Prezenty dla kontrahentów. Zbliża się okres świąteczny, w którym wielu przedsiębiorców zwyczajowo przekazuje swoim kontrahentom upominki, dziękując im za dotychczasową współpracę oraz często wyrażając nadzieję na dalsze, owocne współdziałanie. Niestety, należy przy tym pamiętać, iż przekazanie (ale też otrzymanie!) takiego upominku ma swoje konsekwencje podatkowe, o czym w dzisiejszym wpisie.
Prezenty dla kontrahentów a VAT
W zakresie podatku VAT, przekazanie upominku kontrahentowi należy rozpatrywać na dwóch płaszczyznach: prawa do odliczenia, tj. obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a także obowiązku opodatkowania nieodpłatnego przekazania prezentu.
Co do zasady, bez względu na rodzaj prezentu (a zatem dotyczy to też alkoholu), podatnik nabywający upominek posiada prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur otrzymanych z tytułu nabycia prezentów.
Nabycie prezentu ma bowiem zwykle na celu zacieśnienie współpracy z kontrahentem, czy też utrzymanie dobrych relacji. W konsekwencji, spełniony jest główny warunek niezbędny do uzyskania prawa do odliczenia podatku VAT – związek wydatku z prowadzoną działalnością gospodarczą.
Co na to organy podatkowe? Co do zasady zgadzają się z powyższym, wskazując iż wydatki poniesione na prezenty cechują się pośrednim związkiem z wykonywaniem przez podatników czynności opodatkowanych.
Warto jednak pamiętać, iż „każdy kij ma dwa końce”. Przyznanie podatnikom prawa do odliczenia, co do zasady skutkuje bowiem koniecznością opodatkowania nieodpłatnego przekazania upominku swojemu kontrahentowi tak jak „zwykłej” dostawy towaru, o ile prezent ten przedstawia dla obdarowanego kontrahenta wartość użytkową lub konsumpcyjną.
Co istotne, od tej zasady ustawodawca przewidział wyjątek. Obowiązek opodatkowania przekazania upominku nie powstaje w stosunku do dwóch kategorii prezentów:
- o łącznej wartości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 100 zł (bez podatku), jeżeli podatnik prowadzi ewidencję pozwalającą na ustalenie tożsamości tych osób;
- których przekazania nie ujęto w ewidencji, o której mowa w pkt 1, jeżeli jednostkowa cena nabycia towaru (bez podatku), a gdy nie ma ceny nabycia, jednostkowy koszt wytworzenia, określone w momencie przekazywania towaru, nie przekraczają 20 zł.
Prezenty dla kontrahentów a podatek dochodowy
Jak wspomniano wyżej, celem przekazania prezentu kontrahentowi jest zwykle utrzymanie wzajemnej relacji lub chęć jej poprawy. Niestety, cel ten zwykle przekreśla możliwość rozpoznania wydatków poniesionych na nabycie prezentów jako koszty uzyskania przychodu podatnika.
Zgodnie bowiem organy podatkowe traktują tego typu wydatki jako wydatki reprezentacyjne, wyłączone z kosztów uzyskania przychodów zarówno w podatku dochodowym od osób prawnych jak i od osób fizycznych. Zdaniem organów podatkowych, to właśnie cel poniesienia wydatku, a więc pozytywny wpływ na relacje z kontrahentem, przesądza o jego klasyfikacji jako koszt reprezentacyjny.
Niemniej, warto wskazać iż istnieje możliwość rozpoznania określonej grupy wydatków poniesionych na upominki świąteczne jako koszty uzyskania przychodu. Dotyczy to jednak zwykle wyłącznie niewielkich upominków opatrzonych logotypem podatnika. Co więcej, upominki te powinny być dostępne masowo, np. w siedzibie przedsiębiorstwa dla każdego klienta lub kontrahenta. Jeśli zatem w takim stanie faktycznym kontrahent otrzyma od podatnika kartkę świąteczną oraz kubek z logo przedsiębiorstwa, możliwe jest uznanie iż jest to reklama, promocja tego przedsiębiorstwa, a nie koszt reprezentacyjny. W konsekwencji możliwe zdaje się być „zaliczenie” takich wydatków do kosztów uzyskania przychodu.
Skutki w podatku dochodowym wywiera też przyjęcie prezentu przez kontrahenta. Jeżeli jest on przedsiębiorcą, co do zasady musi rozpoznać przychód z nieodpłatnego świadczenia, jako że niewątpliwie uzyskuje przysporzenie majątkowe bez odpowiedniej zapłaty. Wartość takiego przychodu zwykle określa się na podstawie rynkowych cen danych produktów.
Co z estońskim CIT?
Wątpliwości może budzić ewentualna konieczność zwiększenia podstawy opodatkowania estońskim CIT o wartość ukrytych zysków, lub wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą.
Co prawda, przez ukryte zyski należy rozumieć między innymi wydatki na reprezentację oraz darowizny (w tym prezenty), jednak wyłącznie w przypadku, gdy wydatki te poniesione są na rzecz podmiotu powiązanego – jeżeli więc kontrahent nie jest podmiotem powiązanym w rozumieniu prawa podatkowego, ukryte zyski nie powstaną.
W zakresie zaś wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą, warto podkreślić, że tego wydatki na prezenty dla kontrahentów zwykle służą realizacji działalności zarobkowej podatnika (tj. osiągnięciu zysku), przede wszystkim poprzez wspominane wyżej nawiązanie albo utrzymanie relacji z kontrahentami, ze współpracy z którymi podatnik generuje zysk. Zatem, co do zasady, wydatki tego rodzaju wykazują związek z działalnością gospodarczą.
W konsekwencji, nabycie i przekazanie kontrahentowi świątecznego prezentu co do zasady nie skutkuje koniecznością zwiększenia podstawy opodatkowania estońskim CIT.
Jak wskazano wyżej, z pozoru prosta i bardzo powszechna czynność może wywoływać skutki prawno-podatkowe nawet w kilku podatkach. W przypadku wątpliwości w zakresie klasyfikacji podatkowej przekazania konkretnego prezentu, zapraszamy do kontaktu.
Autor: Maksymilian Żuber, konsultant podatkowy w BG TAX & LEGAL
Źródła:
Ustawa o PIT, ustawa o CIT, ustawa o VAT;
Interpretacja indywidualna z dnia 18.08.2017 r., sygn. 0114-KDIP1-1.4012.235.2017.1.RR;
Interpretacja indywidualna z dnia 16.06.2021 r., sygn. 0114-KDIP2-1.4010.89.2021.3.PD;