Nowelizacja postępowania cywilnego
Wprowadzony w 1989 r. odrębny tryb postępowania w sprawach cywilnych o charakterze gospodarczym wkrótce stanie się jedynie historią. Wraz z początkiem maja 2012 r. w życie wejdzie nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego, która uchyla ten tryb procedowania. Od tej chwili sprawy między przedsiębiorcami będą rozstrzygane w zwykłym trybie.
Historia odrębnego postępowania gospodarczego miała swój początek wraz z likwidacją w 1989 r. Państwowego Arbitrażu Gospodarczego. W zamian przedsiębiorcy otrzymali odrębny tryb dochodzenia roszczeń cywilnych, o których miały orzekać specjalnie powołane sądy gospodarcze, funkcjonujące w formie wydziałów sądów powszechnych. Utrzymywanie odrębnego trybu gospodarczego uzasadniana była m.in. odmiennością roszczeń cywilnych w obrocie gospodarczym. Nie bez znaczenia były także szczególne zasady trybu, które miały przyspieszyć dochodzenie roszczeń.
Zobacz: Postępowanie gospodarcze
Postępowanie gospodarcze
Likwidacja postępowania gospodarczego jest podyktowana chęcią uproszczenia postępowania cywilnego. Odrębny tryb dochodzenia roszczeń gospodarczych charakteryzuje się bowiem wysokim stopniem sformalizowania.
Zobacz: Kto nie może być świadkiem w postępowaniu gospodarczym?
W ramach postępowania gospodarczego strony jedynie w ograniczonym stopniu mogą modyfikować żądanie pozwu. Przede wszystkim zakazane jest wysuwanie nowych roszczeń (art. 4794 ust. 2 Kodeksu postępowania cywilnego). W ramach postępowania gospodarczego nie ma również możliwości zawieszania postępowania na zgodny wniosek stron. Przede wszystkim istotną modyfikacją postępowania zwykłego jest prekluzja dowodowa. Zarówno powód, jak i pozwany obowiązani są przedstawić wszystkie dowody w swoich pierwszych pismach procesowych. Późniejsze ich powołanie jest ograniczone jedynie do wyjątkowych sytuacji.
W przypadku powoda problem jest o tyle nieistotny, że to on decyduje o terminie wniesienia pozwu, a zatem może swobodnie przygotować materiał dowodowy. Inaczej jest jednak w przypadku pozwanego, który zgodnie z art. 47914 ust. 1 w sprawach, w których nie jest wydawany nakaz zapłaty, jest obowiązany do wniesienia odpowiedzi na pozew w terminie 2 tygodni. W piśmie tym musi przedstawić wszystkie twierdzenia, zarzuty i dowody. W praktyce oznacza to, że pozwany ma jedynie 2 tygodnie na dokładne przygotowanie obrony. W efekcie o procesach gospodarczych niekiedy mogą decydować względy formalne (np. spóźniony wniosek dowody albo brak zarzutu np. przedawnienia), a nie merytoryczne.
Od maja procedura zwykła
Zmiany Kodeksu postępowania cywilnego oznaczają, że od maja 2012 r. sprawy gospodarcze będą rozpatrywane w trybie zwykłym. Dotychczasowa prekluzja dowodowa ma być zastąpiona bardziej elastycznymi rozwiązaniami.
Zobacz serwis: W sądzie