Zmiany w prawie ochrony środowiska powinny zainteresować przedsiębiorców prowadzących działalność między innymi w przemyśle chemicznym, metalurgicznym, mineralnym, w gospodarce odpadami - ubiegających się o pozwolenia zintegrowane lub uiszczających opłaty za składowanie odpadów.
Pozwolenie zintegrowane
Pozwolenia zintegrowanego wymaga prowadzenie instalacji (IPPC), której funkcjonowanie, ze względu na rodzaj i skalę prowadzonej w niej działalności, może powodować znaczne zanieczyszczenie środowiska (albo jego części). Tak jak dotychczas we wniosku o wydanie pozwolenia zintegrowanego określa się między innymi proponowaną: wielkość emisji hałasu wykraczającą poza zakład; ilość, stan i skład ścieków (jeśli nie będą wprowadzane do wód lub do ziemi); ilość pobieranej wody. Dzięki doprecyzowaniu przepisów art. 208 i 211 u.p.o.ś. - wiadomo jednak, że informacje zawarte we wniosku o wydanie pozwolenia zintegrowanego powinny dotyczyć tylko instalacji wymagających takiego pozwolenia, a nie całego zakładu. Dla przykładu, gdy woda ma być pobierana nie tylko na potrzeby instalacji wymagającej pozwolenia zintegrowanego - we wniosku o takie pozwolenie powinny się znaleźć informacje tylko o ilościach wody wykorzystywanej na potrzeby tej instalacji, a nie - jak dotychczas - pobieranej na potrzeby całego zakładu.
Uproszczone zostały też procedury związane z wydaniem pozwolenia zintegrowanego. Teraz organ wydający takie pozwolenie (wojewoda lub starosta) będzie przedstawiał ministrowi środowiska tylko wersję elektroniczną wniosku, a nie, jak dotychczas, oprócz wersji elektronicznej również wersję papierową tego dokumentu. Poza tym obowiązek przeprowadzenia postępowania z udziałem społeczeństwa ograniczony zostanie tylko do istotnej zmiany instalacji wymagającej pozwolenia zintegrowanego, a nie, jak dotychczas, każdej zmiany tej instalacji. Od 26 czerwca 2006 r. za istotną zmianę uważa się taką zmianę sposobu funkcjonowania instalacji lub jej rozbudowę, która może powodować znaczące zwiększenie negatywnego oddziaływania na środowisko (a nie każde zwiększenie - jak było wcześniej).
Ochrona powietrza
Kolejne zmiany dotyczą przepisów regulujących zasady wprowadzania gazów i pyłów do powietrza. Określone w rozporządzeniu ministra środowiska zróżnicowanie norm dla niektórych substancji w powietrzu będzie dotyczyło tylko dwóch obszarów: całego kraju i ochrony uzdrowiskowej, a nie, jak dotychczas, trzech (całego kraju, parków narodowych i ochrony uzdrowiskowej (art. 222 ust. 3 u.p.o.ś.).
Nadal w pozwoleniu na wprowadzanie pyłów i gazów do powietrza nie będzie się określało wielkości emisji dla tych rodzajów gazów lub pyłów, które wprowadzone do powietrza nie powodują przekroczenia 10 proc. dopuszczalnych poziomów substancji w powietrzu albo 10 proc. wartości odniesienia. Dzięki zmianie art. 224 wiadomo jednak, że te 10 proc. dotyczy wszystkich instalacji wymagających pozwolenia znajdujących się na terenie zakładu. Dotychczas były problemy z interpretacją tego przepisu. Nie określał on bowiem, co należy uwzględniać przy analizie spełnianego w nim kryterium: instalację, grupę instalacji tego samego rodzaju czy zakład.
Nowy krajowy rejestr
Do prawa ochrony środowiska w tytule III został dodany nowy dział IVa. Przepisy w nim zawarte powołują Krajowy Rejestr Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń. Dane do rejestru będą trafiały od prowadzących instalacje najpierw do wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska. Do 31 marca każdego roku będą oni mieli czas na przesłanie specjalnego sprawozdania (tzw. PRTR). Wzór tego sprawozdania oraz formę jego przedkładania określi minister środowiska w drodze rozporządzenia. Z kolei inspektor wojewódzki do 30 września będzie przekazywał zweryfikowane już dane do głównego inspektora ochrony środowiska. To on będzie prowadził Krajowy Rejestr Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń i informacje z niego będzie przekazywał corocznie Komisji Europejskiej. Pierwszym rokiem sprawozdawczym ma być 2007 rok.
