Podejmując decyzję o rozliczeniu w kosztach kupionego wcześniej mieszkania należy w takiej sytuacji trzymać się podstawowej zasady, zgodnie z którą kosztem podatkowym mogą być tylko takie wydatki, które zostały poniesione w celu uzyskania przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia jego źródła, o ile nie został wymieniony w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (lub w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych). Trzeba również pamiętać, że mieszkanie będzie z reguły stanowiło środek trwały, co oznacza, że konieczna jest amortyzacja.
Środek trwały to zarówno budynki, jak i maszyny, urządzenia, środki transportu, ale też inne przedmioty. Decyduje przewidywany okres używania i przeznaczenie na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej. Jeśli zakupione rzeczy firma zamierza używać dłużej niż rok, to będzie to środek trwały.
Konieczne wprowadzenie do ewidencji
Chcąc amortyzować mieszkanie trzeba ustalić jego wartość początkową i wprowadzić je do ewidencji środków trwałych oraz wybrać metodę amortyzacji.
Wartość początkową stanowi cena nabycia. Jest nią kwota należna zbywcy, powiększona o koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania mieszkania do używania, a w szczególności opłat notarialnych, skarbowych i innych, odsetek, prowizji, oraz pomniejszona o podatek od towarów i usług (gdy transakcja podlegała opodatkowaniu nim), z wyjątkiem przypadków, gdy zgodnie z odrębnymi przepisami podatek od towarów i usług nie stanowi podatku naliczonego albo podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty należnego podatku o podatek naliczony albo zwrot różnicy podatku w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług.
Możliwa jest co prawda tylko amortyzacja liniowa, natomiast przedsiębiorca w pewnych przypadkach może zastosować stawkę określoną indywidualnie. Odpisy amortyzacyjne mogą być dokonywane w ratach równych co miesiąc, kwartał lub jednorazowo na koniec roku. Metoda liniowa polega na dokonywaniu odpisów amortyzacyjnych w ratach równych, rozpoczynając od miesiąca następnego po miesiącu, w którym lokal został wprowadzony do ewidencji. Odpisów dokonuje się aż do chwili, gdy ich wartość zrówna się z wartością początkową mieszkania lub do momentu zbycia lokalu lub jego likwidacji.
Kosztem tylko amortyzacja części mieszkania
Oczywiście kosztem może być tylko amortyzacja, tej części, która jest wykorzystywana na potrzeby firmowe. W tym przypadku odpisów amortyzacyjnych dokonuje się w takiej proporcji, w jakiej pozostaje powierzchnia użytkowa wykorzystywana na potrzeby działalności do ogólnej powierzchni użytkowej całego mieszkania.
Może 10 lat?
Amortyzacji mieszkania dokonuje się przy zastosowaniu stawki 1,5%, a to oznacza, że do pełnego zamortyzowania potrzeba ponad 66 lat. Okres ten można jednak skrócić stosując indywidualną stawkę. Można ją podwyższyć maksymalnie do 10%, a to już skraca czas amortyzacji do 10 lat. Nie zawsze jest to jednak możliwe. Takie rozwiązanie może zastosować tylko ten przedsiębiorca, który udowodni, że:
- przed nabyciem lokal był używany co najmniej przez 60 miesięcy (5 lat) lub
- poniósł nakłady na ulepszenie tego lokalu w wysokości co najmniej 30% wartości początkowej przed wprowadzeniem tego lokalu do ewidencji.
Przez nakłady na ulepszenie należy rozumieć wszelkie wydatki związane z wykończeniem lokalu, jak również ze stałą zabudową (np. szaf wnękowych), przeznaczone na potrzeby działalności gospodarczej. Do wydatków związanych z wykończeniem lokalu można zaliczyć wydatki takie jak np. zakup terakoty, glazury, usługę remontową.
Odpisów amortyzacyjnych od własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej dokonuje się natomiast przy zastosowaniu rocznej stawki amortyzacyjnej w wysokości 2,5 procent.
Katarzyna Rola-Stężycka,
Dominik Mędrzycki