W sytuacji gdy pracodawca ponosi za pracownika koszty adwokata, pracownik uzyskuje przychód opodatkowany podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
WYJAŚNIENIE
Przychodem pracownika jest każda forma przysporzenia majątkowego, tzn. zarówno pieniężna, jak i niepieniężna, związana ze stosunkiem pracy. Świadczenia pieniężne ponoszone za określone osoby należą do nieodpłatnych świadczeń. Ich pojęcia nie definiuje jednak ustawa o podatku dochodowym. Na gruncie kodeksu cywilnego termin „świadczenie” oznacza przedmiot stosunku zobowiązaniowego, który wyraża się obowiązkiem określonego zachowania przez podmiot zobowiązany (art. 353 k.c.). Dla celów podatkowych pojęcie „nieodpłatnego świadczenia” ma jednak szerszy zakres niż w prawie cywilnym. W pojęciu nieodpłatnego świadczenia zawiera się uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu. W przedstawionej sprawie pracownik uzyska korzyść kosztem pracodawcy. Gdyby bowiem pracodawca nie sfinansował kosztów adwokata, taki wydatek musiałby z własnych środków ponieść pracownik. Tym samym pracownik odniesie realną korzyść poprzez fakt, iż nie będzie musiał pokryć kosztów obrony z własnego majątku. Wynika z tego, że gdy pracodawca ponosi za pracownika koszty adwokata, pracownik uzyskuje przychód opodatkowany podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Powyższe stanowisko potwierdza postanowienie Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Poznaniu z 25 listopada 2005 r. (nr PF-2-415/225/05): Podatnik był obowiązany do zapłaty na rzecz pełnomocnika kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 4000 zł. (...) Koszty te jednak zapłacone zostały przez pracodawcę. Gdyby koszty te nie zostały przez pracodawcę zapłacone, obowiązek ten spoczywałby na podatniku. (...) Odnosząc się do przedstawionej przez podatnika sytuacji, zauważyć należy, iż poniesiony przez pracodawcę wydatek stanowi dla podatnika przychód ze stosunku pracy.
Wartość pieniężną świadczeń nieodpłatnych, jeśli ich przedmiotem są usługi zakupione, należy ustalić według cen zakupu (art. 11 ust. 2a pkt 2 u.p.d.o.f.). Cena zakupu oznacza cenę faktycznie zapłaconą, a więc obejmującą VAT, jeżeli usługa była fakturowana. Stanowisko to potwierdza m.in. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 11 grudnia 2009 r. (nr ITPB1/415-720/09/PSZ): w przypadku gdy przedmiotem nieodpłatnych świadczeń są usługi zakupione przez świadczeniodawcę, wartość świadczeń udzielonych ustala się według cen zakupu. Ceną zakupu (...) jest cena faktycznie zapłacona, a więc z uwzględnieniem naliczonego przez sprzedawcę VAT (który jest składnikiem ceny).
Grzegorz Ziółkowski
PODSTAWA PRAWNA
• ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 51, poz. 307 z późn. zm.).