką odpadami, w tym numer decyzji oraz oznaczenie organu, który wydał decyzję. Wzory wniosków i sposób ich przekazywania do Głównego Inspektora Ochrony Środowiska określa rozporządzenie Ministra Środowiska z 6 stycznia 2006 r. w sprawie wzoru wniosku o wpis do rejestru oraz wzoru wniosku o zmianę wpisu do rejestru, a także sposobu ich przekazywania (Dz.U. Nr 6, poz. 38). Skupy złomu i serwisy powinny wypełnić druk „Wniosek o wpis do rejestru dla zbierającego zużyty sprzęt” (dostępny na stronie www.gios.gov.pl w zakładce: Zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny).
Krok 3
Złożyć wniosek. Wniosek można przesłać pod adresem Głównego Inspektora Ochrony Środowiska:
Główny Inspektor Ochrony Środowiska
ul. Wawelska 52/54
00-922 Warszawa
Wnioski można także przesyłać w postaci dokumentu elektronicznego, opatrzonego bezpiecznym podpisem elektronicznym, który jest weryfikowany za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu.
Krok 4
GIOŚ przydziela numer rejestracyjny. Zarejestrowany w rejestrze GIOŚ podmiot musi się nim posługiwać na dokumentach związanych z obrotem zużytego sprzętu RTV i AGD.
Skupy złomu i przedsiębiorcy naprawiający sprzęt RTV i AGD muszą zbierać zużyte urządzenia i przekazywać je do odpowiednich zakładów zajmujących się odzyskiem i ich przetwarzaniem. Oznacza to także, że muszą ewidencjonować masę zebranych urządzeń. Warto zauważyć, że w przypadku punktów skupu złomu obowiązkom podlegają jedynie te, które mają zezwolenie na prowadzenie działalności zbierania zużytego sprzętu.
Od 1 stycznia 2009 r. klient może zostawić stare urządzenie tylko wtedy, gdy przyniesie je do naprawy i okaże się, że koszt serwisu jest wyższy niż cena zakupu nowego urządzenia. Podobnie będzie mógł postąpić klient, gdy serwisant nie może naprawić starego urządzenia (art. 42a ust. 1 ustawy).
WAŻNE!
Prowadzący punkt serwisowy jest obowiązany do nieodpłatnego przyjęcia zużytego sprzętu w przypadku, gdy naprawa przyjętego sprzętu:
• jest niemożliwa ze względów technicznych lub
• właściciel sprzętu uzna, że jest dla niego nieopłacalna.
Sprzedawca detaliczny, sprzedawca hurtowy oraz prowadzący punkt serwisowy może odmówić pozostawienia u siebie starego sprzętu, jedynie gdy urządzenie stwarza zagrożenie dla zdrowia lub życia przyjmującego sprzęt (art. 37a ust. 2 znowelizowanej ustawy).
Nowelizacja wprowadziła jeszcze jeden obowiązek dla wszystkich zbierających sprzęt. Od 1 stycznia 2009 r. mają oni obowiązek zapewnić, aby transport zużytego sprzętu do zakładu przetwarzania był prowadzony w sposób umożliwiający ponowne użycie sprzętu lub jego części składowych oraz odzysk materiałów oraz substancji pochodzących ze zużytego sprzętu (dodany art. 37b ustawy).
Nowe obowiązki informacyjne
Wprowadzający sprzęt przeznaczony dla gospodarstw domowych przekazuje sprzedawcom detalicznym i hurtowym informację o wysokości kosztów gospodarowania odpadami, obejmującą koszty zbierania, przetwarzania, recyklingu albo innego niż recykling procesu odzysku i unieszkodliwiania zużytego sprzętu (art. 25 ust. 2 ustawy). Obowiązek informowania dotyczy sprzętu określonego w grupach 1, 2 i 4-6 w załączniku nr 1 do ustawy.
Koszty gospodarowania odpadami stanowiące część ceny sprzętu powinny być uwidaczniane jako składnik tej ceny nabywcom. Nie jest jasne, czy oznacza to konieczność umieszczenia ich na fakturze lub paragonie, czy też wystarcza wywieszenie takiej informacji w sklepie.
Warto zaznaczyć, że sprzedawca detaliczny i sprzedawca hurtowy sprzętu przeznaczonego dla gospodarstw domowych mają obowiązek informowania nabywców sprzętu o wysokości kosztów jego recyklingu, tylko jeżeli uzyskali taką informację od wprowadzającego sprzęt.
WAŻNE!
Sprzedawca detaliczny i sprzedawca hurtowy sprzętu przeznaczonego dla gospodarstw domowych mają obowiązek informowania nabywców sprzętu o wysokości kosztów jego recyklingu, tylko jeżeli uzyskali taką informację od wprowadzającego sprzęt.
Opłaty rejestrowa i roczna
Nowelizacja obniżyła górne stawki opłaty rejestrowej i opłaty rocznej dla wprowadzających sprzęt. Dotychczasowe stawki mogą być stosowane nie dłużej niż do 31 marca 2009 r. (art. 9 ustawy nowelizującej). Po tym terminie należy stosować nowe stawki opłat.
