Pracownik tymczasowy to szczególny rodzaj pracownika. Między pracownikiem a zakładem pracy nie dochodzi bowiem do zawarcia umowy o pracę. Pracownik wykonuje co prawda zlecone zadania, ale na podstawie umowy z agencją pracy tymczasowej. Ta zaś zawiera umowę z pracodawcą użytkownikiem.
Zawarcie umowy między pracodawcą użytkownikiem a agencją pracy tymczasowej powinno być dokonane na piśmie.
W dokumencie tym należy określić:
• rodzaj pracy, która ma być powierzona pracownikowi tymczasowemu,
• wymagania kwalifikacyjne konieczne do jej wykonywania,
• przewidywany okres wykonywania pracy,
• wymiar czasu pracy oraz
• miejsce wykonywania pracy tymczasowej.
Umowa między agencją a pracodawcą powinna zawierać nie tylko elementy ściśle prawnopracownicze. Pracodawca powinien zadbać również, aby znalazły się tam zagadnienia związane z bhp.
Takie działania rozwiążą problemy i ułatwią postępowanie w zakresie:
• prowadzenia dokumentacji związanej z zatrudnieniem pracowników tymczasowych,
• objęcia pracowników tymczasowych profilaktyczną opieką zdrowotną i szkoleniami bhp,
• wyposażania pracowników tymczasowych w środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze,
• kontroli nad pracownikami tymczasowymi wykonującymi czynności na terenie zakładu pracy,
• zgłaszania do agencji pracy tymczasowej wypadków pracowników tymczasowych i trybu postępowania powypadkowego.
WaŻne!
W umowie między agencją pracy tymczasowej a pracodawcą użytkownikiem powinno się również wskazać koordynatora sprawującego nadzór nad bezpieczeństwem i higieną pracy wszystkich pracowników wykonujących pracę w tym samym miejscu.
Obowiązki
Każdy pracodawca zatrudniający osoby fizyczne wykonujące pracę na innej podstawie niż stosunek pracy w firmie lub miejscu przez siebie wyznaczonym ma obowiązek zapewnić im bezpieczne i higieniczne warunki pracy. Obowiązek ten dotyczy również pracowników tymczasowych. W związku z tym taki pracownik w okresie wykonywania pracy tymczasowej ma prawo korzystać z urządzeń socjalnych pracodawcy na takich samych zasadach jak pozostali pracownicy.
Pracownikowi tymczasowemu nie wolno polecać wykonywania pracy szczególnie niebezpiecznej.
Często zdarza się, że w tym samym miejscu pracę wykonują pracownicy tymczasowi i inni pracownicy, np. etatowi. Ich pracodawcy (a więc agencja pracy tymczasowej i pracodawca) muszą w takim przypadku współpracować ze sobą. Dlatego też powinni wyznaczyć koordynatora sprawującego nadzór nad bezpieczeństwem i higieną pracy wszystkich pracowników zatrudnionych w tym samym miejscu. Powinni także ustalić zasady działania w razie wystąpienia zagrożenia życia i zdrowia pracowników lub wypadku przy pracy.
Natomiast do obowiązków pracownika tymczasowego należy przede wszystkim:
• poddawanie się wstępnym, okresowym i kontrolnym oraz innym zaleconym badaniom lekarskim i stosowanie się do wskazówek lekarza,
• przestrzeganie przepisów oraz zasad bhp i ppoż.,
• przestrzeganie regulaminów i ustalonego porządku w zakładzie pracy,
• niezwłocznie zawiadomienie o zauważonym w firmie wypadku lub zagrożeniu życia bądź zdrowia ludzkiego i ostrzeżenie współpracowników, a także innych osób znajdujących się w rejonie zagrożenia, o grożącym im niebezpieczeństwie,
• dbanie o należyty stan maszyn, urządzeń, narzędzi i sprzętu pracodawcy użytkownika,
• stosowanie środków ochrony zbiorowej, a także używanie przydzielonych środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, zgodnie z ich przeznaczeniem,
• współdziałanie z pracodawcą użytkownikiem i osobami kierującymi w wypełnianiu ich obowiązków dotyczących bhp.
Pracownik tymczasowy tak jak każdy inny pracownik powinien wykonywać polecenia pracodawcy użytkownika sumiennie i starannie oraz stosować się do poleceń osób nim kierujących. Należy jednak pamiętać, że nie tylko pracownicy tymczasowi mają określone obowiązki w związku z wykonywaniem swojej pracy. Ma je również osoba nimi kierująca.
Powinna ona:
• prawidłowo zorganizować stanowisko pracy - stosownie do obowiązujących przepisów,
• dbać o terminowe dostarczanie środków ochrony indywidualnej, a także sprawdzać, czy są używane zgodnie ze swoim przeznaczeniem,
• organizować, przygotowywać i prowadzić prace w taki sposób, aby pracownicy tymczasowi byli zabezpieczeni przed wypadkami przy pracy, chorobami zawodowymi i innymi chorobami związanymi z warunkami środowiska pracy,
• dbać o bezpieczny i higieniczny stan pomieszczeń pracy oraz wyposażenia technicznego, a także sprawność środków ochrony zbiorowej i ich stosowanie zgodnie z przeznaczeniem,
• egzekwować przestrzeganie przepisów oraz zasad bhp,
• zapewniać wykonanie zaleceń lekarza.
Wypadek pracownika tymczasowego
W razie wystąpienia wypadku przy pracy, w którym został poszkodowany pracownik tymczasowy, pracodawca użytkownik powinien bezzwłocznie podjąć określone przepisami działania.
Powinien on:
• zapewnić udzielenie pomocy poszkodowanemu,
• zabezpieczyć miejsce wypadku w sposób wykluczający:
- dopuszczenie do miejsca wypadku osób niepowołanych,
- uruchomienie bez koniecznej potrzeby maszyn i innych urządzeń technicznych, które w związku z wypadkiem zostały zatrzymane,
- dokonywanie zmiany położenia maszyn i innych urządzeń technicznych, jak również zmiany położenia innych przedmiotów, które spowodowały wypadek lub pozwalają odtworzyć jego okoliczności,
• zawiadomić niezwłocznie o wypadku agencję pracy tymczasowej zatrudniającą poszkodowanego,
• udostępnić miejsce wypadku i niezbędne materiały oraz udzielić informacji i pomocy zespołowi powypadkowemu ustalającemu okoliczności i przyczyny wypadku.
Powołanie zespołu powypadkowego
Agencja pracy tymczasowej musi dopilnować, aby niezwłocznie po otrzymaniu wiadomości o wypadku zespół powypadkowy przystąpił do ustalenia jego okoliczności i przyczyn. Ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku, który miał miejsce na terenie innego zakładu pracy, dokonuje zespół powypadkowy powołany przez pracodawcę poszkodowanego, czyli agencję pracy tymczasowej, w obecności przedstawiciela pracodawcy, na którego terenie miał miejsce wypadek.
Na wniosek agencji pracy tymczasowej poszkodowanego pracownika tymczasowego pracodawca użytkownik, na którego terenie miał miejsce wypadek, może ustalić okoliczności i przyczyny wypadku, a następnie przekazać agencji dokumentację powypadkową do zatwierdzenia.
Katarzyna Tomaszewska
Podstawa prawna:
• art. 208 § 1, art. 211, 212 i art. 304 § 1 Kodeksu pracy,
• ustawa z 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych (DzU nr 166, poz. 1608 ze zm.).