RADA
Napoje chłodzące przysługują wszystkim pracownikom, bez względu na rodzaj wykonywanej pracy - w tym pracownikom biurowym, gdy na stanowiskach pracy temperatura spowodowana warunkami atmosferycznymi przekracza 28°C. Nie ma natomiast żadnych regulacji, które określają, jaka jest maksymalnie dozwolona temperatura w pomieszczeniach pracy. Specjaliści bhp uznają, że temperatura w pomieszczeniach biurowych nie powinna przekraczać 30°C.
UZASADNIENIE
Przepisy zobowiązują pracodawcę do zapewnienia napojów chłodzących dopasowanych do warunków pracy oraz - w przypadku pracowników zatrudnionych w mikroklimacie gorącym - wzbogaconych w sole mineralne i witaminy. Pracownicy nie mogą zatem żądać np. soków czy innych tego typu napojów. Rodzaj wydawanych napojów zależy bowiem wyłącznie od uznania pracodawcy. Pracodawca zrealizuje swój obowiązek zapewniając pracownikom np. wodę mineralną.
Pracodawcy nie wolno limitować wydawania napojów chłodzących. Napoje muszą być dostępne dla pracownika przez całą dniówkę roboczą.
PRZYKŁAD
Pracodawca w okresie letnim, kiedy temperatura przekracza 28°C, przydziela pracownikom jedną butelkę wody mineralnej po przepracowaniu 4 godzin. Takie postępowanie pracodawcy jest nieprawidłowe. Pracownicy powinni mieć bowiem możliwość korzystania z wody mineralnej od początku swojej pracy.
Szczegółowe zasady wydawania posiłków i napojów profilaktycznych, a także określenie stanowisk pracy, na których zatrudnieni pracownicy powinni otrzymywać posiłki i napoje profilaktyczne, ustala pracodawca w porozumieniu z zakładowymi organizacjami związkowymi, a w przypadku ich braku - w porozumieniu z przedstawicielami pracowników. Lista takich stanowisk powinna zostać sporządzona na podstawie wyników badań środowiska pracy, w tym głównie jego temperatury oraz wilgotności.
Pracownikom nie przysługuje ekwiwalent pieniężny za napoje chłodzące. Mogą natomiast żądać od zakładu pracy zwrotu poniesionych na nie wydatków, w sytuacji gdy pracodawca wbrew obowiązkowi im ich nie dostarczył.
WAŻNE!
Pracodawca nie może wypłacać pracownikom ekwiwalentu pieniężnego w zamian za niezapewnianie napojów chłodzących.
Obowiązkiem pracodawcy jest również zapewnienie pracownikom w miejscu pracy odpowiedniej temperatury. Minimalna temperatura, jaką pracodawca powinien zapewnić w pomieszczeniach pracy, powinna być odpowiednia do rodzaju wykonywanej pracy, ale nie niższa niż 14°C, chyba że nie pozwalają na to względy technologiczne. W pomieszczeniach pracy, w których jest wykonywana lekka praca fizyczna, i w pomieszczeniach biurowych temperatura nie może być niższa niż 18°C. Nie ma natomiast przepisów, które w jednoznaczny sposób określałyby dopuszczalną maksymalną temperaturę pomieszczeń pracy. Wyjątkiem jest praca pracowników młodocianych. Nie mogą oni pracować w pomieszczeniach, w których temperatura przekracza 30°C, a wilgotność względna powietrza przekracza 65%. Jednak nie oznacza to, że inni pracownicy mogą pracować w zbyt nagrzanym pomieszczeniu. Specjaliści bhp przyjmują zatem, że optymalna temperatura pomieszczenia biurowego latem to 20-24°C, a zimą może być niższa i może wynosić ok. 18-22°C. Natomiast z przekroczeniem normy temperaturowej zdaniem specjalistów bhp mamy do czynienia, kiedy temperatura przy pracy biurowej wynosi ponad 30°C.
• art. 232 Kodeksu pracy,
• § 4-6 i § 8 rozporządzenia z 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów (DzU nr 60, poz. 279),
• § 30 rozporządzenia z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (DzU z 2003 r. nr 169, poz. 1650 ze zm.),
• załącznik nr 1 do rozporządzenia z 24 sierpnia 2004 r. w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac (DzU nr 200, poz. 2047 ze zm.).
Ewa Łukasik
specjalista w zakresie prawa pracy