Tabela. Górne stawki opłaty rejestrowej i rocznej
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Terminy składania sprawozdań i zasady pobierania opłat produktowych
Firmy, które wprowadzają sprzęt elektryczny i elektroniczny na rynek lub zbierają zużyte tego rodzaju urządzenia, mają obowiązek przedstawiać Generalnemu Inspektorowi Ochrony Środowiska (GIOŚ) sprawozdania dotyczące ilości takich odpadów. W tym samym czasie należy także złożyć sprawozdania o ilości starego sprzętu, który zebrali i następnie przekazali do przetworzenia. Przedsiębiorcy prowadzący zakłady przetwarzania muszą w sprawozdaniach podać dane o masie przyjętego sprzętu, z którego powstał zużyty sprzęt. Natomiast recyklerzy mają podać masę przyjętych oraz poddanych recyklingowi lub innym procesom odzysku odpadów pochodzących ze zużytego sprzętu. Od 2009 r. obowiązkiem tym zostały objęte także skupy złomu i serwisy urządzeń RTV i AGD. Wzory sprawozdań można pobrać pod adresem http://www.gios.gov.pl w zakładce: Zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny).
Sprawozdania w formie pisemnej należy przesyłać pod adresem:
Główny Inspektor Ochrony Środowiska
ul. Wawelska 52/54
00-922 Warszawa
Nowelizacja ustawy zmniejszyła częstotliwość składania sprawozdań. Dotychczas sprawozdania były składane do GIOŚ co kwartał. Od tego roku obowiązują półroczne terminy składania sprawozdań (patrz tabela).
Tabela. Terminy składania sprawozdań
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Nowelizacja wprowadziła także pewne okresy przejściowe. Sprawozdania o ilości i masie wprowadzonego do obrotu sprzętu należy złożyć:
1) za okres od 1 października 2008 r. do 31 grudnia 2008 r. - do 31 stycznia 2009 r.,
2) za okres od 1 stycznia 2009 r. do 30 czerwca 2009 r. - do 31 lipca 2009 r.,
3) za okres od 1 lipca 2009 r. do 31 grudnia 2009 r. - do 31 stycznia 2010 r.
- z wyszczególnieniem danych o rodzaju i masie baterii oraz akumulatorów stosowanych na potrzeby działania sprzętu (art. 8. ustawy nowelizującej). Oznacza to, że w 2009 r. sprawozdanie będzie przekazywane co pół roku, jednak będzie musiało jeszcze zawierać informację o rodzaju i masie baterii i akumulatorów stosowanych na potrzeby działania sprzętu. Od 31 stycznia 2010 r. sprawozdanie to nie będzie zawierało tych informacji ze względu na wejście w życie przepisów określających wymagania dla wprowadzających baterie i akumulatory.
Degresywny system opłat produktowych
Nowelizacja wprowadziła degresywny (stopniowo obniżający się) system opłat produktowych dla wprowadzających sprzęt. Nowy przepis ma zminimalizować skutki finansowe dla wprowadzających sprzęt przeznaczony dla gospodarstw domowych, wynikające z określenia obligatoryjnych poziomów zbierania. Przypomnijmy, że podstawa obliczenia opłat produktowych to masa sprzętu w kilogramach. Należna opłata obliczana jest po zakończeniu roku kalendarzowego jako iloczyn stawki opłaty produktowej i różnicy między wymaganym a osiągniętym poziomem zbierania.
Wielkość należnej opłaty produktowej płaconej przez wprowadzającego sprzęt przeznaczony dla gospodarstw domowych w 2009 r. w zależności od osiągniętego procentu minimalnego rocznego poziomu zbierania zużytego sprzętu przedstawiamy w tabeli.
W latach następnych progi poziomu zbierania, od którego będzie istnieć obowiązek wpłacania pełnej, należnej opłaty produktowej, będą rosnąć.
Tabela. Wielkość należnej opłaty produktowej dla wprowadzającego sprzęt przeznaczony dla gospodarstw domowych w 2009 r.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Edukacja ekologiczna
Nowelizacja zobowiązała organizacje odzysku do przeznaczania 5% przychodów na publiczną kampanię edukacyjną. Obowiązek przeznaczania części pieniędzy na edukację ekologiczną będą mieli także wprowadzający sprzęt na rynek (producenci, importerzy, dystrybutorzy), którzy nie zlecają wykonywania obowiązków ustawowych organizacjom odzysku. Po zmianach przeznaczą minimum 0,1% swoich przychodów na rachunek Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Kary za demontaż
Nowe przepisy przewidują także kary (dla firm i osób fizycznych) za demontowanie urządzeń elektrycznych poza wyspecjalizowanymi zakładami przetwarzania. Za rozebranie na części pierwsze telewizora lub lodówki będzie groziła grzywna od 2 tys. do 100 tys. zł.
• ustawa z 29 lipca 2005 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym - Dz.U. Nr 180, poz. 1495; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 223, poz. 1464
• ustawa z 21 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym oraz o zmianie niektórych innych ustaw - Dz.U. Nr 223, poz. 1464
Sławomir Biliński
konsultant podatkowy