Pierwszym podstawowym systemem w zatrudnieniu cudzoziemców jest praca na podstawie zezwolenia wydawanego przez wojewodę zgodnie z przepisami ustawy o promocji zatrudnienia i instytucji rynku pracy (Dz.U. 2013.674). Cudzoziemiec jest uprawniony do otrzymania zezwolenia, jeżeli m.in. posiada statut uchodźcy na terenie Polski, posiada zezwolenie na osiedlenie, korzysta z ochrony czasowej w Polsce etc. Należy zaznaczyć, iż obywatele Unii Europejskiej nie muszą starać się o uzyskanie takiego zezwolenia. Jednakże Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w sentencji wyroku z dnia 12 listopada 2007 r. (II SA/Wa 1293/07) zaznaczył, że nie zwalnia cudzoziemca okoliczność posiadania zezwolenia na wykonywanie pracy z obowiązku posiadania stosownego zezwolenia na wykonywanie funkcji członka zarządu spółki prawa handlowego na podstawie stosunku pracy lub innej dopuszczalnej prawem formy podjęcia pracy zarobkowej.
Zobacz również: Jak prawidłowo zatrudniać cudzoziemców
Rodzaje zezwoleń
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie wydawania zezwolenia na pracę cudzoziemca (z dn. 29 stycznia 2009 r. Dz.U. 2009.16.84) w § 2 określa 5 typów zezwoleń:
1. A - dotyczy cudzoziemca wykonującego pracę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie umowy z podmiotem, którego siedziba lub miejsce zamieszkania albo oddział, zakład lub inna forma zorganizowanej działalności znajduje się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
2. B - dotyczy cudzoziemca wykonującego pracę polegającą na pełnieniu funkcji w zarządzie osoby prawnej wpisanej do rejestru przedsiębiorców lub będącej spółką kapitałową w organizacji przez okres przekraczający 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy,
3. C - dotyczy cudzoziemca wykonującego pracę u pracodawcy zagranicznego, delegowanego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na okres przekraczający 30 dni w roku kalendarzowym do oddziału lub zakładu podmiotu zagranicznego, jego podmiotu zależnego lub podmiotu powiązanego długoterminową umową o współpracy z pracodawcą zagranicznym,
4. D - dotyczy cudzoziemca wykonującego pracę u pracodawcy zagranicznego, nieposiadającego oddziału, zakładu lub innej formy zorganizowanej działalności na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, delegowanego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w celu realizacji usługi o charakterze tymczasowym i okazjonalnym (usługa eksportowa),
5. E - dotyczy cudzoziemca wykonującego pracę u pracodawcy zagranicznego, delegowanego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na okres przekraczający 3 miesiące w ciągu kolejnych 6 miesięcy w innym celu.
Należy pamiętać, że o wydanie zezwolenia ubiega się pracodawca. Podmiot powierzający pracę zobowiązany jest do złożenia odpowiedniego wniosku we właściwym ze względu na swoją siedzibę urzędu wojewódzkiego wraz z wymaganymi dokumentami.
Praca bez zezwolenia
Drugim istotnym systemem zatrudniania obcokrajowców w Polsce jest system uproszczony, zgodnie z którym można zatrudnić cudzoziemca bez zezwolenia na pracę. Osoby, które mogą skorzystać zostać zatrudnione na takich zasadach są enumeratywnie wymienione w rozporządzeniu MPiPS z dnia 20 lipca 2011 r. w sprawie przypadków, w których powierzenie wykonywania pracy cudzoziemcowi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest dopuszczalne bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę. Treść § 1 pkt. 22 tego rozporządzenia zawiera ważną regulację dotyczącą możliwości zatrudnienia obywateli Ukrainy, Białorusi, Rosji, Gruzji, Mołdowy na okres nieprzekraczający 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy niezależnie od liczby podmiotów powierzających im wykonywanie pracy, na podstawie umowy zawartej w formie pisemnej. Warunkiem jest, aby przed podjęciem przez cudzoziemca pracy powiatowy urząd pracy, właściwy ze względu na miejsce pobytu stałego lub siedzibę podmiotu powierzającego wykonywanie pracy, zarejestrował pisemne oświadczenie tego podmiotu o zamiarze powierzenia wykonywania pracy temu cudzoziemcowi.
Nowości w zatrudnieniu cudzoziemców
Zmiany w sposobie zatrudniania cudzoziemców ma wprowadzić nowelizacja ustawy o promocji zatrudnienia i instytucji rynku pracy. W projekcie założeń Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej przewiduje wprowadzenie elastycznego instrumentu dla ministrów, który pozwoli na określenie zarówno krajów objętych tzw. procedurą oświadczeniową jak również zawodów, które byłyby objęte tą procedurą. Celem zastosowania takiej metody jest możliwość uzupełnienia niedoboru pracowników na polskim rynku i pozyskanie nowych pracowników. Drugą istotną kwestią , którą obejmowałaby nowelizacja jest zobowiązanie pracodawców do uwzględnienia warunków pracy (zawartych w oświadczeniu) w umowie z cudzoziemcem. Ma to służyć ochronie rynku pracy poprzez np. ograniczenie w zaniżaniu wynagrodzeń cudzoziemców. Chodzi o faktyczne zapewnienie deklarowanych warunków. Celem projektowanych przepisów jest możliwość zapewnienia bardziej skutecznej kontroli tych podmiotów, która nadużywają obowiązujące przepisy w celu ułatwienia pobytu w Polsce.
Zadaj pytanie: Forum Moja Firma - Kadry i ZUS