Prowadzę spółkę cywilną wraz z dwoma innymi wspólnikami. Zatrudniamy 3 pracowników na podstawie umowy o pracę. Ostatnio jeden z naszych pracowników, który dotychczas w ramach swych obowiązków pracowniczych wykonywał czynności związane z prowadzeniem spraw spółki, wniósł wkład pieniężny i został nowym wspólnikiem spółki. 1 kwietnia został wpisany do ewidencji działalności gospodarczej. Z jakiego tytułu podlega on ubezpieczeniom społecznym?
RADA
Pracownik spółki cywilnej, który został jej wspólnikiem, podlega ubezpieczeniom społecznym jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność, jeśli dotychczas w zakresie jego pracowniczych obowiązków było prowadzenie lub reprezentowanie spraw spółki. W takim przypadku należy wyrejestrować go z ubezpieczenia pracowniczego od 1 kwietnia br. Gdy zakres obowiązków wynikający z umowy o pracę jest inny, ubezpieczenia ze stosunku pracy nadal będą obowiązkowe, a konieczność opłacania składek z tytułu prowadzenia działalności będzie zależała od wysokości wynagrodzenia z umowy o pracę.
UZASADNIENIE
Umowa o pracę zawarta z pracownikiem spółki, który stał się jej wspólnikiem, uległa rozwiązaniu na mocy dorozumianego oświadczenia woli wspólników i pracownika z chwilą uzyskania statusu wspólnika na rzecz nawiązania z tą osobą stosunku cywilnoprawnego wynikającego z umowy spółki cywilnej. Wpisanie pracownika do ewidencji działalności gospodarczej i uzyskanie przez niego statusu wspólnika Państwa spółki na podstawie umowy spółki powoduje, że obowiązek pracowniczego podporządkowania w zakresie wykonywania czynności związanych z prowadzeniem spraw spółki został zastąpiony obowiązkiem współdziałania z resztą wspólników dla osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego tej spółki.
WAŻNE!
Każdy ze wspólników jest stroną równorzędną umowy spółki, a między wspólnikami nie występuje stosunek podporządkowania właściwy stosunkowi pracy.
Jeżeli czynności wykonywane w ramach umowy o pracę są takie same jak obowiązki wynikające z umowy spółki (czyli obowiązek prowadzenia spraw spółki), to wspólnik nie może występować w podwójnej roli - pracodawcy i pracownika, a także wspólnika i pracownika.
Wspólnik będzie podlegał ubezpieczeniom z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej od chwili przystąpienia do spółki, czyli wpisania go jako przedsiębiorcy do ewidencji działalności gospodarczej. Równocześnie wygasa jego tytuł do ubezpieczeń jako pracownika.
Tytuł do ubezpieczeń społecznych z pozarolniczej działalności gospodarczej powstaje od dnia rozpoczęcia wykonywania tej działalności. W praktyce dzień rozpoczęcia działalności pokrywa się najczęściej z dniem jej wpisu do ewidencji lub rejestru przedsiębiorców. W zależności od tego, czy płatnikiem składek na ubezpieczenia wspólników jest spółka, czy sami wspólnicy, to pracownik, który od 1 kwietnia został wspólnikiem spółki, będzie musiał bądź sam zgłosić się do ubezpieczeń jako ubezpieczony będący jednocześnie płatnikiem składek na własne ubezpieczenia, bądź do ubezpieczeń będzie musiała go zgłosić spółka.
Dotychczasowy pracodawca wspólnika (spółka) ma jednocześnie obowiązek wyrejestrowania go z ubezpieczeń społecznych oraz z ubezpieczenia zdrowotnego na druku ZUS ZWUA jako pracownika z dniem 1 kwietnia br.
Jeżeli zakres obowiązków wynikający z umowy o pracę nie pokrywa się z tymi, jakie ma ta osoba jako wspólnik i nie pokrywa się z czynnościami polegającymi na prowadzeniu spraw spółki, to osoba ta nadal podlega ubezpieczeniu z tytułu umowy o pracę. W takiej sytuacji płatnikiem składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu zatrudnienia nadal jest spółka, a obowiązek ubezpieczeń z tytułu prowadzenia działalności w formie spółki cywilnej będzie istniał, jeżeli wynagrodzenie otrzymywane z umowy o pracę jest niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę.
• art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2007 r. nr 11, poz. 74 ze zm.).
Orzecznictwo uzupełniające:
• Pracownik spółki cywilnej, który zostaje jej wspólnikiem w trakcie stosunku pracy, podlega ubezpieczeniu społecznemu osób prowadzących działalność gospodarczą. (Wyrok Sądu Najwyższego z 3 kwietnia 2003 r., II UK 235/02, M.P.Pr. - wkł. 2004/4/13)
Izabela Lipińska
specjalista w zakresie ubezpieczeń społecznych