RADA
Zaświadczenia o wysokości zaległości kontrahenta mogą wydawać tylko urzędy skarbowe za zgodą zbywającego. ZUS może wydać zaświadczenie o ewentualnych zaległościach w opłacaniu składek sprzedającego, ale tylko na wniosek strony, czyli Pana kontrahenta.
UZASADNIENIE
Urzędy skarbowe mają prawo wydawać zaświadczenia nabywcy za zgodą zbywającego na podstawie art. 306g Ordynacji podatkowej. Przepis ten nie ma zastosowania do należności z tytułu składek opłaconych w ZUS.
Niestosowanie art. 306g Ordynacji podatkowej do należności z tytułu składek jest pewnym utrudnieniem, jednak nabywca może zażądać od zbywającego, aby przedłożył zaświadczenie o niezaleganiu w opłacaniu składek wydane przez ZUS na jego wniosek na podstawie przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego.
Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych nie ma żadnych uregulowań dotyczących wydawania zaświadczeń. Na podstawie art. 123 ustawy odpowiednie zastosowanie mają tu przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego regulujące wydawanie zaświadczeń.
Jeżeli nabywca otrzyma z ZUS zaświadczenie o niezaleganiu wystawione płatnikowi składek, który sprzedaje określony składnik majątku, czyli:
• przedsiębiorstwo,
• jego zorganizowaną część,
• aktywa trwałe o wartości przekraczającej 15 800 zł,
powinien zwrócić uwagę, że ZUS wprowadził jednolity wzór zaświadczenia o niezaleganiu w celu ujednolicenia wydawanych przez oddziały ZUS zaświadczeń. Wszystkie terenowe jednostki organizacyjne ZUS posługują się tym samym wzorem zaświadczenia. ZUS nie może wydać takiego zaświadczenia nabywcy, ponieważ zgodnie z ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych dane zgromadzone na koncie ubezpieczonego i na koncie płatnika składek mogą być udostępniane na wniosek osób fizycznych i płatników składek, których dotyczą informacje zawarte na kontach. Ponadto ZUS może udostępniać te dane sądom, prokuratorom, organom kontroli skarbowej, organom podatkowym, komornikom sądowym, ośrodkom pomocy społecznej, powiatowym centrom pomocy rodzinie oraz Komisji Nadzoru Finansowego - z uwzględnieniem przepisów dotyczących ochrony danych osobowych.
Wydawane przez ZUS zaświadczenie o niezaleganiu w opłacaniu należności z tytułu składek jest urzędowym stwierdzeniem faktów. Zaświadczenie to spełnia taką samą rolę jak zaświadczenie wydane przez organy podatkowe na podstawie art. 306g Ordynacji podatkowej.
Różnice między tymi zaświadczeniami sprowadzają się głównie do podstawy prawnej ich wydania oraz do tego, że zaświadczenie z art. 306g jest wydawane nabywcy, a nie zbywającemu. Innych zasadniczych różnic między tymi zaświadczeniami od strony formalnej nie ma. Jednak przepis art. 306g Ordynacji podatkowej nie został rozciągnięty na należności z tytułu składek i jako przepis kompetencyjny nie może być w drodze wykładni rozszerzającej stosowany także do należności z tytułu składek. Dlatego podejmując decyzję o zakupie ciągnika należy zwrócić się do zbywcy (płatnika składek), aby wystąpił z wnioskiem o wydanie zaświadczenia o niezaleganiu w opłacaniu należności z tytułu składek na ubezpieczenia.
Po otrzymaniu takiego zaświadczenia umowa sprzedaży powinna być zawarta w ciągu 3 dni, gdy jej przedmiotem są aktywa trwałe (np. ciągnik), lub 30 dni - gdy chodzi o przedsiębiorstwo lub jego zorganizowaną część.
Nabywca powinien przechowywać otrzymane przez płatnika zaświadczenie o niezaleganiu z opłacaniem składek do upływu terminu, w którym może być wydana decyzja o jego odpowiedzialności, czyli przez okres 5 lat od końca roku, w którym dokonano nabycia. Gdyby ZUS, mimo wydania zbywającemu zaświadczenia o niezaleganiu w opłacaniu składek, wydał decyzję o odpowiedzialności nabywcy, to od takiej decyzji należy wnieść odwołanie do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych.
• art. 112, art. 306 g ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (DzU z 2005 nr 8, poz. 60 ze zm.),
• art. 31, art. 50 ust. 3, art. 83, art. 123 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2007 nr 11, poz. 74 ze zm.),
• art. 217 Kodeksu postępowania administracyjnego.
Iwona Wielgopolanin
specjalista w zakresie ubezpieczeń społecznych