Obowiązek informowania pracowników o warunkach zatrudnienia nakłada na pracodawców art. 29 par. 3 k.p. Według tego przepisu, pracodawca musi poinformować pracownika na piśmie, nie później niż w ciągu siedmiu dni od dnia zawarcia umowy o pracę, o:
• obowiązującej pracownika dobowej i tygodniowej normie czasu pracy,
• częstotliwości wypłat wynagrodzenia za pracę,
• wymiarze przysługującego pracownikowi urlopu wypoczynkowego,
• obowiązującej pracownika długości okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
• układzie zbiorowym pracy, którym pracownik jest objęty.
W oddzielnym dokumencie
Przepis ten nie zakazuje pracodawcy zamieszczenia tych wszystkich elementów w samej umowie o pracę. Jednak z uwagi na możliwość ich zmian nie wydaje się to dobrym rozwiązaniem. Informacja o warunkach zatrudnienia dotyczy bowiem warunków pracy, na które pracodawca ma duży wpływ i może je w miarę swobodnie kształtować lub też zmieniają się one z mocy prawa we wskazanych w przepisach sytuacjach. Poinformowanie pracownika o jego warunkach zatrudnienia może nastąpić przez pisemne wskazanie odpowiednich przepisów prawa pracy.
W praktyce pracodawca powinien więc doręczyć pracownikowi osobny dokument, który będzie zawierał informacje wymienione powyżej. Z uwagi na fakt, iż informacja o warunkach zatrudnienia powinna zostać sporządzona na piśmie, powinna być opatrzona własnoręcznym podpisem pracodawcy lub upoważnionej przez niego osoby.
Szerszy zakres informacji
W niewielkich zakładach pracy, w których z uwagi na mniejszą niż 20 liczbę pracowników nie ma obowiązku ustalenia regulaminu pracy, omawiany dokument powinien zawierać dodatkowe elementy. Oprócz bowiem wymienionych poprzednio - powinien precyzować:
• porę nocną,
• miejsce, termin i czas wypłaty wynagrodzenia oraz
• przyjęty sposób potwierdzania przez pracowników przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy.
Wynika to z faktu, iż w przypadku zakładu pracy mającego regulamin informacja o warunkach zatrudnienia musiałaby powtarzać zapisy znajdujące się już w regulaminie.
Gdy dokument jest błędny
Informacja powinna być sporządzona w co najmniej dwóch egzemplarzach, po jednym dla każdej ze stron, a następnie umieszczona w aktach osobowych pracownika w części B. W praktyce może zdarzyć się jednak, iż pracodawca umieści tam dane niezgodne ze stanem faktycznym. Oczywiście w przypadku, gdy z informacji będzie wynikać uprawnienie mniej korzystne dla pracownika, niż przysługuje mu z mocy prawa, to w oczywisty sposób będzie ono zastąpione przez właściwe przepisy. Co jednak stanie się, gdy pracodawca przez nieuwagę zamieści tam zapis, który będzie polepszał sytuację pracownika, np. informację, że pracownikowi przysługuje trzymiesięczny okres wypowiedzenia, podczas gdy jego umowa została zawarta na czas określony, z możliwością jej wcześniejszego rozwiązania za dwutygodniowym okresem wypowiedzenia.
Zważywszy że informacja przekazywana pracownikowi nie należy do źródeł uprawnień pracowniczych, nie dojdzie do niechcianego polepszenia sytuacji pracownika. Pracownik nie będzie więc mógł powoływać się na zapis zawarty w informacji o warunkach zatrudnienia, jeżeli ten będzie stał w sprzeczności np. z regulacjami zawartymi w kodeksie pracy.
Aktualizowanie informacji
Pracodawca ma również obowiązek poinformować pracownika na piśmie o zmianie jego warunków zatrudnienia. Powinien tego dokonać niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu jednego miesiąca od dnia wejścia w życie tych zmian, a w przypadku gdy rozwiązanie umowy o pracę miałoby nastąpić przed upływem tego terminu - nie później niż do dnia rozwiązania umowy.
Również w tym przypadku poinformowanie pracownika o zmianie jego warunków zatrudnienia może nastąpić przez pisemne wskazanie odpowiednich przepisów prawa pracy.
PRZYKŁAD:
FORMA INFORMACJI ZALEŻY OD PRACODAWCY
Pracodawca sporządza pismo dla nowo przyjętego pracownika. Od jego decyzji zależy, czy poda w nim dokładne informacje, np. że dobowa norma czasu pracy wynosi osiem, a tygodniowa 40 godzin, wynagrodzenie jest płacone co miesiąc, pracownikowi przysługuje 26 dni urlopu, a jego okres wypowiedzenia wynosi dwa tygodnie (przy umowie na czas określony zawartej na czas dłuższy niż sześć miesięcy), czy też wskaże jedynie przepisy kodeksu pracy lub innych przepisów prawa pracy, z których te informacje będą wynikać.
Maciej Chakowski, PrzemysŁaw Ciszek
gp@infor.pl
Podstawa prawna
• Art. 29 par. 3 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).