Zryczałtowane koszty uzyskania przychodów z praw autorskich są korzystne podatkowo dla twórców, ponieważ pozwalają na zmniejszenie podstawy opodatkowania o 50%. Przykładowo, przy rocznym przychodzie w wysokości 80 tys. zł podstawą opodatkowania byłoby 40 tys. złotych (bez uwzględnienia składek na ubezpieczenia społeczne). 50-proc. koszty są jednak szczególnie korzystne dla osób, które osiągają bardzo wysoki przychód, znacznie przekraczający pierwszy próg podatkowy, czyli kwotę 85 528 zł. Dzięki zastosowaniu 50-proc. kosztów dochód do opodatkowania osoby z rocznym przychodem w wysokości ok. 170 tys. zł mieści się obecnie w pierwszej grupie podatkowej, dzięki czemu podatek jest naliczany od niższej, 18-proc. stawki zamiast od stawki 32-proc., obowiązującej osoby o dochodzie wyższym niż 85 528 zł (stosowanej od nadwyżki ponad tę kwotę).
Nie dla przedsiębiorców
Koszty uzyskania przychodów z praw autorskich i pokrewnych mogą być stosowane przez podatników uzyskujących przychód z działalności wykonywanej osobiście. Powszechnie uważa się, że 50-proc. koszty stosuje się w przypadku umów o dzieło. Przepisy dopuszczają jednakże możliwość zastosowania tychże kosztów również w przypadku przychodów uzyskiwanych z innych źródeł, na przykład ze stosunku pracy. Niestety, 50-proc. koszty z tytułu praw autorskich i pokrewnych nie mają jednak zastosowania w przypadku przychodów, których źródłem jest działalność gospodarcza, co zostało wyraźnie wskazane w artykule 22 ust. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Oznacza to, że przedsiębiorca nie może zastosować 50-proc. kosztów uzyskania przychodów z praw autorskich i pokrewnych.
Przychodami z działalności wykonywanej osobiście określa się przychody z osobiście wykonywanej działalności artystycznej, literackiej, naukowej, trenerskiej, oświatowej i publicystycznej, w tym z tytułu udziału w konkursach z dziedziny nauki, kultury i sztuki oraz dziennikarstwa, a także przychody z uprawiania sportu, stypendia sportowe przyznawane na podstawie odrębnych przepisów oraz przychody sędziów z tytułu prowadzenia zawodów sportowych.
Osobom, które mają wątpliwości, czy osiągnięty przez nie przychód podlega prawom autorskim i pokrewnym i w związku z tym nie są pewne, czy mogą zastosować 50-proc. koszty, może pomóc interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu, który stwierdził, że warunkami zastosowania takich kosztów są: zaistnienie utworu w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, udzielenie zamawiającemu przez twórcę licencji na korzystanie z utworu lub przekazanie prawa do rozporządzenia majątkowymi prawami autorskimi do utworu (nr sygn. ILPB1/415-536/09-2/AG).
Ograniczenia 50-proc. kosztów od 2013 r.
Koszty z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych obliczane są od przychodu pomniejszonego o składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe. Należy jednak pamiętać, że w przyszłym roku mają obowiązywać nowe przepisy ustawy o PIT, ograniczające prawo do 50-proc. kosztów dla twórców - w 2013 r. 50-proc. koszty nie będą miały zastosowania do przychodów (po wspomnianym odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne) w wysokości przekraczającej kwotę 85 528 złotych.
Agata Szymborska-Sutton,
Współpraca: Elżbieta Węcławik