Podatnik, który posiada interpretację indywidualną, korzysta bowiem z jej ochrony nawet wtedy, gdy interpretacja wadliwie wyjaśnia przepisy. Należy przy tym uwzględnić regulacje dotyczące konsekwencji związanych z jej uchyleniem. W takim przypadku bowiem nie wszczyna się wobec wnioskodawcy postępowania w sprawach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe, a wszczęte w tych sprawach postępowanie umarza się oraz nie nalicza się odsetek za zwłokę (art. 14k § 3 Ordynacji podatkowej).
Niekiedy wnioskodawca może nawet uniknąć zapłaty podatku. Będzie to możliwe, jeżeli (art. 14m § 1 Ordynacji podatkowej):
- zobowiązanie nie zostało prawidłowo wykonane w wyniku zastosowania się do interpretacji, która uległa zmianie, lub interpretacji nieuwzględnionej w rozstrzygnięciu sprawy podatkowej oraz
- skutki podatkowe związane ze zdarzeniem, któremu odpowiada stan faktyczny będący przedmiotem interpretacji, miały miejsce po opublikowaniu interpretacji ogólnej albo po doręczeniu interpretacji indywidualnej.
Odmowa wydania interpretacji indywidualnej
Obecnie organy podatkowe mogą odmówić wydania interpretacji indywidualnej. Stanie się tak w zakresie tych elementów stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego, co do których istnieje uzasadnione przypuszczenie, że mogą być przedmiotem m.in. decyzji wydanej z zastosowaniem art. 119a Ordynacji podatkowej. Zgodnie z tym przepisem czynność dokonana przede wszystkim w celu osiągnięcia korzyści podatkowej sprzecznej w danych okolicznościach z przedmiotem i celem przepisu ustawy podatkowej nie skutkuje osiągnięciem korzyści podatkowej, jeżeli sposób działania wskazywał na unikanie opodatkowania (art. 14b § 5b Ordynacji podatkowej). Od 17 sierpnia 2017 r. organ uprawniony do wydania interpretacji indywidualnej zwraca się do Szefa KAS o opinię w zakresie, o którym mowa w powołanym przepisie, chyba że stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe odpowiadają zagadnieniu, które było przedmiotem uzyskanej poprzednio opinii Szefa KAS (art. 14b § 5c Ordynacji podatkowej).
Zobacz serwis: Prawo dla firm
Korzyść podatkowa do 100 000 zł
Przepisów o działaniu przeciwko unikaniu opodatkowania nie stosuje się, jeżeli m.in. korzyść podatkowa lub suma korzyści podatkowych osiągniętych przez podmiot z tytułu optymalizacji podatkowej nie przekracza w okresie rozliczeniowym 100 000 zł, a w przypadku podatków, które nie są rozliczane okresowo - jeżeli korzyść podatkowa z tytułu czynności nie przekracza 100 000 zł (art. 119b § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej). Oznacza to, że nie istnieje podstawa do odmowy wydania interpretacji indywidualnej zgodnie z art. 119a Ordynacji podatkowej w sytuacji, gdy podatnik zadeklaruje, że korzyść podatkowa, jaką otrzyma dzięki np. programowi motywacyjnemu, jest niższa niż 100 000 zł. Jednak powołując taki argument, trudno liczyć na otrzymanie interpretacji korzystnej dla podatnika. Podatnik musiałby bowiem wskazać we wniosku o wydanie interpretacji, że przeprowadza optymalizację podatkową, i oszacować odniesioną z tego tytułu korzyść.
Program motywacyjny jako rodzaj optymalizacji podatkowej
Szef KAS wydał 1 sierpnia 2017 r. komunikat, w którym poddał ocenie następujący schemat programu motywacyjnego:
- pracodawca przyznaje pracownikom, uczestnikom programu motywacyjnego (z reguły kadrze zarządzającej) instrument finansowy (instrument pochodny) w postaci prawa do otrzymania w przyszłości kwoty pieniędzy, której wysokość będzie uzależniona od osiągnięcia przez przedsiębiorstwo np. wybranych wskaźników finansowych, wzrostu sprzedaży czy produkcji;
- uczestnik programu motywacyjnego nabywa tego rodzaju instrument finansowy nieodpłatnie lub za symboliczną opłatą;
- po upływie ustalonego okresu, w którym uczestnik programu motywacyjnego pozostawał pracownikiem przedsiębiorstwa, następuje rozliczenie instrumentu finansowego poprzez wypłatę pracownikowi pewnej kwoty pieniędzy. Jest ona opodatkowana jako przychód z kapitałów pieniężnych 19% stawką podatku. Pracodawca nie pobiera od tej kwoty zaliczki na podatek dochodowy, ponieważ to pracownik samodzielnie rozlicza podatek na formularzu PIT-38.
Szef KAS rozpoznał we wskazanym schemacie motyw pozornego działania poprzez tworzenie takich konstrukcji instrumentów finansowych (instrumentów pochodnych), aby osiągnąć nieuprawnioną przepisami korzyść podatkową. Organ zestawił korzyść menedżera otrzymaną z programu motywacyjnego z sytuacją podatkową pracownika nieuczestniczącego w takim programie. Całość dochodów pracownika niekorzystającego z optymalizacji podatkowej jest opodatkowana według zasad ogólnych wynikających ze skali podatkowej, tj. 18% lub 32% stawką. Natomiast część dochodów pracownika korzystającego z optymalizacji podatkowej jest opodatkowana jako przychód z kapitałów pieniężnych według 19% stawki. Prowadzi to do obniżenia obciążeń podatkowych takiego pracownika, czego nie można zastosować do dochodów pracownika niekorzystającego z programu motywacyjnego.
Przeczytaj w INFORLEX.PL Biznes cały artykuł: Jak organy podatkowe ograniczają optymalizację podatkową z wykorzystaniem programów motywacyjnych dla pracowników
W artykule omówiono również zagadnienie unikania opodatkowania w orzecznictwie sądów.