RADA
Z tytułu prowadzenia działalności podlega Pan obowiązkowo ubezpieczeniu zdrowotnemu, mimo że ZUS pobiera składkę na to ubezpieczenie z Pana renty. Najniższa podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne jest jednakowa dla wszystkich osób prowadzących działalność; nie ma korzystniejszych zasad dla osób rozpoczynających działalność. Może Pan jednak skorzystać ze zwolnienia z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne od prowadzonej działalności gospodarczej, jeżeli spełni Pan warunki opisane w uzasadnieniu.
UZASADNIENIE
Osoba, która osiąga przychody z kilku źródeł stanowiących tytuł do ubezpieczenia zdrowotnego, ma obowiązek opłacać składkę na ubezpieczenie zdrowotne z każdego z tych tytułów. Tytułem do ubezpieczenia zdrowotnego jest zarówno pobieranie renty, jak i prowadzenie pozarolniczej działalności. Dlatego ma Pan obowiązek płacić składkę na ubezpieczenie zdrowotne z tytułu prowadzonej działalności, mimo że ZUS pobiera składkę na to ubezpieczenie z wypłacanej Panu renty.
Składka na ubezpieczenie zdrowotne jest miesięczna i niepodzielna. Oznacza to, że przedsiębiorca musi ją zapłacić w pełnej wysokości za każdy miesiąc, w którym podlegał ubezpieczeniu zdrowotnemu przez co najmniej jeden dzień. Podstawą wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne osób prowadzących działalność jest zadeklarowana kwota, nie niższa niż 75% przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w poprzednim kwartale, włącznie z wypłatami z zysku. Od tej podstawy muszą liczyć składkę zdrowotną również te osoby, które mają prawo do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne liczonych od preferencyjnej podstawy wymiaru (30% minimalnego wynagrodzenia) za pierwsze 24 miesiące prowadzenia działalności.
Osoby prowadzące pozarolniczą działalność podlegają obowiązkowo ubezpieczeniu zdrowotnemu, ale jeśli mają prawo do emerytury bądź renty, mogą po spełnieniu określonych niżej warunków nie płacić składki na to ubezpieczenie.
Emeryt/rencista nie musi opłacać składki na ubezpieczenie zdrowotne od działalności gospodarczej, jeśli przyznane mu świadczenie emerytalne lub rentowe nie przekracza kwoty minimalnego wynagrodzenia (w 2008 r. 1126 zł) i dodatkowo:
• przychód z działalności nie przekroczył w danym miesiącu 50% najniższej emerytury (1/2 z 636,29 zł, tj. 318,15 zł) lub
• opłaca podatek dochodowy w formie karty podatkowej.
Wysokość Pana emerytury nie przekracza minimalnego wynagrodzenia, ale podatek z działalności opłaca Pan na zasadach ogólnych, a nie w formie karty podatkowej. Dlatego nie ma Pan obowiązku płacenia składek za te miesiące, w których przychód z działalności nie przekroczy połowy najniższej emerytury, czyli 318,15 zł.
W dokumentach rozliczeniowych sporządzanych za miesiące, za które nie będzie Pan musiał opłacić składki zdrowotnej, należy wykazywać:
• podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w poprzednim kwartale, włącznie z wypłatami z zysku,
• składkę na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 0 zł.
Natomiast za miesiące, w których nie spełni Pan warunków do zwolnienia z opłacenia składki na ubezpieczenie zdrowotne, będzie Pan musiał opłacić i rozliczyć tę składkę w pełnej wysokości od najniższej podstawy wymiaru.
• art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. c i pkt 16, art. 81 ust. 2, art. 82 ust. 1, 8 i 9, art. 85 ust. 9 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych - Dz.U. Nr 210, poz. 2135; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 176, poz. 1243
• art. 18 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych - j.t. Dz.U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 176, poz. 1243
Izabela Nowacka
specjalista ds. kadr i płac