Celem odbywania stażu jest możliwość pozyskania doświadczenia przez młodego bezrobotnego. Pracodawcy zaś pozwala na korzystanie z pracy stażysty, bez potrzeby nawiązywania stosunku pracy.
W niektórych przypadkach staż umożliwia znalezienie i przeszkolenie przyszłego etatowego pracownika. Po zakończeniu stażu pracodawca może, lecz nie musi, zatrudnić byłego stażystę na podstawie umowy o pracę. Staż trwa nie krócej niż 3 miesiące, ale nie dłużej niż 12 miesięcy.
Kto może być stażystą
Stażystą może zostać bezrobotny do ukończenia 25. roku życia (art. 53 ust. 1 ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy - DzU nr 99, poz. 1001 ze zm. - zwana dalej ustawą o promocji zatrudnienia) lub bezrobotny, który w okresie 12 miesięcy od dnia określonego w dyplomie, świadectwie lub innym dokumencie poświadczającym ukończenie szkoły wyższej, który nie ukończył 27. roku życia (art. 53 ust. 2 ustawy o promocji zatrudnienia).
Okres stażu a uprawnienia pracownicze
Okres pobierania stypendium w trakcie wykonywania stażu jest wliczany do okresu pracy wymaganego do nabycia lub zachowania uprawnień pracowniczych oraz okresów składkowych w rozumieniu przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (art. 79 ust. 1 ustawy o promocji zatrudnienia).
Okresu pobierania stypendium nie zalicza się do:
• okresów wymaganych do nabycia prawa i długości okresu pobierania zasiłku,
• okresu zatrudnienia, od którego zależy nabycie prawa do urlopu wypoczynkowego,
• stażu pracy określonego w odrębnych przepisach, wymaganego do wykonywania niektórych zawodów.
Pozyskanie stażysty
Chcąc pozyskać stażystę (stażystów), pracodawca powinien zwrócić się do właściwego powiatowego urzędu pracy z wnioskiem o przyjęcie osoby lub grupy osób, podając we wniosku nazwę i adres firmy (a także telefon, faks, e-mail), formę organizacyjno-prawną, rodzaj i datę rozpoczęcia działalności, REGON, NIP, dane osoby reprezentującej pracodawcę, liczbę pracowników, liczbę przewidzianych miejsc pracy do odbycia stażu, dane opiekuna stażysty (stażystów), proponowany okres odbycia stażu, nie krótszy niż 3 miesiące, oraz opis zadań, jakie miałby bezrobotny wykonywać, oraz wymagania dotyczące predyspozycji psychofizycznych, poziomu wykształcenia oraz minimalnych kwalifikacji niezbędnych do podjęcia stażu lub przygotowania zawodowego (§ 3 rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z 24 sierpnia 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków odbywania stażu oraz przygotowania zawodowego w miejscu pracy - DzU nr 185, poz. 1912 ze zm.).
Umowa ze starostą
Staże odbywają się na podstawie umowy zawartej między pracodawcą przyjmującym stażystę a starostą, według programu określonego w umowie. Przy ustalaniu programu powinno się uwzględnić predyspozycje psychofizyczne i zdrowotne, poziom wykształcenia oraz dotychczasowe kwalifikacje zawodowe bezrobotnego. Program powinien określać nazwę zawodu lub specjalności, której dotyczy, zakres zadań wykonywanych przez bezrobotnego, rodzaj uzyskiwanych kwalifikacji lub umiejętności zawodowych, sposób potwierdzania nabytych kwalifikacji lub umiejętności zawodowych oraz opiekuna osoby objętej programem stażu.
Pracodawca nie nawiązuje dodatkowej umowy bezpośrednio ze stażystą. Umowa z urzędem pracy wystarczy.
WAŻNE!
Staż nie jest zatrudnieniem na podstawie umowy o pracę, a stażysta ma nadal status bezrobotnego.
Nadzór nad odbywaniem stażu
Nadzór nad odbywaniem stażu sprawuje starosta. Może on na wniosek bezrobotnego rozwiązać zawartą z pracodawcą umowę, jeśli pracodawca nie realizuje warunków odbywania stażu. Natomiast, jeżeli stażysta nie będzie się wywiązywał ze swoich obowiązków, starosta może z urzędu po zasięgnięciu opinii pracodawcy lub na wniosek pracodawcy pozbawić bezrobotnego możliwości kontynuowania stażu. Może tak się zdarzyć w przypadku, gdy stażysta bez usprawiedliwienia nie stawi się w zakładzie pracy lub naruszy podstawowe obowiązki wynikające z regulaminu pracy.
Obowiązki pracodawcy
Obowiązkiem pracodawcy jest zapoznanie stażysty z programem stażu, z jego obowiązkami oraz uprawnieniami, a także z treścią regulaminu pracy. Nadto powinien zapewnić stażyście profilaktyczną ochronę zdrowia w zakresie przewidzianym dla pracowników, a także szkolenie w zakresie bhp i przeciwpożarowym na zasadach przewidzianych dla pracowników, oraz przydziela stażyście na zasadach przewidzianych dla pracowników, odzież i obuwie robocze, środki ochrony indywidualnej oraz niezbędne środki higieny osobistej. Ma obowiązek także zapewnienia mu na zasadach przewidzianych dla pracowników, bezpłatne posiłki i napoje profilaktyczne.
Poza tym, pracodawca ma obowiązek powiadomić niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu 7 dni, starostę o przypadkach przerwania odbywania stażu lub przygotowania zawodowego, o każdym dniu nieusprawiedliwionej nieobecności bezrobotnego oraz o innych zdarzeniach istotnych dla realizacji programu. Natomiast po zakończeniu odbywania stażu, pracodawca wydaje bezrobotnemu opinię.
Obowiązki i uprawnienia stażysty
Stażysta jest zobowiązany przestrzegać ustalonego przez pracodawcę rozkładu czasu pracy, a swoje obowiązki wykonywać sumiennie i starannie oraz stosować się do poleceń pracodawcy i opiekuna, jeśli nie są one sprzeczne z prawem. Nadto stażysta musi przestrzegać przepisów i zasad obowiązujących pracowników w zakładzie pracy, do którego został skierowany, w szczególności regulaminu pracy, tajemnicy służbowej, zasad bhp oraz przepisów przeciwpożarowych.
Stażysta sporządza sprawozdanie z przebiegu stażu zawierające informacje o wykonywanych zadaniach oraz uzyskanych kwalifikacjach i umiejętnościach.
Na wniosek stażysty pracodawca jest zobowiązany udzielić czasu wolnego w wymiarze 2 dni za każde 30 dni kalendarzowych odbywania stażu. W tym czasie stażysta zachowuje prawo do stypendium.
Koszty stażu
W okresie stażu stażysta nie pobiera wynagrodzenia za pracę wykonaną. W tym czasie otrzymuje stypendium wypłacane przez powiatowy urząd pracy.
Nadto pracodawca nie musi udzielać urlopu wypoczynkowego, a otrzymywane na wniosek stażysty dni wolne opłacane są w ramach stypendium przez urząd pracy. Pracodawca nie musi także ponosić kosztów badań stażysty, albowiem za badania płaci urząd pracy.
Pracodawca nie ponosi w zasadzie żadnych kosztów stażu, z wyjątkiem szkolenia w zakresie bhp i ppoż.