Stawki za odpady
Nowela u.p.o.ś. wprowadza też nowe zasady naliczania opłat za składowanie odpadów. Obowiązujący art. 274 ust. 5 stanowi, że wysokość opłaty za składowanie odpadów zależy od ilości i rodzaju składowanych odpadów, z tym że wysokość opłaty podwyższonej zależy także od czasu składowania odpadów. Przepis ten nadal będzie obowiązywał, ale nowy ust. 5a wprowadza zasadę, że na składowisku odpadów, na którym umieszcza się i z którego wydobywa się odpady tego samego rodzaju, podstawą do naliczenia opłat jest różnica pomiędzy masą odpadów umieszczonych na składowisku a masą odpadów wydobytych ze składowiska - w ciągu roku kalendarzowego. Jeżeli różnica jest liczbą ujemną, to przyjmuje się wartość 0.
Jeśli w danym roku kalendarzowym na składowisku odpadów będą umieszczone odpady oraz zostaną wydobyte z niego odpady tego samego rodzaju, to podmiot korzystający ze środowiska wnosi opłatę do dnia 31 stycznia następnego roku, a nie w okresie półrocznym, jak w pozostałych przypadkach opłaty za składowanie odpadów (art. 285 u.p.o.ś.). W tym terminie należy też przekazywać marszałkowi województwa wykazy dotyczące wysokości opłat (art. 286 u.p.o.ś.). Jeśli po zdeponowaniu odpadów na składowisku odpady tego samego rodzaju zostaną z niego w tym samym roku wydobyte i wywiezione lub wykorzystane na jego terenie - nie trzeba będzie płacić za składowanie odpadów.
Pomoc publiczna
Z dniem 1 czerwca 2007 r. stracił moc art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 19 września 2003 r. o zmianie ustawy o warunkach dopuszczalności i nadzorowaniu pomocy publicznej dla przedsiębiorców (Dz.U. nr 189, poz. 1850). Przepis ten zawierał upoważnienie dla Rady Ministrów do wydawania rozporządzeń określających szczegółowe warunki udzielania pomocy publicznej dla przedsiębiorców na podstawie przepisów zawartych w odrębnych ustawach, czyli do wydawania programów pomocowych. Uchylenie tego przepisu powoduje utratę mocy rozporządzeń wydanych na jego podstawie, w szczególności tych określających szczegółowe warunki udzielania przedsiębiorcom pomocy publicznej na ochronę środowiska ze środków funduszy. Artykuł 405 w nowym brzmieniu daje ministrowi delegację do wydania stosownych rozporządzeń.
WAŻNE BEZ OPŁAT ZA ODPADY
Nie nalicza się opłaty za wykorzystane odpady na terenie składowiska w czasie jego eksploatacji, np. jako materiał budowlany do budowy technologicznych dróg dojazdowych na składowisku.
Nie nalicza się też opłat za wykorzystanie odpadów na terenie zamkniętego składowiska lub jego części.
WAŻNE INSTALACJE IPPC
IPPC (Integrated Pollution Prevention and Control) - to Dyrektywa UE nr 96/61/WE z 24 września 1996 r. w sprawie zintegrowanego zapobiegania i zmniejszania zanieczyszczeń. Narzuca ona konieczność uzyskiwania tzw. pozwolenia zintegrowanego na funkcjonowanie niektórych instalacji przemysłowych. W Polsce rodzaj instalacji, które powodują znaczne zanieczyszczenie środowiska i wymagają pozwolenia zintegrowanego określa rozporządzenie ministra środowiska z 26 lipca 2002 r. (Dz.U. nr 122, poz. 1055). Instalacje te wykorzystywane są m.in. w przemyśle chemicznym, metalurgicznym, mineralnym, w gospodarce odpadami i rolnictwie, a także są to instalacje energetyczne (o łącznej mocy ponad 50 MW).
TERESA SIUDEM
teresa.siudem@infor.pl
PODSTAWA PRAWNA
l Ustawa z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zmianie ustawy Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 88, poz. 587).