Zawieszenie działalności
Projekt wprowadza możliwość zawieszenia działalności gospodarczej na okres od miesiąca do 24 miesięcy przez przedsiębiorcę, który nie zatrudnia pracowników na podstawie umowy o pracę ani na podstawie umowy zlecenia lub o dzieło.
Zawieszenie następuje na pisemny wniosek przedsiębiorcy złożony do organu ewidencyjnego w gminie. Natomiast przedsiębiorca wpisany do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym wniosek o zawieszenie działalności składa w sądzie rejestrowym. Wniosek określa między innymi firmę i nazwę przedsiębiorcy, podaje oznaczenie formy prawnej prowadzonej działalności, numer NIP, siedzibę i adres przedsiębiorcy. Należy do niego dołączyć oświadczenie o niezatrudnianiu pracowników.
Wznowienie zawieszonej działalności następować ma na pisemny wniosek przedsiębiorcy złożony w ewidencji w gminie lub w sądzie rejestrowym.
Gdyby działalność gospodarcza była prowadzona w formie spółki cywilnej, to wówczas wniosek o zawieszenie jej musieliby złożyć wszyscy wspólnicy.
Wpis do ewidencji informacji o zawieszeniu wykonywania działalności gospodarczej nastąpi przez zamieszczenie danych w ewidencji, natomiast o wznowieniu działalności przez wykreślenie z systemu informatycznego informacji o zawieszeniu wykonywanej działalności.
Wniosek o wpis sąd rejestrowy musi rozpoznać w ciągu siedmiu dni od daty jego złożenia. Jest on zwolniony od opłat sądowych i nie ma obowiązku ogłaszać go w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.
KONSEKWENCJE
Zawieszenie działalności wywrze skutki prawne w stosunku do zobowiązań o charakterze publicznoprawnym. Dzięki zmianom poprawić się może kondycja firm, ponieważ przedsiębiorca nie będzie musiał przez okres zawieszenia działalności odprowadzać danin publicznych i składek na ZUS.
OPINIA
MAŁGORZATA KRZYSZTOSZEK
Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych
Uważam, że proponowany okres zawieszenia działalności został wybrany w sposób właściwy, ponieważ zawieszenie na okres krótszy niż miesiąc nie ma w praktyce ekonomicznego uzasadnienia.
Prawa i obowiązki przedsiębiorcy
W okresie zawieszenia przedsiębiorca nie może prowadzić działalności gospodarczej i osiągać z niej bieżących przychodów.
Natomiast wolno byłoby mu wykonywać wszystkie czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów, regulować zobowiązania powstałe jeszcze zanim działalność została zawieszona, a także zbywać własne środki trwałe i wyposażenie.
KONSEKWENCJE
Przedsiębiorca, który zawiesił działalność, jest traktowany w zakresie swoich uprawnień tak samo jak przedsiębiorca, który ją wykonuje. Przede wszystkim chodzi o wszelkie obowiązki nakazane mu przepisami prawa.
OPINIA
MARIA URBAŃSKA
adwokat z kancelarii Kosiński i Wspólnicy
Do tej pory przedsiębiorcom przysługiwała zwyczajowo możliwość zawieszania działalności gospodarczej. Nie była jednak usankcjonowana prawnie i dlatego urzędnicy określali je jako dzikie zawieszanie.
Wiążące interpretacje prawa
Do tej pory tylko w sprawach podatkowych wydawane były wiążące interpretacje prawne na wniosek przedsiębiorcy. Teraz przedsiębiorca będzie mógł się domagać od ZUS, innych organów administracji publicznej i państwowych jednostek organizacyjnych wiążącej interpretacji przepisów w swojej indywidualnej sprawie dotyczącej danin publicznych oraz składek na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne. Wniosek o wydanie interpretacji będzie mógł złożyć co do zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzeń, które dopiero nastąpią w przyszłości. Musi w nim również przedstawić własne stanowisko w sprawie.
Składając wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, przedsiębiorca musi w ciągu siedmiu dni uiścić opłatę w wysokości 75 zł. Jeżeli nie zapłaci, to wniosek pozostanie bez rozpatrzenia. Interpretacja powinna zostać wydana w ciągu 30 dni od otrzymania wniosku. Gdyby organ nie wydał w tym czasie interpretacji, to wówczas przyjmuje się, że stanowisko przedsiębiorcy przedstawione we wniosku jest prawidłowe.
