Terminy poboru zaliczek na PIT. Brak vacatio legis. Niewykonalne terminy
Chodzi o opublikowane w piątek w Dzienniku Ustaw rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie przedłużenia terminów poboru i przekazania przez niektórych płatników zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych. Zmienia ono zasady rozliczania zaliczek na podatek dochodowy, pobieranych przez płatników w styczniu 2022 r.
Według resortu finansów dzięki nowym przepisom osoby, które otrzymały mniejszą pensję w styczniu, dostaną jak najszybciej wyrównanie. Wskazano, że chodzi m.in. o nauczycieli i służby mundurowe. "Usprawniamy proces wdrażania podatkowych zmian Polskiego Ładu tak, żeby w kolejnych miesiącach podatnicy nie mieli mniejszej pensji "na rękę", niż te wynikające z założeń programu" - poinformowało MF.
Jak oceniła Krajowa Rada Doradców Podatkowych, rozporządzenie to zostało wydane z rażącym naruszeniem porządku konstytucyjnego oraz pogwałceniem obowiązującej hierarchii aktów prawnych. "Nie zachowano jakiegokolwiek vacatio legis zapewniającego jego adresatom możliwość przygotowania się do wprowadzonych rozporządzeniem zmian. Ze względu na to pozostanie ono dla licznych płatników, przynajmniej w odniesieniu do bieżących wypłat, niewykonalne" - wskazała Rada.
Dodała, że wydany akt prawny pogłębi tym samym chaos prawny i informacyjny związany z wprowadzonymi od 1 stycznia 2022 r. zmianami w systemie podatkowym.
Terminy poboru zaliczek na PIT. Nowe obowiązki po stronie płatnika
Rada podkreśliła, że formalnie w rozporządzeniu jest mowa o “przedłużeniu terminu pobrania zaliczki”, niemniej wskazuje ono odmienne od ustawowych zasady ustalenia kwoty tej zaliczki; zaproponowane w treści rozporządzenia rozwiązania wprowadzają w tym zakresie nowe obowiązki po stronie płatnika.
"Zastosowanie rozporządzenia wymaga bowiem przeprowadzenia dwóch obliczeń zaliczki na podatek dochodowy: zgodnie z zasadami obowiązującymi na dzień 31 grudnia 2021 r. oraz zgodnie z zasadami obowiązującymi w roku, w którym zaliczka jest pobierana. Rozporządzenie uzależnia termin do pobrania i przekazania tej zaliczki od wystąpienia ujemnej różnicy między tak obliczonymi kwotami. Dokument nie wskazuje co dzieje się z obowiązkiem płatnika pobrania zaliczki gdy taka różnica nie wystąpi" - wskazała KRDP.
Zwrot nadwyżki zaliczki przez płatnika w przypadku nieprzekazania jej organowi podatkowemu
Według doradców podatkowych rozporządzenie wprowadza dodatkowo nową, nieznaną ustawie, instytucję zwrotu nadwyżki zaliczki przez płatnika w przypadku nieprzekazania jej organowi podatkowemu. "Tymczasem żaden z przepisów art. 72 i nast. Ordynacji Podatkowej nie zawiera delegacji do wprowadzenia takiego obowiązku w drodze rozporządzenia" - zaznaczyli.
Rada, wskazując na niezgodność rozporządzenia z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dotyczącymi zasad pobierania zaliczek na podatek dochodowy przez płatników, zauważyła, że w przypadku, gdy przepisy rozporządzenia stoją w rozbieżności z przepisami ustawy, niedopuszczalne jest stosowanie przepisów rozporządzenia.
"(...) Hierarchia aktów normatywnych wynika bowiem wprost z treści art. 87 ust. 1 Konstytucji RP" - podała.
Według KRDP wydane przez Ministra Finansów rozporządzenie narusza również art. 217 Konstytucji. Jak tłumaczą doradcy podatkowi, wprowadza ono zupełnie nowe zasady obliczania przez płatników zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. "Tymczasem niedopuszczalne jest ustalanie aktem rangi rozporządzenia zasad poboru zaliczki na podatek. Niedopuszczalne jest również kreowanie aktem rangi rozporządzenia zupełnie nowych instytucji prawa podatkowego" - ocenili.