RADA
W przypadku gdy termin wypłaty wynagrodzenia za pracę jest ustalony w regulaminie wynagradzania, muszą Państwo zmienić treść tego regulaminu w drodze aneksu. Niezbędne będzie również zastosowanie wypowiedzeń zmieniających warunki umów o pracę w związku ze zmianą terminu wypłaty wynagrodzenia na mniej korzystny. Jeżeli natomiast termin wypłaty wynagrodzenia został ustalony w umowie o pracę pracownika, to należy zmienić jej treść w formie pisemnej. Można tego dokonać za pomocą wypowiedzenia zmieniającego warunki umowy lub za porozumieniem stron w formie aneksu do umowy o pracę.
UZASADNIENIE
Obowiązek określenia warunków wynagradzania pracowników w regulaminie wynagradzania dotyczy tych pracodawców, którzy zatrudniają co najmniej 20 pracowników, nieobjętych zakładowym układem zbiorowym pracy bądź ponadzakładowym układem zbiorowym (art. 772 § 1 Kodeksu pracy). W regulaminie pracodawca określa wszystkie kwestie związane z przysługującymi jego pracownikom świadczeniami pieniężnymi, takimi jak np.: wysokość wynagrodzenia zasadniczego, premie pracownicze, odprawy, nagrody, świadczenia związane z podróżą służbową itp.
Regulamin wynagradzania ustala pracodawca, chyba że działa u niego zakładowa organizacja związkowa. Wówczas ma on obowiązek uzgodnienia z nią treści takiego regulaminu. Identycznie wygląda procedura w przypadku zmiany treści regulaminu wynagradzania np. w zakresie terminu wypłaty wynagrodzenia za pracę.
Regulamin wynagradzania lub zmiana do niego wchodzi w życie po upływie 2 tygodni od podania go do wiadomości pracowników, w sposób przyjęty u danego pracodawcy (art. 772 § 6 Kodeksu pracy). Pracodawca jest również zobowiązany do informowania pracowników o każdej zmianie regulaminu.
PRZYKŁAD
W zakładzie obowiązuje regulamin wynagradzania, w którego § 33 zawarto zapis: „Termin wypłaty wynagrodzenia za pracę ustala się na 5. dzień każdego kolejnego miesiąca kalendarzowego za miesiąc poprzedni”. Ponieważ występowały trudności w terminowym ustalaniu prowizji pracowników za dany miesiąc, pracodawca zdecydował się na zmianę terminu wypłaty tego wynagrodzenia. W związku z brakiem w zakładzie związków zawodowych pracodawca samodzielnie przygotował aneks do regulaminu, w którym zapisał, że § 33 regulaminu otrzymuje następujące brzmienie: „Termin wypłaty wynagrodzenia za pracę ustala się na 10. dzień każdego kolejnego miesiąca kalendarzowego za miesiąc poprzedni”. Zmiana ta wejdzie w życie po upływie dwóch tygodni od dnia podania jej do wiadomości pracowników w sposób przyjęty w zakładzie pracy. W związku z tym, że jest to zmiana niekorzystna dla pracowników, po jej wejściu w życie pracodawca będzie zobowiązany do indywidualnego wypowiedzenia pracownikom dotychczasowych warunków zatrudnienia. Nowy termin wypłaty pracodawca będzie mógł stosować po upływie odpowiednich okresów wypowiedzeń pracowniczych umów o pracę.
Należy pamiętać, że termin, miejsce, czas i częstotliwość wypłat powinny być określone w regulaminie pracy (art. 1041 § 1 pkt 5 Kodeksu pracy). Termin wypłaty wynagrodzenia jest więc obowiązkowym elementem regulaminu pracy. Mimo że w regulaminie wynagradzania określili Państwo termin wypłaty wynagrodzenia, choć nie ma takiego obowiązku, nie zwalnia to Państwa z obowiązku zawarcia takiego zapisu w regulaminie pracy. W przypadku zmiany terminu wypłaty wynagrodzenia należy więc również zmienić regulamin pracy.
WAŻNE!
