Opłaca się ona podatnikom, prowadzącym małe biznesy i nieponoszącym zbyt dużych nakładów na prowadzenie działalności. Przy rozliczaniu na zasadach karty podatkowej nie ma bowiem możliwości uwzględniania kosztów uzyskania przychodów.
Ważne
Przy rozliczaniu na zasadach karty podatkowej nie ma możliwości uwzględniania kosztów uzyskania przychodów.
Zakres karty
Zryczałtowany podatek dochodowy w formie karty podatkowej mogą płacić podatnicy prowadzący działalność:
• usługową lub wytwórczo-usługową,
• usługową w zakresie handlu detalicznego żywnością, napojami, wyrobami tytoniowymi oraz kwiatami, z wyjątkiem napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5 proc.,
• usługową w zakresie handlu detalicznego artykułami nieżywnościowymi, z wyjątkiem handlu paliwami silnikowymi, środkami transportu samochodowego, częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych, ciąg- nikami rolniczymi i motocyklami oraz z wyjątkiem handlu artykułami nieżywnościowymi objętego koncesjonowaniem,
• gastronomiczną - jeżeli nie jest prowadzona sprzedaż napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5 proc.,
• w zakresie usług transportowych wykonywanych przy użyciu jednego pojazdu;
• w zakresie usług rozrywkowych,
• w zakresie sprzedaży posiłków domowych w mieszkaniach, jeżeli nie jest prowadzona sprzedaż napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5 proc.,
• w wolnych zawodach, polegającą na świadczeniu usług w zakresie ochrony zdrowia ludzkiego;
• w wolnych zawodach, polegającą na świadczeniu przez lekarzy weterynarii usług weterynaryjnych, w tym również sprzedaż preparatów weterynaryjnych;
• w zakresie opieki domowej nad dziećmi i osobami chorymi;
• w zakresie usług edukacyjnych, polegającą na udzielaniu lekcji na godziny.
Kartę mogą również płacić osoby fizyczne, w tym rolnicy równocześnie prowadzący gospodarstwo rolne.
Co istotne, szczegółowe warunki, jakie trzeba spełnić, by rozliczać się w formie karty podatkowej przy wymienionych rodzajach działalności gospodarczej, zostały określone w tabeli stanowiącej załącznik nr 3 do ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne w zakresie wymienionym w załączniku nr 4 do tej ustawy.
Ważne uproszczenia
Karta podatkowa jest najprostszą formą rozliczeń podatkowych ze względu na liczne ułatwienia. Podatnicy prowadzący działalność opodatkowaną w formie karty podatkowej są zwolnieni od obowiązku prowadzenia ksiąg, składania zeznań podatkowych oraz wpłacania zaliczek na podatek dochodowy. Nie oznacza to jednak, że opłacając kartę podatkową przedsiębiorca nie ma żadnych obowiązków. Podatnicy ci są zobowiązani wydawać na żądanie klienta rachunki i faktury stwierdzające sprzedaż wyrobu, towaru lub wykonanie usługi, oraz przechowywać w kolejności numerów kopie tych rachunków i faktur w okresie pięciu lat podatkowych, licząc od końca roku, w którym wystawiono rachunek lub fakturę.
Ważne
Przychodów (dochodów) opodatkowanych w formach zryczałtowanych nie łączy się z przychodami (dochodami) z innych źródeł podlegającymi opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Zgłoszenie dla karty
Podatnik, który zdecyduje się na wybór karty podatkowej jako metody rozliczeń, musi ten fakt zgłosić naczelnikowi urzędu skarbowego. W tym celu trzeba złożyć wniosek o zastosowanie opodatkowania w for- mie karty podatkowej. We wniosku tym należy podać rodzaj prowadzonej działalności gospodarczej; informacje że podatnik: przy prowadzeniu działalności nie korzysta z usług osób niezatrudnionych przez siebie na podstawie umowy o pracę oraz z usług innych przedsiębiorstw i zakładów, chyba że chodzi o usługi specjalistyczne; nie prowadzi, poza jednym z rodzajów działalności innej pozarolniczej działalności gospodarczej; małżonek podatnika nie prowadzi działalności w tym samym zakresie; nie wytwarza wyrobów opodatkowanych, na podstawie odrębnych przepisów, podatkiem akcyzowym; pozarolnicza działalność gospodarcza zgłoszona we wniosku nie jest prowadzona poza Polską.
Wniosek o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej, według ustalonego wzoru - PIT-16, za dany rok podatkowy, podatnik składa właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego, nie później niż do 20 stycznia roku podatkowego, a jeżeli podatnik rozpoczyna działalność w trakcie roku podatkowego - przed rozpoczęciem działalności. Trzeba zwrócić uwagę, że w sytuacji, jeśli do 20 stycznia roku podatkowego podatnik nie zgłosi likwidacji działalności gospodarczej lub nie dokona wyboru innej formy opodatkowania, uważa się, że prowadzi nadal działalność opodatkowaną w tej formie. W przypadku prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w formie spółki cywilnej wniosek o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej składa jeden ze wspólników.
Stawki podatku
Stawki karty podatkowej określone są kwotowo i corocznie podlegają podwyższeniu w stopniu odpowiadającym wskaźnikowi wzrostu cen konsumpcyjnych towarów i usług w okresie pierwszych trzech kwartałów roku poprzedzającego rok podatkowy w stosunku do tego samego okresu roku ubiegłego. Wysokość karty podatkowej jest uzależniona m.in. od rodzaju i zakresu prowadzonej działalności, liczby zatrudnionych pracowników, liczby mieszkańców miejscowości, w której jest prowadzona firma. Znane są już stawki karty podatkowej na 2009 rok. Zostały one podane w obwieszczeniu ministra finansów z 14 listopada 2008 r. w sprawie stawek karty podatkowej oraz kwartalnych stawek ryczałtu od przychodów proboszczów i wikariuszy na 2009 rok (MP nr 88, poz. 771).
