Przepisy przewidują, że fakty powszechnie znane sąd bierze pod uwagę nawet bez powoływania się na nie przez strony (art. 213 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego – k.p.c.). Fakty powszechnie znane nie wymagają dowodu, to samo dotyczy faktów znanych sądowi urzędowo, jednak sąd powinien na rozprawie zwrócić na nie uwagę stron postępowania (art. 228 k.p.c.).
Przedsiębiorca (powód) powołał się w postępowaniu gospodarczym na fakty podane w serwisie ekonomicznym jednego z portali. Czy to oznacza, że sąd powinien przeprowadzić postępowanie dowodowe co do faktów zamieszczonych we wskazanym wyżej serwisie uznając, że jest to fakt powszechnie znany, nie wymagający przeprowadzenia dowodu?
Zamieszczenie jakiejś informacji w internecie nie oznacza, że jest to fakt powszechnie znany w rozumieniu art. 228 k.p.c. Tak orzekł m.in. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 10 lutego 2010 r., sygn. akt V CSK 269/09. Należy mieć na uwadze fakt, że nie każdy ma dostęp do Internetu.
Przepisy Kodeksu postępowania cywilnego nie definiują pojęcia faktu powszechnie znanego, o którym jest mowa w art. 228 § 1 k.p.c. W związku z tym należy przyjąć, że fakty powszechnie znane to fakty, które są znane każdemu rozsądnie myślącemu człowiekowi.
Przeczytaj również: Kiedy można domagać się wyłączenia biegłego?
Za fakty powszechnie znane nie mogą być uznane fakty dotyczące zdarzeń o charakterze specjalistycznym, bo te są znane niewielkiej grupie osób. Źródła wiadomości o faktach znanych powszechnie mogą być różne. Co istotne, sąd, powołując się na fakt powszechnie znany nie ma obowiązku wskazywania źródła wiedzy o tym fakcie. O uznaniu danego faktu za powszechnie znany nie przesądza źródło wiedzy o tym fakcie, lecz rodzaj faktu, który powinien być znany przez każdego rozsądnego człowieka.
Fakty powszechnie znane to na przykład:
- ogólnie znane wydarzenia historyczne,
- ogólnie znane wydarzenia polityczne,
- zjawiska ekonomiczne,
- zjawiska przyrodnicze itp.
Polecamy serwis Spółki
Informację o faktach powszechnie znanych sąd powinien mieć w chwili zamknięcia rozprawy. W przeciwnym wypadku fakty te powinny być przedmiotem postępowania dowodowego. Uznanie danego faktu za powszechnie znany niesie za sobą ważne konsekwencje, sąd jest wtedy zwolniony z konieczności prowadzenie postępowania dowodowego, aby taki fakt udowodnić. Oznacza to, że strona nie może ponosić ujemnych skutków procesowych, jeżeli faktu powszechnie znanego nie udowadniała w postępowaniu przed sądem.
Warto też podkreślić, że zaniechanie uwzględnienia przez sąd faktu powszechnie znanego może być podstawą zarzutu powoda lub pozwanego skierowanego przeciwko ustaleniom faktycznym dokonanym przez sąd w danej sprawie, jeżeli ustalenie tego faktu ma znaczenie dla uwzględnienia powództwa lub obrony pozwanego.