rada
Za święto Bożego Narodzenia przypadające w sobotę 25 grudnia br. mają Państwo obowiązek wyznaczyć pracownikom dodatkowy dzień wolny. Nie można oddać dnia wolnego przez obniżenie pracownikowi o 8 godzin wymiaru czasu pracy. Dzień wolny trzeba wyznaczyć pracownikowi w okresie rozliczeniowym, który obejmuje 25 grudnia. Dopiero od 1 stycznia 2011 r. pracodawcy nie będą mieli obowiązku oddawania dnia wolnego za święto, które przypada w sobotę.
uzasadnienie
Do końca 2010 r. każde święto, które występuje w innym dniu niż niedziela, obniża wymiar czasu pracy pracowników o 8 godzin (art. 130 Kodeksu pracy). Także święto, które przypada w sobotę, zmniejsza wymiar czasu pracy pracowników o 8 godzin. Zatem sobota 25 grudnia br. jest dla pracowników dniem wolnym od pracy z tytułu święta. Jest tak nawet w przypadku pracowników, którzy mają wolne soboty z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy. Dlatego mają Państwo obowiązek wyznaczyć pracownikom inny dzień wolny w okresie rozliczeniowym, w którym występuje 25 grudnia. Jeżeli w firmie obowiązuje 1-miesięczny okres rozliczeniowy, który przypada od 1 do 31 grudnia 2010 r., to dnia wolnego za święto trzeba udzielić pracownikom właśnie w tym czasie.
Drugi dzień świąt Bożego Narodzenia (26 grudnia) przypada w tym roku w niedzielę. Z tego powodu nie trzeba oddawać pracownikom dodatkowego dnia wolnego. Święto, które przypada w niedzielę, nie obniża bowiem wymiaru czasu pracy.
Żeby oddać pracownikowi dzień wolny, nie można jedynie skrócić mu wymiaru czasu pracy o 8 godzin. Z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy pracownikom należy bowiem zapewnić cały dzień wolny (art. 147 Kodeksu pracy).
PRZYKŁAD
Pracownicy pracują od poniedziałku do piątku po 8 godzin. Pracodawca zamiast oddania dnia wolnego za 25 grudnia, który przypada w sobotę, skrócił im godziny pracy w 4 dniach. W każdym z tych dni pracownicy pracowali o 2 godziny krócej. Pomimo że pracownicy przepracowali o 8 godzin krócej i wypracowali obowiązujący ich wymiar czasu pracy w grudniu, to jednak mieli o 1 dzień wolny z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy za mało. Takie postępowanie pracodawcy jest zatem nieprawidłowe.
W grudniu br. pracownicy mają do przepracowania 176 godzin bez względu na system czasu pracy, w jakim pracują. Obliczając wymiar czasu pracy w grudniu br., powinni Państwo:
• pomnożyć liczbę pełnych tygodni przypadających w tym miesiącu przez 40 godzin (w grudniu występują 4 pełne tygodnie przypadające na okres 1-28 grudnia), a zatem 4 x 40 godzin = 160 godzin;
• do otrzymanej liczby godzin należy dodać iloczyn 8 godzin i liczby dni wykraczających poza pełne tygodnie pozostałych do końca okresu rozliczeniowego, przypadających od poniedziałku do piątku (w grudniu są 3 takie dni, tj. 29, 30, 31 grudnia), a zatem 160 godzin + 24 godziny = 184 godziny;
• od otrzymanej liczby godzin należy odjąć 8 godzin z tytułu każdego święta przypadającego w grudniu w innym dniu niż niedziela (w grudniu jest jedno takie święto, tj. 25 grudnia (Boże Narodzenie), a zatem 184 godziny - 8 godzin = 176 godzin.
Jeśli pracodawca nie odda pracownikom dnia wolnego za święto, które przypada w sobotę, pracownicy przepracują 8 godzin nadliczbowych. W takiej sytuacji będzie im przysługiwać za te godziny normalne wynagrodzenie wraz z dodatkiem w wysokości 100% za każdą godzinę. Będą to bowiem godziny nadliczbowe z tytułu przekroczenia normy średniotygodniowej, które są rekompensowane 100% dodatkiem (art. 1511 § 2 Kodeksu pracy).
Jeżeli pracownik będzie chorował 25 grudnia br., to również należy mu oddać dzień wolny. Choroba pracownika nie wpływa bowiem na obowiązek pracodawcy oddania dnia wolnego za święto, które przypada w sobotę.
Pracownikom niepełnoetatowym również trzeba oddać dzień wolny za święto przypadające w sobotę 25 grudnia, jeżeli pracują oni przez 5 dni w tygodniu i mają wolne soboty (z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy) i niedziele. Natomiast w przypadku niepełnoetatowców, którzy mają więcej wolnych dni niż 2 w tygodniu, nie trzeba oddawać dnia wolnego za święto występujące w sobotę. Niezależnie od tego wszystkim niepełnoetatowcom trzeba zmniejszyć wymiar czasu pracy z tytułu święta przypadającego w sobotę.
PRZYKŁAD
Pracodawca zatrudnia dwóch pracowników na 1/4 etatu. Pierwszy z nich pracuje przez 5 dni w tygodniu od poniedziałku do piątku po 2 godziny dziennie. Drugi pracownik pracuje we wtorki i środy po 5 godzin, a pozostałe dni ma wolne. Obydwaj pracownicy pracują w systemie podstawowym czasu pracy w 1-miesięcznym okresie rozliczeniowym, który obejmuje pełne miesiące kalendarzowe. W takim przypadku pracownikowi, który pracuje codziennie na 1/4 etatu, pracodawca musi w grudniu br. oddać dodatkowy dzień wolny za święto, które przypada w sobotę. Pracownik powinien natomiast wypracować w grudniu br. 44 godziny (1/4 etatu x 176 godzin). Za święto 25 grudnia pracodawca oddał mu dzień wolny w piątek 31 grudnia. Przedstawia to poniższy rozkład czasu pracy tego pracownika:
Natomiast pracownikowi pracującemu tylko we wtorki i środy po 5 godz. nie trzeba oddawać dnia wolnego za święto, które przypada w sobotę. Wystarczy mu obniżyć liczbę godzin w jednym z dni pracy o godzinę. Pracodawca skrócił pracownikowi pracę o 1 godz. w środę 22 grudnia. Pracownik wypracuje w grudniu br. zgodnie ze swoim etatem 44 godziny. Przedstawia to poniższy harmonogram czasu pracy tego pracownika:
W grudniu br. pracodawcy ostatni raz będą musieli oddać dzień wolny pracownikom za święto przypadające w dniu wolnym z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy. Od 1 stycznia 2011 r. nie będzie już takiego obowiązku. W wyniku zmiany Kodeksu pracy święto przypadające w dniu wolnym z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy (np. w sobotę) nie będzie obniżać wymiaru czasu pracy.
• art. 130, 147, art. 1511 § 2 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy - j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94; ost.zm. Dz.U. z 2010 r. Nr 182, poz. 1228
• art. 1 ustawy z 24 września 2010 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (ustawa w dniu oddania numeru do druku czekała na podpis Prezydenta).
Marek Skałkowski
specjalista w zakresie prawa pracy