Cena a podatek
Nie sposób przecenić roli, jaką wysokość stawek podatkowych odgrywa przy wykonywaniu umów wynikających z obrotu gospodarczego. Zważywszy, jeżeli rzecz dotyczy podatku od towarów i usług (VAT).
Wynika to przede wszystkim z faktu, iż w zdecydowanej większości wszelkie ceny określone w umowach gospodarczych pomiędzy kontrahentami zawierają już w sobie stawkę podatkową. Ustawa z 5 lipca 2001 r. o cenach ustala bowiem w art. 3 par. 1 pkt. 1 swoiste domniemanie uwzględnienia w wyrażonej cenie podatku od towarów i usług oraz podatków akcyzowych.
Strony mogą w treści umowy ustalić, iż określone wynagrodzenie nie zawiera w sobie należnych stawek podatkowych, niemniej jednak musi być to wyraźnie w umowie zaznaczone.
Zobacz serwis: VAT
Zmiana stawek podatkowych
W odniesieniu do powyższego, wobec faktu, iż nie jest możliwa zmiana treści umowy bez zgody drugiej strony, podwyżka podatków może być problematyczna, z uwagi, iż w skrajnych przypadkach może nawet zjeść cały prognozowany zysk jednej ze stron.
Taka sytuacja mogłaby mieć miejsce w przypadku podwyżki stawek podatku VAT, jak to miało miejsce w 2004 r., kiedy to stawka VAT na usługi budowlane wzrosła z 7 do 22 proc.
Nadzwyczajne zmiany okoliczności
W takiej sytuacji, przy braku zgody drugiej strony na dobrowolną zmianę umowy, strona narażona na stratę może wystąpić z powództwem do sądu na podstawie art. 3571 Kodeksu cywilnego.
Zgodnie z jego treścią jeżeli z powodu nadzwyczajnej zmiany stosunków spełnienie świadczenia byłoby połączone z nadmiernymi trudnościami albo groziłoby jednej ze stron rażącą stratą, czego strony nie przewidywały przy zawarciu umowy, sąd może po rozważeniu interesów stron, zgodnie z zasadami współżycia społecznego, oznaczyć sposób wykonania zobowiązania, wysokość świadczenia lub nawet orzec o rozwiązaniu umowy.
Zobacz serwis: Umowy
Jak wynika z treści, aby jednak sąd dokonał pożądanych zmian, strona żądająca będzie musiała udowodnić, iż:
- doszło do nadzwyczajnej zmiany stosunków;
- zmiana ta niesie za sobą nadmierną trudność w spełnieniu świadczenia lub grozi jednej ze stron rażącą stratą;
- strony nie przewidywały następstw nadzwyczajnej zmiany stosunków.
Powyższe reguły będą miały też zastosowanie do zmian podatkowych. Szerzej o warunkach uwzględnienia takiego żądania przeczytasz w części drugiej.