KONSEKWENCJE
Interpretacje wydawane będą w formie decyzji, co oznacza, że przedsiębiorcy będą mogli się od nich odwoływać. Nie będą też wiązały przedsiębiorcy. Przedsiebiorca, który zastosował się do niej, nie może być obciążony żadnymi daninami publicznymi, sankcjami administracyjnymi, finansowymi lub karami. Natomiast interpretacja wiąże organ administracji publicznej i będzie mogła zostać zmieniona wyłącznie w drodze wznowienia postępowania. Gdyby jednak nastąpiły nieodwracalne skutki prawne, to wówczas interpretacji nie będzie można zmienić.
Urzędnik musi przyjąć niekompletne pismo
Na organy administracji publicznej został nałożony obowiązek załatwiania spraw przedsiębiorców bez zbędnej zwłoki. Oznacza to, że urzędnik musi przyjąć nawet niekompletne pismo i wniosek.
KONSEKWENCJE
Wreszcie skończy się praktyka odsyłania przedsiębiorców, którzy nie dołączyli wszystkich dokumentów. Pisma i wnioski mogą być przecież uzupełniane, a termin załatwienia sprawy uzależniony będzie od wniesienia ich.
Okres zawieszenia bez składek do ZUS
Osoby, które zawieszą działalność gospodarczą, nie będą musiały odprowadzać do ZUS składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.
Przyjęta przez rząd ustawa przewiduje, że składka na ubezpieczenie emerytalne i rentowe będzie dobrowolna w okre- sie zawieszania działalności. Przedsiębiorca nie będzie mógł natomiast w tym czasie opłacać składki na ubezpieczenie wypadkowe i chorobowe. Za okres zawieszenia nie będzie też musiał składać do ZUS żadnych deklaracji rozliczeniowych.
Właściciel firmy, który będzie chciał zawiesić działalność, będzie musiał zadeklarować, na jaki czas chce to zrobić. Jeśli zrobi to na przykład w czerwcu, ZUS przyjmie, że zawiesza on działalność od następnego miesiąca, tj. od lipca. Dzięki temu zawieszenie będzie następować na pełne miesiące. Wtedy nie trzeba będzie za ten czas opłacać składek ubezpieczeniowych. Podobnie będzie z zakończeniem okresu zawieszenia.
KONSEKWENCJE
Zawieszenie działalności pozwoli zaoszczędzić osobie prowadzącej firmę prawie 700 zł miesięcznie. Obecnie z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalna, rentowa, wypadkowa i chorobowa) przedsiębiorca wpłaca do ZUS prawie 490 zł. Ponadto ponad 195 zł wynosi składka zdrowotna. Osoby chcące zawiesić działalność muszą jednak pamiętać, że nie opłacając składek chorobowych i wypadkowych, stracą prawo do świadczeń - na przykład do zasiłku chorobowego, macierzyńskiego czy odszkodowania z ubezpieczenia wypadkowego. Z kolei przy nieopłacaniu składki emerytalnej na ich konto do ZUS i OFE nie będą napływać żadne środki. Będzie to powodować, że ich emerytury będą niższe.
Postępowania będą umarzane
ZUS umorzy postępowania wobec osób, które wcześniej przerywały prowadzenie firmy.
Poza oszczędnościami z tytułu opłacania składek przedsiębiorcy, dzięki wprowadzeniu instytucji zawieszenia działalności, zyskają też większe bezpieczeństwo. Obecne przepisy pozwalające na czasowe zaprzestanie prowadzenia działalności sprawiają im wiele kłopotów, bo są uznaniowe. Osoby chcące czasowo przerwać prowadzenie firmy i nie opłacać składek korzystają z prawa do tzw. wyrejestrowania działalności. Artykuł 13 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2007 r. nr 11, poz. 74 z późn. zm.) stanowi, że obowiązek ubezpieczeń społecznych prowadzących działalność powstaje od dnia rozpoczęcia wykonywania tej działalności, a ustaje z dniem zaprzestania. Dla rozstrzygnięcia istnienia obowiązku ubezpieczeń decydujące znaczenie ma faktyczne prowadzenie działalności, a nie tylko posiadanie uprawnień do jej prowadzenia (np. wpis do REGON). Takie wyrejestrowywanie z ubezpieczeń - z tytułu czasowego zaprzestania działalności - jest więc możliwe, gdy właściciel firmy złoży do ZUS odpowiednie druki i wpisze na nich odpowiednie kody.
KONSEKWENCJE
Projekt ustawy przewiduje, że postępowania prowadzone obecnie przez ZUS wobec przedsiębiorców, którzy, prowadząc jednoosobowe firmy, przerywali działalność, uległy umorzeniu w dniu wejścia w życie ustawy.