Można tu wskazać kilka przykładów stawek karty. I tak stawka karty podatkowej dla usług krawieckich w przypadku podatników niezatrudniających pracowników prowadzących działalność w miejscowości do 5 tys. mieszkańców wyniesienie w 2009 roku miesięcznie 106 zł (obecnie 102 zł), a w miejscowości powyżej 50 tys. mieszkańców 141 zł (obecnie 136 zł). Stawka karty podatkowej na usługi ślusarskie w najmniejszych miejscowościach wzrośnie natomiast o 13 zł (obecnie wynosi 303 zł, a w 2009 roku - 316 zł).
Co istotne, wysokość podatku w formie karty podatkowej jest ustalana w drodze decyzji urzędu skarbowego na każdy rok podatkowy odrębnie. Podatnicy płacą podatek dochodowy w formie karty podatkowej, pomniejszony o zapłaconą składkę na ubezpieczenie zdrowotne bez wezwania w terminie do dnia siódmego każdego miesiąca za miesiąc ubiegły, a za grudzień - w terminie do dnia 28 grudnia roku podatkowego, na rachunek urzędu skarbowego.
Stawki karty podatkowej w niektórych szczególnych sytuacjach mogą zostać obniżone lub podwyższone. Stawka podatku może być przykładowo obniżona o 20 proc. dla podatników, którzy do 1 stycznia roku podatkowego ukończyli 60 lat lub są osobami, w stosunku do których orzeczono co najmniej lekki stopień niepełnosprawności. Również przedsiębiorcy, którzy zatrudniają osoby niepełnosprawne, mogą liczyć na obniżenie stawki karty o 10 proc. za każdą osobę.
Obniżka stawek karty to nie jedyny sposób na zmianę wysokości podatku. Karta może zostać również podwyższona. Będzie tak np. w sytuacji, gdy podatnik zatrudni w prowadzonej firmie członków rodziny. Stopień podwyższenia stawek karty w tym przypadku uzależniony będzie od rodzaju prowadzonej firmy i liczby zatrudnianych pracowników. Karta może być podwyższona o 10, 15, 20, 30 lub 40 proc.
Rozliczenie roczne
Mimo wielu uproszczeń dla podatników karty podatkowej jest też kilka zakazów. Kartowicze są pozbawieni prawa do skorzystania z ulg podatkowych, z jakich można korzystać, będąc opodatkowanym np. na zasadach ogólnych (skala PIT). W zeznaniu rocznym mogą jedynie odliczyć składki zdrowotne. Co ważne odliczenie to jest limitowane. Kwota składki na ubezpieczenie zdrowotne, o którą pomniejsza się kartę podatkową, nie może przekroczyć 7,75 proc. podstawy wymiaru tej składki.
Podatnicy karty podatkowej składają zeznanie roczne PIT-16A - deklarację o wysokości składki na ubezpieczenie zdrowotne, zapłaconej i odliczonej od karty podatkowej w poszczególnych miesiącach roku podatkowego do 31 stycznia roku następującego po roku podatkowym. Oznacza to, że za 2008 rok kartowicze zeznanie roczne muszą złożyć do 2 lutego 2009 r., bo 31 stycznia w 2009 roku wypada w sobotę.
Czynności, które nie pozbawiają opodatkowania kartą
Zgodnie z przepisami ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne nie wyłącza opodatkowania w formie karty podatkowej:
• prowadzenie przez podatnika działalności w zakresie wytwarzania energii elektrycznej, w elektrowniach wodnych i wiatrowych, o mocy oddawanej do 5 tys. kilowatów, oraz wytwarzanie biogazu,
• osiąganie przychodów z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze,
z których przychody (dochody) podlegają odrębnemu opodatkowaniu podatkiem dochodowym na ogólnych zasadach.
Ważna liczba
20 stycznia to ostatni dzień na zgłoszenie do urzędu skarbowego wyboru opodatkowania w formie karty podatkowej. Zgłoszenia tego należy dokonać na specjalnym formularzu - PIT-16
Rezygnacja z karty podatkowej
Podatnik może zrzec się zastosowania opodatkowania w formie karty podatkowej w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji ustalającej wysokość podatku dochodowego w tej formie.
Podatnik, który zrezygnuje z karty, musi od pierwszego dnia miesiąca następującego po zrzeczeniu zaprowadzić:
• ewidencję i płacić ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, jeżeli spełnia warunki uprawniające do tego sposobu rozliczeń, albo
• właściwe księgi i płacić podatek dochodowy na ogólnych zasadach.
Do końca miesiąca, w którym podatnik zrzekł się zastosowania opodatkowania w formie karty podatkowej, jest zobowiązany opłacać podatek dochodowy na ogólnych zasadach. W tym przypadku podatnik musi wpłacić - w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zrzekł się opodatkowania w formie karty - różnicę pomiędzy kwotą podatku dochodowego obliczonego na ogólnych zasadach za okres od początku roku do końca miesiąca, w którym zrzekł się opodatkowania w formie karty podatkowej, a kwotą podatku dochodowego zapłaconego w formie karty podatkowej, w okresie przed zrzeczeniem się opodatkowania w tej formie.
EWA MATYSZEWSKA
ewa.matyszewska@infor.pl
PODSTAWA PRAWNA
• Ustawa z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. nr 144, poz. 930 z późn. zm.).