Umowa o pracę wiąże obie strony, pracodawcę i pracownika, od momentu jej podpisania. Pracownik na jej podstawie jest zobowiązany do świadczenia pracy zgodnie z poleceniami pracodawcy, a pracodawca do zatrudnienia pracownika za wynagrodzeniem. Stosunek pracy pomiędzy stronami nawiązuje się w terminie określonym w umowie jako dzień rozpoczęcia pracy (art. 26 k.p.). W analizowanym przypadku umowa została zawarta 15 lutego, a stosunek pracy nawiązany został 25 lutego. Od tej daty pracownik powinien stawić się do pracy i ją świadczyć. Fakt, że nie stawił się w zakładzie pracy, nie prowadzi sam przez się do unieważnienia umowy o pracę. Nie prowadzi także do rozwiązania stosunku pracy. Pracownik, który nie może stawić się do pracy, ma obowiązek poinformować o tym pracodawcę i usprawiedliwić swoją nieobecność. Jeśli tego nie uczyni, pracodawca ma prawo sądzić, iż pracownik pracę porzucił.
Zawinione i nieusprawiedliwione niestawiennictwo do pracy może stanowić podstawę do wymierzenia pracownikowi kary porządkowej (upomnienia lub nagany). Przed jej wymierzeniem pracodawca ma jednak obowiązek pracownika wysłuchać, co w omawianym przypadku może być niemożliwe. Niestawiennictwo do pracy może być samo przez się przyczyną rozwiązania umowy o pracę przez pracodawcę bez wypowiedzenia. Pracodawca, chcąc rozwiązać umowę bez wypowiedzenia, powinien zachować wszelkie wymogi formalne tego trybu rozwiązywania umów, włącznie z konsultacją z reprezentującą pracownika zakładową organizacją związkową. Powinien również upewnić się, iż pismo zawierające oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę zostało pracownikowi prawidłowo doręczone.
Wynagrodzenie należy się jedynie za pracę wykonaną. Pracownikowi, który ze swej winy nie stawił się do pracy i nieobecności nie usprawiedliwił, pracodawca nie wypłaca za ten czas wynagrodzenia.
Kodeks pracy nakazuje pracodawcy wydać świadectwo pracy niezwłocznie po rozwiązaniu lub wygaśnięciu stosunku pracy. Kodeks nie przewiduje wyjątku dla omawianego przypadku. Pracodawca powinien więc po rozwiązaniu umowy o pracę wydać pracownikowi takie świadectwo.
Jeżeli z winy pracownika, który nie stawił się w umówionym terminie do pracy, pracodawca poniósł szkodę określonej wysokości, może dochodzić jej naprawienia przez pracownika na ogólnych zasadach.
ALEKSANDRA MINKOWICZ-FLANEK
radca prawny Salans, D. Oleszczuk Kancelaria Prawnicza