Pracodawca zatrudniający co najmniej 20 pracowników ma obowiązek tworzenia regulaminu pracy, w którego treści należy również zawrzeć ustalenia co do terminu wypłaty wynagrodzenia za pracę.
Z postawionego przez Państwa pytania wynika pewna nieprawidłowość, którą pracodawcy często formułują w treści regulaminów bądź umów o pracę. Otóż termin wypłaty wynagrodzenia zawarty w regulaminie lub umowie o pracę musi być wskazany konkretnie, w sposób obejmujący jeden dzień, np. ostatniego dnia miesiąca, 2. kolejnego dnia miesiąca, 10. kolejnego dnia miesiąca itd. Nieprawidłowe jest używanie zwrotów: „do końca miesiąca”, „do 10. dnia następnego miesiąca”, gdyż nie wskazują one na konkretny dzień tej wypłaty. Wypłaty wynagrodzenia za pracę dokonuje się co najmniej raz w miesiącu, w stałym i ustalonym z góry terminie (art. 85 § 1 Kodeksu pracy). Data wypłaty wynagrodzenia za pracę powinna być więc wskazana konkretną datą dzienną tak, aby pracownik zakładu był poinformowany, w którym dniu miesiąca pracodawca jest zobowiązany do wypłaty należnego mu wynagrodzenia za pracę. Jeżeli ustalony dzień wypłaty jest dniem wolnym od pracy (niedziela, święto, wolna sobota), wówczas wynagrodzenie to musi zostać pracownikowi wypłacone we wcześniejszym dniu.
W sytuacji gdy zmiana do regulaminu wynagradzania jest dla pracowników bardziej korzystna, to zgodnie z tzw. zasadą automatyzmu prawnego korzystniejsze postanowienia zastępują z mocy samego prawa dotychczasowe warunki umów o pracę lub innych aktów stanowiących podstawę nawiązania stosunku pracy. Taką zmianą jest np. wyznaczenie przez pracodawcę dodatkowego dnia wolnego od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia.
W odwrotnym przypadku, gdy zmiana pociąga za sobą pogorszenie warunków zatrudnienia, pracodawca jest zobowiązany do wypowiedzenia pracownikom dotychczasowych warunków umowy o pracę.
Zmiana terminu wypłaty wynagrodzenia za pracę z ostatniego dnia danego miesiąca kalendarzowego na późniejszy okres (np. 10. dzień następnego miesiąca kalendarzowego), jest zmianą niewątpliwie na niekorzyść pracowników. Powoduje ona pogorszenie ich warunków zatrudnienia w porównaniu z aktualnie obowiązującymi przez odsunięcie w czasie obowiązku wypłaty przez pracodawcę wynagrodzenia pracowników. Będzie się to wiązało z koniecznością stosowania przez pracodawcę procedury wypowiedzeń zmieniających warunki zatrudnienia (art. 42 Kodeksu pracy).
Określenie terminu wypłaty wynagrodzenia w umowie o pracę również powoduje konieczność zmiany tej umowy w formie pisemnej. Można tego dokonać przez zastosowanie przez pracodawcę wypowiedzenia pracownikowi dotychczasowych warunków umowy o pracę w tym zakresie. Nowy termin wpłaty wynagrodzenia będzie w takim przypadku obowiązywał z upływem okresu wypowiedzenia przysługującego danemu pracownikowi. Po tej dacie pracodawca będzie mógł wypłacać wynagrodzenie w nowym terminie, ustalonym w umowie o pracę.
Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, aby zmiany treści umowy w tym zakresie pracodawca dokonał w porozumieniu z pracownikiem. Na podstawie wspólnego porozumienia stron mogą oni bowiem w drodze pisemnego aneksu do umowy o pracę zmienić jej postanowienia w zakresie terminu wypłaty wynagrodzenia, w dowolnie wybranym przez siebie terminie. Wówczas nowe warunki zatrudnienia będą obowiązywały od dnia podpisania tego aneksu przez obie strony lub dnia wskazanego w tym aneksie jako termin zmiany określonych warunków umowy.
• art. 29 § 4, art. 42, art. 772, art. 85 § 1, art. 24113 Kodeksu pracy.
Aleksander P. Kuźniar
specjalista w zakresie prawa pracy