Zasada dobrowolności
Pierwszą zasadą w mediacji, którą powinny mieć na uwadze obydwie strony to dobrowolność udziału w postępowaniu, która jest wyrażona wprost w art. 183 (1) KPC. Dotyczy to zarówno sytuacji, gdy do mediacji doszło poprzez skierowanie przez sąd jak i wtedy, gdy strony zawarły umowę albo na wniosek jednej z stron. Dobrowolność oznacza, że strony uczestniczące mogą zrezygnować z swojego uczestnictwa w każdym momencie postępowania. Zasada ta jest często powoływana jako przykład odrębności od mediacji zwykłego postępowania procesowego, gdzie jest ona wykluczona.
Zasada poufności
Strony biorące udział w mediacji często obawiają się, że informacje ujawnione podczas postępowania będą wykorzystane przez stronę przeciwną podczas ewentualnego postępowania sądowego. Tymczasem poufność mediacji jest zagwarantowana przez art. 183 (4) Kodeksu postępowania cywilnego a uzyskane wiadomości nie mogą stanowić dowodu podczas procesu sądowego. Zasada poufności dotyczy również mediatora i nie może on zaznawać jako świadek, co do okoliczności uzyskanych podczas prowadzenia mediacji, chyba, że zostanie z tego obowiązku zwolniony przez obie strony.
Zasada neutralności
Zasada neutralności dotyczy mediatora i obejmuje niezajmowanie stanowiska wobec przedmiotu sporu. Mediator nie powinien angażować się w negocjowane rozwiązanie ani nie przedstawiać określonego rozwiązania a skupić się na właściwej komunikacji między stronami i umożliwić im na samodzielne rozwiązanie konfliktu.
Polecamy serwis: Kodeksy
Zasada bezstronności
Podobnie jak zasada neutralności, zasada bezstronności obejmuje osobę mediatora, który ma obowiązek zachowania dystansu wobec obu stron i niesprzyjania żadnej z nich. Idealna sytuacja to taka, gdy mediator ogranicza się wyłącznie do prawidłowego przepływu informacji między stronami. Istota mediacji polega na zaufaniu stron wobec osoby arbitra, dlatego też bezstronność jest tak ważną cechą w mediacji.
Zasada szybkości postępowania
W przypadku, gdy mediator zaobserwuje, że strony nie dążą do zawarcia porozumienia a dalsze spotkania mediacyjne nie przynoszą efektu, mediator powinien zakończyć mediację jako bezowocną. Ocenia się, że zazwyczaj dojście do porozumienia może rozciągnąć się od 1 do 3 spotkań. Podjęcie decyzji o zakończeniu mediacji w odpowiednim momencie pozwala stronom na zaoszczędzenie czasu oraz przejście do bardziej efektywnych metod rozwiązania konfliktu.
Zobacz także: Kiedy może dojść do mediacji?
Zasada równości
Przystępując do mediacji, obie strony są traktowane równo. Mediator powinien kontrolować przebieg postępowania i reagować, jeśli jego zdaniem jedna z stron ma słabszą pozycje i zgadza się na narzucone przez drugą stronę niekorzystne rozwiązania. Powyższa zasada jest wspierana poprzez zasady bezstronności i neutralności.
Autor: Michał Zdrojewski