Całkowita swoboda podejmowania pracy w Polsce dotyczy m.in. obywateli krajów należących do Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego i innych państw korzystających ze swobody przepływu osób. Natomiast wobec obywateli niektórych państw spoza UE zniesiono wymóg posiadania pozwolenia na pracę. Odpowiednie przepisy zawiera rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z 29 stycznia 2008 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wykonywania pracy przez cudzoziemców bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę.
Zgodnie z par. 2 pkt 27 tego rozporządzenia obowiązek uzyskania zezwolenia na pracę nie dotyczy cudzoziemców będących obywatelami państw graniczących z Polską, wykonujących pracę w okresie nieprzekraczającym sześciu miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy. Warunkiem koniecznym jest, by pracodawca, który chce zatrudnić obcokrajowca, zarejestrował oświadczenie o zamiarze powierzenia pracy cudzoziemcowi w powiatowym urzędzie pracy (PUP) właściwym dla siedziby lub miejsca zamieszkania wnioskodawcy. Procedura rejestracji odbywa się w trakcie jednorazowej krótkiej wizyty w PUP i jest bezpłatna dla składającego oświadczenie i cudzoziemca.
Przepis ten stosuje się do obywateli Rosji, Białorusi i Ukrainy, ponieważ pozostałe państwa sąsiadujące z Polską należą do Unii Europejskiej, a więc ich obywatele korzystają z całkowitej swobody podejmowania pracy w naszym kraju. Zatem przedsiębiorca, który chce zatrudnić w swojej firmie obywateli wymienionych państw, musi zdecydować, czy skorzysta z nowych przepisów dopuszczających pracę bez zezwolenia, czy wystąpi o legalizację pracy na starych zasadach. Ważnym kryterium wyboru będzie termin zatrudnienia cudzoziemca. Jeżeli będzie on wykonywał pracę przez okres krótszy niż sześć miesięcy, pracodawca może go zatrudnić jedynie na zasadzie złożenia oświadczenia. W przypadku dłuższego zatrudnienia trzeba będzie wystąpić o zezwolenie na pracę. Może być też i tak, że przedsiębiorca zatrudni cudzoziemca najpierw na okres krótszy niż sześć miesięcy, traktując to jako pewnego rodzaju okres próbny, a gdy zdecyduje się zatrudniać go dalej, uzyska dla niego zezwolenie na pracę.
Zezwolenie na pracę cudzoziemca na terytorium Polski wydawane jest na pisemny wniosek pracodawcy. Dokument ten powinien zawierać podstawowe informacje dotyczące warunków wykonywanej przez cudzoziemca pracy, jego dane osobowe oraz szczegółowe informacje o zatrudniającym go podmiocie.
Pracodawca, który składa wniosek o zezwolenie na pracę cudzoziemca, musi też wykazać, że na dane stanowisko nie znalazł obywatela Polski lub innego kraju UE i jedyną alternatywą jest zatrudnienie obcokrajowca. Natomiast cudzoziemiec musi spełniać wszystkie określone warunki, m.in. dotyczące umiejętności i kwalifikacji.
JAK TO ZROBIĆ...
Uzyskanie zezwolenia na pracę dla cudzoziemca
PROBLEM: Prowadzę firmę budowlaną i chciałbym zatrudnić w sezonie Ukraińca. Czy muszę składać wniosek o zezwolenia na pracę dla niego?
ROZWIĄZANIE: Konieczność składania wniosku zależy od czasu, w jakim Ukrainiec będzie pracował w firmie. Jeśli przewidywany czas pracy nie przekroczy pół roku, można zatrudnić obywatela Ukrainy bez zezwolenia na pracę, jedynie na zasadzie złożenia oświadczenia o zamiarze powierzenia mu wykonywania pracy. Jeśli natomiast okres jego zatrudnienia przedłuży się ponad sześć miesięcy, potrzebne będzie zezwolenie na pracę.
EWA CIECHANOWSKA
ewa.ciechanowska@infor.pl