Osoba fizyczna, która rozpoczyna wykonywanie działalności gospodarczej, podlega z tego tytułu obowiązkowo ubezpieczeniom:
• emerytalnemu,
• rentowym,
• wypadkowemu,
• zdrowotnemu.
Ubezpieczenia te są dobrowolne, gdy prowadzący działalność ma równocześnie inne tytuły do ubezpieczeń (np. umowę o pracę z wynagrodzeniem równym co najmniej minimalnemu wynagrodzeniu za pracę, umowę zlecenia). Przywilej w postaci dobrowolnego podlegania ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym dotyczy również emerytów prowadzących działalność gospodarczą.
Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób prowadzących działalność gospodarczą stanowi zadeklarowana kwota. Nie może być jednak niższa niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na dany rok kalendarzowy (w 2009 r. 1915,80 zł).
Osoby rozpoczynające prowadzenie działalności gospodarczej mogą jednak skorzystać z preferencyjnej podstawy wymiaru składek przez okres 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej. W takim przypadku podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi 30% minimalnego wynagrodzenia (w 2009 r. 382,80 zł).
Aby móc skorzystać z tego przywileju, muszą zostać jednak spełnione dodatkowe warunki. Osoba, która chce skorzystać z preferencyjnej podstawy wymiaru składek:
• w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej nie może prowadzić innej pozarolniczej działalności,
• w ramach prowadzonej działalności nie będzie wykonywała usług na rzecz byłego pracodawcy, dla którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywała w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.
Tylko przy spełnieniu łącznie wymienionych warunków możliwe jest opłacanie składek na ubezpieczenia społeczne od preferencyjnej podstawy.
Przedsiębiorca dokonuje zgłoszenia siebie do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego, składając w terminie 7 dni od dnia rozpoczęcia prowadzenia działalności w ZUS formularz ZUS ZUA. Gdy minimalna podstawa wymiaru składek wynosi 30% minimalnego wynagrodzenia, w formularzu tym należy podać kod tytułu ubezpieczenia 05 70 XX.
Anna Stykowska-Sikora
aplikant adwokacki
Podstawa prawna:
• art. 6 ust. 1 pkt 5, art. 8 ust. 6 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2007 r. nr 11, poz. 74 ze zm.).