Obowiązek zapewnienia pracownikom wody podczas upałów wynika z przepisów prawa pracy, co dla pracodawcy ma konkretne znaczenie w wymiarze podatkowym. Ponieważ pracodawca zaspokaja w ten sposób wymagane przepisami potrzeby pracownicze, przekazując nieodpłatnie wodę pracownikom nie musi wystawiać faktury wewnętrznej, a w związku z tym naliczać podatku VAT. Gdyby jednak firma udostępniła pracownikowi wodę z myślą o tym, że ten zabierze ją do domu, miałoby to już charakter nieodpłatnego przekazania towarów na osobiste cele pracownika. W takiej sytuacji pracodawca musiałby już wystawić fakturę wewnętrzną i naliczyć VAT.
Przykład:
Pracodawca zapłacił za wodę dla pracowników 1230 złotych. Odliczył od tego podatek 23-proc. podatek VAT (230 zł), a pozostałą kwotę - 1000 zł - zaliczył w koszty firmy, dzięki czemu ostatecznie woda kosztowała firmę 810 zł (przy założeniu, że firma rozlicza się z fiskusem za pomocą 19-proc. stawki liniowej). Gdyby jednak przekazał następnie wodę na potrzeby osobiste pracownika, musiałby wystawić fakturę wewnętrzną i naliczyć w związku z tym 23% VAT, który mógłby już tylko zaliczyć w koszty. Straciłby więc w takiej sytuacji ok. 186 zł (230 x 0.19 = 43,70; 230 - 43,70 = 186,30).
Podsumowując - podatkowaniu VAT podlega generalnie każde nieodpłatne przekazanie towaru należącego do przedsiębiorstwa, chyba że obowiązek ich wydania wynika z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy lub jest zagwarantowane pracownikom na podstawie Kodeksu pracy lub innych przepisów. Stanowisko to zostało potwierdzone w indywidualnej interpretacji z dnia 11 stycznia 2011 r., wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, sygn. akt IPPP1/443-1166/10-4/AW.
Pracodawca jest zobowiązany zaspokajać potrzeby pracownicze, wynikające z przepisów prawa pracy, w tym z rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów oraz rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Należy do nich między innymi obowiązek nieodpłatnego zapewnienia wszystkim pracownikom wody do picia, a także odpowiednich posiłków i innych napoi w przypadku osób zatrudnionych w warunkach szczególnie uciążliwych , jeżeli jest to niezbędne ze względów profilaktycznych.
Za pracę realizowaną w warunkach szczególnie uciążliwych uważana jest praca w warunkach podwyższonej temperatury powietrza:
• wykonywana na otwartej przestrzeni, przy temperaturze poniżej 10°C lub powyżej 25°C
• wykonywana w pomieszczeniach zamkniętych, przy temperaturze ponad 28°C
Magdalena Flis, doradca podatkowy współpracujący z Tax Care, zwraca jednak uwagę, że woda w firmowej kuchni jest już standardem w firmach i w związku z tym uważana jest za podstawowy artykuł zaspokajający pracownicze, a nie prywatne cele zatrudnionych. A to oznacza, że nie trzeba wystawiać na nią faktury wewnętrznej i naliczać VAT niezależnie od temperatury powietrza. Podobna sytuacja będzie miała miejsce z udostępnianą pracownikom w firmie kawą czy herbatą.
Agata Szymborska-Sutton
Współpraca: Elżbieta Węcławik