Korekty rocznej jest zobowiązany dokonać podatnik, który (art. 91 ust. 1 ustawy o VAT):
• rozliczał podatek według proporcji w 2012 r. (obecnie nie ma przepisu, który zwalniałby z obowiązku korekty, gdy różnica między korektą wstępną a ostateczną nie przekracza 2 pkt procentowych),
• odliczał 100% VAT, ale rozpoczął wykonywanie czynności zarówno opodatkowanych, jak i zwolnionych i zakupy są związane ze sprzedażą opodatkowaną i zwolnioną lub tylko zwolnioną,
• nie odliczał w ogóle VAT, ale rozpoczął wykonywanie czynności zarówno opodatkowanych, jak i zwolnionych i zakupy są związane ze sprzedażą opodatkowaną i zwolnioną lub tylko opodatkowaną.
Jak z tego wynika, korekty będzie dokonywał również podatnik, który miał prawo do obniżenia kwot podatku należnego o całą kwotę podatku naliczonego od wykorzystywanych przez siebie towarów lub usług i dokonał takiego obniżenia, albo nie miał takiego prawa, a następnie w trakcie roku zmieniło się prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tego towaru lub usługi (art. 91 ust. 7 ustawy).
Korekty rocznej w takiej sytuacji podatnik będzie dokonywał w deklaracji za styczeń 2013 r. w przypadku towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez niego do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, a także gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli zostały zaliczone do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych nabywcy, których wartość początkowa:
• przekracza 15 000 zł (art. 91 ust. 7a ustawy),
• nie przekracza 15 000 zł, z wyłączeniem przypadków, gdy następuje całkowita zmiana przeznaczenia tych towarów; po zmianie towar będzie przeznaczony wyłącznie do wykonywania czynności, w stosunku do których nie przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego, lub wyłącznie do czynności, w stosunku do których takie prawo przysługuje - w takim przypadku podatnik dokonuje korekty w deklaracji podatkowej składanej za okres rozliczeniowy, w którym wystąpiła ta zmiana (art. 91 ust. 7b i 7c ustawy). Nie będzie w ogóle dokonywał korekty, gdy od okresu, kiedy wydano towary lub usługi do użytkowania, minęło 12 miesięcy.
Przykład
Spółka świadczy usługi opodatkowane VAT. W 2011 r. kupiła samochód (61 500 zł brutto, VAT 11 500 zł), od którego nabycia odliczyła 60% VAT, tj. 6000 zł. W 2012 r. poszerzyła działalność o usługi zwolnione z VAT. W lipcu 2012 r. samochód został przeznaczony do tej działalności, dlatego w deklaracji za styczeń spółka musi skorygować 1/5 odliczonego VAT.
Pozostałych korekt dokonujemy na bieżąco w rozliczeniu za okres, kiedy zostało zmienione przeznaczenie towarów.
Jaki podatek naliczony nie podlega korekcie rocznej
Podatnik, który będzie musiał dokonać rocznej korekty, najpierw musi wyodrębnić podatek naliczony, który jest związany:
• wyłącznie ze sprzedażą opodatkowaną,
• wyłącznie ze sprzedażą zwolnioną,
• ze sprzedażą opodatkowaną i zwolnioną, jeśli jest w stanie stwierdzić, jaka część podatku naliczonego jest związana ze sprzedażą opodatkowaną, a jaka ze sprzedażą zwolnioną.
Podatek ten nie podlega korekcie, chyba że w trakcie roku nastąpiła zmiana przeznaczenia towarów.
WSA
Co do zasady na podatniku, który dokonuje sprzedaży mieszanej (opodatkowanej i nieopodatkowanej), spoczywa więc obowiązek odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanego z czynnościami, z którymi wiąże się prawo do odliczenia podatku naliczonego. Jeżeli natomiast nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot podatku naliczonego związanego wyłącznie z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, lub podatku naliczonego związanego wyłącznie z czynnościami, w stosunku do których powyższe prawo nie przysługuje, podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego (wyrok WSA z 22 kwietnia 2008 r., sygn. akt I SA/Gd 116/08).
Korygujemy w związku z tym tylko podatek naliczony, który był obliczany do odliczenia na podstawie proporcji i którego podatnik nie mógł przypisać konkretnym czynnościom. Jest to najczęściej podatek związany z najmem, opłatami za użytkowanie lokali, samochodami.
Trzeba przestrzec podatników przed przypisywaniem podatku naliczonego do odliczenia na podstawie wielkości zajmowanej powierzchni do czynności opodatkowanych w przypadku np. faktur za najem. Taka metoda jest kwestionowana przez organy podatkowe i przez sądy. Jeżeli nie jesteśmy w stanie określić, jaka część powierzchni jest związana z obrotem dającym prawo do odliczenia VAT, stosujemy proporcję, którą ustalamy na podstawie art. 90 ust. 3 ustawy.
Więcej w Biuletynie VAT - Zamów prenumeratę >>