Czy można zmienić tytuł do ubezpieczeń
Prowadzę działalność gospodarczą i opłacam za siebie składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Aktualnie dostałem propozycję dodatkowego zatrudnienia na podstawie umowy o pracę nakładczą. Moje wynagrodzenie będzie wynosiło około 500 zł miesięcznie. Czy mogę podlegać obowiązkowym ubezpieczeniom z umowy o pracę nakładczą?
Tak
Osoba spełniająca warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi m.in. z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności oraz wykonywania pracy nakładczej jest objęta obowiązkowo ubezpieczeniami z tego tytułu, który powstał najwcześniej. Może ona jednak dobrowolnie, na swój wniosek, być objęta ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z drugiego tytułu.
W związku z powyższym osoba, która równocześnie prowadzi działalność i wykonuje umowę o pracę nakładczą obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlega z jednego z tych tytułów, z drugiego ubezpieczenia emerytalne i rentowe są dobrowolne, a obowiązkowa jest wyłącznie składka na ubezpieczenie zdrowotne.
Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osoby wykonującej pracę nakładczą stanowi przychód uzyskiwany z tytułu wykonywania tej umowy. Podkreślić jednak należy, iż brak wynagrodzenia w danym miesiącu lub uzyskanie go w niższej wysokości niż określa to rozporządzenie w sprawie uprawnień pracowniczych osób wykonujących pracę nakładczą nie powoduje, iż w miesiącu tym obowiązkowym tytułem do ubezpieczeń jest wykonywanie działalności gospodarczej. W takim przypadku w dalszym ciągu ubezpieczonemu przysługuje prawo wyboru tytułu do ubezpieczeń.
Podstawa prawna
• Art. 9 ust. 2, art. 18 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2007 r. nr 11, poz. 74 z późn. zm.).
• Art. 66, 81 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. nr 210, poz. 2135 z późn. zm.).
• Rozporządzenie Rady Ministrów z 31 grudnia 1975 r. w sprawie uprawnień pracowniczych osób wykonujących pracę nakładczą (Dz.U. z 1976 r. nr 3, poz. 19 z późn. zm.).
Czy przedsiębiorca opłaca składki od zlecenia
Prowadzę działalność gospodarczą jako taksówkarz i opłacam za siebie składkę na ubezpieczenie zdrowotne, gdyż mam prawo do emerytury. W listopadzie chcę zawrzeć umowę zlecenia na przewóz uczestników sympozjum. Przez trzy dni będę do dyspozycji organizatorów, od których otrzymam wynagrodzenie ryczałtowe. Czy od tego wynagrodzenia opłacić składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne?
Nie
Osoba prowadząca działalność gospodarczą, która ma ustalone prawo do emerytury, z działalności podlega dobrowolnym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Jeżeli prowadzący działalność gospodarczą wykonuje w jej ramach umowę zlecenia, przedmiot tej umowy jest taki sam jak przedmiot prowadzonej działalności, osoba ta podlega ubezpieczeniom społecznym jedynie z tytułu prowadzonej działalności. Nie podlega natomiast ubezpieczeniom z tytułu umowy zlecenia. Zasada ta obowiązuje, jeżeli dla celów podatkowych przychód z umowy zlecenia jest traktowany jako przychód z działalności gospodarczej.
Z uwagi na powyższe, jeżeli w ramach prowadzonej działalności zawrze pan umowę zlecenia i przychód z tej umowy dla celów podatkowych będzie traktowanych jak przychód z działalności, umowa zlecenia nie będzie tytułem do ubezpieczeń społecznych i w konsekwencji ubezpieczenia zdrowotnego. W takiej sytuacji nie powinien pan być zgłaszany z umowy zlecenia do żadnych ubezpieczeń i od wypłacanego wynagrodzenia zleceniodawca nie powinien opłacać żadnych składek.
Podstawa prawna
• Ustawa z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2007 r. nr 11, poz. 74 z późn. zm.).
Czy opłacić dwie składki zdrowotne
Wspólnik w spółce jawnej został zatrudniony przez tę spółkę na podstawie umowy o pracę. Czy w przypadku gdy z umowy o pracę wynagrodzenie jest wyższe od minimalnego z działalności, obowiązkowa jest tylko składka na ubezpieczenie zdrowotne?
Tak
Wspólnik spółki jawnej w zakresie ubezpieczeń społecznych zaliczany jest do osób prowadzących pozarolniczą działalność. Z tego tytułu podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu i zdrowotnemu. Natomiast ubezpieczenie chorobowe jest dla niego dobrowolne.
Osoba, która jest wspólnikiem spółki jawnej i równocześnie wykonuje pracę na podstawie stosunku pracy, obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym podlega jako pracownik. Natomiast ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności są dla niej dobrowolne. Obowiązek opłacania składek z działalności istnieje tylko wówczas, gdy wynagrodzenie z umowy o pracę jest niższe od minimalnego. Wówczas ubezpieczenia społeczne są obowiązkowe zarówno z umowy o pracę, jak i pozarolniczej działalności.
