Niania pracująca na podstawie umowy uaktywniającej, sprawująca opiekę nad dzieckiem w wieku od 20 tygodnia, jest objęta obowiązkowymi:
- ubezpieczeniami: emerytalnym, rentowymi, wypadkowym i zdrowotnym - jeżeli umowa o opiekę jest jej jedynym źródłem przychodu,
- tylko ubezpieczeniem zdrowotnym - w razie zbiegu z innymi tytułami np. umową o pracę z co najmniej minimalnym wynagrodzeniem.
Ubezpieczenie chorobowe, tak jak przy umowie zleceniu, ma charakter dobrowolny. Jeśli niania do niego przystąpi na swój wniosek, sama ją finansuje poprzez potrącenie z wynagrodzenia, którego dokonuje płatnik składek.
W jakiej części budżet państwa finansuje składki ZUS za nianie
Za nianię, składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe oraz na zdrowotne, opłaca od 1 stycznia 2018 r.:
- ZUS - od podstawy stanowiącej kwotę nie wyższą niż 50% wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę,
- rodzic (płatnik składek) - od podstawy stanowiącej kwotę nadwyżki ponad kwotę stanowiącą 50% minimalnego wynagrodzenia.
Warto przypomnieć że ZUS opłaca składki finansowane z budżetu państwa pod warunkiem, że:
- niania została zgłoszona przez rodzica do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego,
- rodzice (rodzic samotnie wychowujący dziecko) są zatrudnieni, świadczą usługi na podstawie umowy cywilnoprawnej stanowiącej tytuł do ubezpieczeń społecznych, prowadzą pozarolniczą działalność lub działalność rolniczą, oraz
- dziecko nie jest umieszczone w żłobku, klubie dziecięcym a także nie zostało objęte opieką sprawowaną przez dziennego opiekuna.
Zobacz: Prawo dla firm
Zgłoszenie niani i rozliczanie jej zarobków
Opiekunka, tak jak wszystkie osoby posiadające stosowny tytuł, podlega zgłoszeniu do ubezpieczeń w ciągu 7 dni od dnia powstania obowiązku tych ubezpieczeń (tj. od dnia rozpoczęcia wykonywania umowy uaktywniającej), odpowiednio:
- do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego - na druku ZUS ZUA, lub
- do ubezpieczenia zdrowotnego (jeśli tylko jemu obowiązkowo podlega) - na druku ZUS ZZA.
W formularzu zgłoszenia wpisuje się kod tytułu ubezpieczenia, który zaczyna się od cyfr 04 30 xx. W roli płatnika składek występuje tu jeden z rodziców i to on powinien najpierw zgłosić się na druku ZUS ZFA by wypełniać swoje obowiązki (chyba że rodzic jest już zarejestrowany jako płatnik składek np. ze względu na opłacanie składek ZUS za innych ubezpieczonych lub na własne ubezpieczenia). Płatnik dokonuje zgłoszenia niani, a potem już co miesiąc składa za nią odpowiednie raporty rozliczeniowe, wypełnione w zależności od wysokości przychodu niani.
Jeżeli chodzi o rozliczenie składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne za nianie, należy stosować 2 dotychczas obowiązujące kody ubezpieczeniowe tj.:
-
- 04 30 xx - z rozliczonymi składkami od podstawy wymiaru nie przekraczającej kwot progowych (wynagrodzenie minimalne/50% tego wynagrodzenia) oraz
- 04 31 xx - z rozliczonymi składkami od kwoty nadwyżki ponad limity finansowania przez ZUS.
Powyższe oznacza, że sam sposób rozliczania niań nie zmienił się od dotychczas stosowanego, zmieniła się natomiast wysokość limitu składek finansowany przez ZUS. Bowiem dla umów uaktywniających zawartych do 31 grudnia 2017 r., podstawa oskładkowania od której składki były finansowane przez budżet państwa wynosiła kwotę płacy minimalnej a nie jej połowę (jak obecnie).
Przeczytaj w INFORLEX.PL Biznes cały artykuł: Nianie nadal rozliczane będą ze "starymi" kodami do ubezpieczeń ZUS
W artykule zamieszczono również wykaz dokumentów rozliczeniowych jakie należy złożyć za nianię do ZUS.