OPINIA
JERZY BARTNIK
prezes Związku Rzemiosła Polskiego
Rozwiązanie przyjęte przez rząd jest korzystne dla tych, którzy obecnie mają dług wobec ZUS, bo zaprzestając prowadzenia firmy nie wiedziały, że zakład uzna, iż działały pozornie. Wprowadzenie minimalnego miesięcznego okresu zawieszenia spowoduje, że mniej będzie też osób, które wyłącznie dla uniknięcia opłacania składek wyrejestrowywały się z ubezpieczeń. Zdarzały się takie pozorne działania i była to nieuczciwa konkurencja w stosunku do pozostałych właścicieli firm, opłacających składki.
PIT, CIT, ryczałt i karta
Podatnik, który zawiesi działalność gospodarczą, nie będzie musiał w tym czasie płacić podatków.
W okresie zawieszenia przedsiębiorca nie będzie mógł prowadzić działalności i osiągać bieżących przychodów z działalności gospodarczej. Możliwe będzie jednak m.in. wykonywanie czynności niezbędnych do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów, przyjmowanie należności i regulowanie zobowiązań powstałych przed datą zawieszenia.
KONSEKWENCJE
Konsekwencją zmian wprowadzonych do ustawy o swobodzie działalności gospodarczej będą zmiany w ustawach podatkowych. W odniesieniu do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych najważniejsze jest to, że w okresie zawieszenia działalności przedsiębiorca będzie zwolniony z obowiązku wpłaty zaliczek. W niektórych przypadkach będzie to jednak możliwe tylko wówczas, gdy podatnik nie później niż przed upływem siedmiu dni od daty rozpoczęcia zawieszenia wykonywania działalności zawiadomi o zawieszeniu urząd skarbowy na piśmie. W przypadku podatku od osób prawnych dotyczy to wszystkich podatników. W przypadku podatku od osób fizycznych obowiązek zawiadomienia urzędu skarbowego na piśmie będzie dotyczył podatnika będącego wspólnikiem spółki. Jednocześnie jednak w ustawach ma znaleźć się zakaz amortyzacji.
Zmiany w VAT
Najważniejszą zmianą, jaką rząd proponuje w ustawie o podatku od towarów i usług, jest zwolnienie z obowiązku składania deklaracji.
W przypadku zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej podatnicy nie będą musieli składać deklaracji za okresy rozliczeniowe, których to zawieszenie dotyczy. Jednak zwolnienie z obowiązku składania deklaracji podatkowych nie będzie dotyczyć m.in. podatników zarejestrowanych jako podatnicy VAT UE, podatników dokonujących wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, a także okresów rozliczeniowych, w których zawieszenie działalności gospodarczej nie dotyczyło pełnego okresu rozliczeniowego.
KONSEKWENCJE
Analogicznie jak w przypadku podatku dochodowego od osób prawnych i fizycznych, ryczałtowiec nie będzie musiał płacić ryczałtu za okres objęty zawieszeniem. Również w tym przypadku konieczne będzie pisemne powiadomienie urzędu skarbowego o zawieszeniu działalności. Ten obowiązek dotyczyć będzie jednak tylko podatników będących wspólnikami spółki jawnej.
Jeżeli chodzi o podatników, którzy stosują kartę podatkową, to nie będą oni musieli wpłacać 1/30 miesięcznej należności za dzień zawieszenia.
OPINIA
HUBERT CICHOŃ
radca prawny z Deloitte
Znowu zabrakło precyzji w regulowaniu obowiązków przedsiębiorców w okresie zawieszenia działalności i konsekwencji we wprowadzaniu tej instytucji. W okresie zawieszenia działalności przedsiębiorca może podejmować czynności zmierzające do zachowania źródła przychodów czy osiągać przychody finansowe. Jednocześnie zwolniony będzie od obowiązku wpłacania zaliczek na poczet podatków dochodowych, ale nie będzie zwolniony z obowiązku rocznego rozliczenia. W przypadku zawieszenia działalności na okres dłuższy niż jeden rok obowiązek taki powodować może spore trudności praktyczne.
7 dni ma sąd rejestrowy na rozpoznanie wniosku o wpis do ewidencji informacji o zawieszeniu
1,7 mln osób prowadzących działalność wpłaca do ZUS składki na emeryturę, rentę i składkę zdrowotną
678 zł miesięcznie wpłaca do ZUS osoba prowadząca firmę z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne
Działalność gospodarcza
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
MAŁGORZATA PIASECKA-SOBKIEWICZ, ALEKSANDRA TARKA, BARTOSZ MARCZUK