Trzeba wyjaśnić, że wspólnik spółki osobowej, który nawiązał z nią stosunek pracy, może podlegać obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym jako pracownik, jeżeli przedmiotem umowy o pracę nie jest prowadzenie spraw spółki lub jej reprezentowanie, a także praca, do której wykonania na rzecz spółki tytułem wkładu zobowiązał się w umowie spółki (np. orzeczenia Sądu Najwyższego z 3 kwietnia 2003 r., II UK 235/02, M. P. Pr. - wkł. 2004/4/13 oraz z 14 stycznia 1993 r., II UZP 21/92, OSNC 1993/5/69).
Obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego wspólnik spółki jawnej, który wykonuje jednocześnie na jej rzecz pracę na podstawie stosunku pracy, objęty będzie z obu tytułów.
Podstawa prawna
• Art. 9 ust. 1-1a ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2007 r. nr. 11, poz. 74 z późn. zm.).
• Art. 66 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. nr 210, poz. 2135 z późn. zm.).
Czy urlop bezpłatny jest przerwą w ubezpieczeniu
Prowadzę działalność gospodarczą i opłacam za siebie tylko składkę na ubezpieczenie zdrowotne, gdyż równocześnie jestem zatrudniony na podstawie umowy o pracę za 3 tys. zł. W październiku przez trzy dni od 29 do 31 korzystałem z urlopu bezpłatnego. Moje wynagrodzenie za październik i tak jest wyższe od minimalnego. Czy za ten okres powinienem opłacić składki na ubezpieczenia społeczne z działalności?
Tak
Osoba prowadząca działalność gospodarczą, która równocześnie wykonuje umowę o pracę i otrzymuje wynagrodzenie wyższe od minimalnego obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlega wyłącznie z umowy o pracę. Z działalności ubezpieczenia emerytalne i rentowe są dla niej dobrowolne, a obowiązkowa jest tylko składka na ubezpieczenie zdrowotne. Sytuacja ta ulega jednak zmianie, gdy pracownikowi zostanie udzielony urlop bezpłatny. Okres urlopu bezpłatnego jest okresem przerwy w podleganiu ubezpieczeniom społecznym z umowy o pracę. W okresie urlopu bezpłatnego pracownik nie świadczy pracy, a pracodawca za ten okres nie wypłaca mu wynagrodzenia. W związku z tym, iż w okresie urlopu bezpłatnego pracownik nie podlega ubezpieczeniom, to w tym czasie jego jedynym tytułem do ubezpieczeń jest prowadzenie działalności gospodarczej.
Powinien pan zatem złożyć formularz ZUS ZWUA i z działalności wyrejestrować się z ubezpieczenia zdrowotnego, wpisując w pole data ustania ubezpieczenia 29.10.2007 r., a następnie złożyć formularz ZUS ZUA i z działalności zgłosić się do obowiązkowych ubezpieczeń: emerytalnego, rentowych, wypadkowego i zdrowotnego, wpisując w pole data powstania obowiązku ubezpieczeń 29.10.2007 r.
W deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne powinien pan wykazać kwotę 153,54 zł [1586,60 zł : 31 (liczba dni października) x 3 (liczba dni podlegania ubezpieczeniom w październiku)] i od tej kwoty naliczyć i opłacić składki na ubezpieczenia społeczne. Natomiast składka na ubezpieczenie zdrowotne powinna zostać naliczona i opłacona od podstawy 2109,46 zł.
Jeżeli z końcem października urlop bezpłatny się skończył, to od 1 listopada z działalności obowiązkowo podlega pan wyłącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu. Powinien pan złożyć formularz ZUS ZWUA i wyrejestrować się z wszystkich ubezpieczeń, do których był pan zgłoszony z działalności, podając w pole data ustania obowiązku ubezpieczeń 01.11.2007 r., a następnie powinien pan złożyć formularz ZUS ZZA i z działalności od 1 listopada zgłosić się do ubezpieczenia zdrowotnego.
Podstawa prawna
• Art. 9 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2007 r. nr. 11, poz. 74 z późn. zm.).
Czy umowa o dzieło jest oskładkowana
Jestem emerytem prowadzącym działalność gospodarczą. Opłacam za siebie tylko składkę na ubezpieczenie zdrowotne. W listopadzie będę wykonywał umowę o dzieło. Czy od umowy tej konieczne będzie opłacanie składek na ubezpieczenie zdrowotne?
Nie
Umowa o dzieło nie jest samoistnym tytułem do objęcia danej osoby ubezpieczeniami społecznymi i ubezpieczeniem zdrowotnym, gdyż taki tytuł do ubezpieczeń nie został wymieniony w art. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz w art. 66 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Wobec tego od wypłacanego panu wynagrodzenia z umowy o dzieło nie będą naliczane zarówno składki na ubezpieczenia społeczne, jaki i na ubezpieczenie zdrowotne.
Podstawa prawna
• Art. 6 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2007 r. nr 11, poz. 74 z późn. zm.).
• Art. 66 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. nr 210, poz. 2135 z późn. zm.).
Opracował MICHAŁ JAROSIK