Część osób, które rozpoczynają prowadzenie działalności gospodarczej, może skorzystać z ulgi w opłacaniu składek. Ulga ta przysługuje przez pierwsze 24 miesiące prowadzenia działalności. Polega na możliwości opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od podstawy wymiaru nie niższej niż 30 proc. minimalnego wynagrodzenia. W 2008 r. minimalna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dla osób uprawnionych do tej ulgi wynosi 337,80 zł (30 proc. z kwoty 1126 zł). Przy tym składka na ubezpieczenie zdrowotne nie podlega obniżeniu.
Osoba uprawniona do ulgi w opłacaniu składek na ubezpieczenia społeczne opłaca składkę na ubezpieczenie zdrowotne na ogólnych zasadach.
Prawo do tej ulgi ma osoba prowadząca działalność gospodarczą, która spełni następujące warunki:
• rozpoczęła działalność po 24 sierpnia 2005 r.,
• nie wykonuje tej działalności na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy, na rzecz którego w roku rozpoczęcia działalności gospodarczej lub w roku poprzedzającym rok rozpoczęcia działalności gospodarczej wykonywała czynności wchodzące w zakres obecnie wykonywanej działalności gospodarczej w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy,
• nie prowadziła żadnej pozarolniczej działalności w okresie 60 miesięcy kalendarzowych poprzedzających dzień rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej.
Z ulgi w opłacaniu składek nie może skorzystać osoba, która w okresie 5 lat przed rozpoczęciem działalności gospodarczej prowadziła jakąkolwiek działalność pozarolniczą.
Prawo do ulgi jest zatem wykluczone w związku z prowadzeniem w okresie 5 lat przed rozpoczęciem działalności gospodarczej także innej działalności niż działalność gospodarcza, np. działalności twórczej, artystycznej, działalności jako wspólnik spółki jawnej, komandytowej, partnerskiej albo jednoosobowej spółki z o.o. Nie ma przy tym znaczenia, czy z tytułu tej działalności osoba podlegała obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym.
Okres, w którym przysługuje prawo do ulgi, jest liczony od dnia rozpoczęcia działalności do dnia upływu pełnych 24 miesięcy kalendarzowych. Przepisy nie przewidują możliwości przerwania biegu okresu ulgi. Ponadto, okres ten nie jest związany z podleganiem obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym.
Jeśli osoba prowadząca działalność nie skorzysta z ulgi w okresie pierwszych 24 miesięcy prowadzenia działalności (np. z powodu braku obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne), prawo do tej ulgi przepada. Nie ma również możliwości przerwania lub zawieszenia upływu tego okresu. Nie przerywa go również zawieszenie działalności w gminie.
Oznacza to, że okres, w jakim ma Pan prawo do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od podstawy równej 30 proc. minimalnego wynagrodzenia, nie będzie wydłużony o okres, na który zawiesi Pan wykonywanie działalności.
PRZYKŁAD
Jan K. po ukończeniu studiów rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej od 1 lipca 2007 r. Jest to jego pierwsza działalność. Wcześniej nie był zatrudniony na podstawie umowy o pracę ani spółdzielczej umowy o pracę. Od dnia podjęcia działalności korzysta z ulgi i opłaca składki od podstawy wymiaru równej 30 proc. minimalnego wynagrodzenia. Przy prowadzonej działalności nie zatrudnia pracowników. W związku z wyjazdem zagranicznym planuje zawiesić działalność od 20 listopada 2008 r. na 9 miesięcy (do 20 sierpnia 2009 r.). Jan K. ma prawo do ulgi w opłacaniu składek od 1 lipca 2007 r. do 30 czerwca 2009 r., czyli przez 24 miesiące od czasu podjęcia działalności, mimo że w tym okresie nie będzie podlegał obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym przez 9 miesięcy (od 1 grudnia 2008 r. do 30 sierpnia 2009 r.). Po wznowieniu działalności w sierpniu 2009 r. i ponownym objęciu ubezpieczeniami społecznymi od 1 września 2009 r., będzie musiał opłacać składki na ubezpieczenia społeczne od podstawy wymiaru nie niższej niż 60 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale.
Andrzej Okułowicz
Podstawa prawna:
art. 13 pkt 4, art. 18a ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (j.t. Dz.U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74 z późn.zm.).