RADA
Tak, w tym przypadku można wystawiać jedną fakturę na wszystkie dostawy dokonane w danym miesiącu. Nie wszystkie organy podatkowe popierają to stanowisko. Szczegóły w uzasadnieniu.
UZASADNIENIE
Ponieważ Państwa firma będzie dokonywać dostaw towarów opodatkowanych VAT w Polsce, a nabywcy to podmioty prowadzące działalność gospodarczą, więc będzie zobowiązana wystawiać faktury stwierdzające dokonanie sprzedaży.
W przypadku dostaw towarów zasadniczo, poza nielicznymi wyjątkami, obowiązują ogólne terminy wystawiania faktur określone w § 9 ust. 1 rozporządzenia. Według tych regulacji zasadą jest, że faktura jest wystawiana nie później niż siódmego dnia od dnia wydania towaru lub wykonania usługi. Jednak możliwy jest wyjątek od powyższej zasady, jeżeli podatnik dokonuje sprzedaży ciągłej. Wówczas faktura może zawierać jedynie wskazanie miesiąca oraz roku dokonanej dostawy i w efekcie może zostać wystawiona raz w miesiącu, najpóźniej do siódmego dnia od zakończenia miesiąca, w którym dokonano dostawy.
Pojęcie sprzedaży o charakterze ciągłym nie zostało zdefiniowane ani w ustawie o VAT, ani w przepisach wykonawczych do niej. Dlatego to pojęcie nie jest interpretowane jednolicie, szczególnie gdy chodzi o ciągłe dostawy towarów.
Generalnie zarówno organy podatkowe, jak i eksperci podatkowi w celu zdefiniowania pojęcia sprzedaży ciągłej sięgają do definicji słownikowych oraz przepisów Kodeksu cywilnego.
Znaczenie pojęcia „ciągłość” jest określane w słownikach języka polskiego następująco:
• łączność, nieprzerywający się związek jakichś faktów, brak luk, przerw w czasie albo w przestrzeni - Mały słownik języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN,
• dziejący się, odbywający się, trwający stale, nieustannie, bezustanny, ustawiczny, stale się powtarzający, stały - Słownik języka polskiego pod red. M. Szymczaka.
Z kolei w doktrynie prawa cywilnego zobowiązanie o charakterze ciągłym oznacza zobowiązanie, którego istota polega na trwałości stosunku cywilnoprawnego oraz roli czasu w tym stosunku. Zobowiązanie ciągłe trwa przez cały okres obowiązywania umowy i nie może zostać wypełnione inaczej niż przez upływ czasu, na jaki umowa została zawarta (lub wypowiedzenie bądź rozwiązanie umowy).
Jak z tego wynika, aby świadczenia można było uznać za realizowane w sposób ciągły, muszą być spełnione w przedziale czasu. Ponadto o uznaniu dostawy towarów za sprzedaż ciągłą decyduje rzeczywista częstotliwość sprzedaży i jej charakter (stały i powtarzalny). W tym kontekście istotne znaczenie będzie miała regularność dostaw dokonywanych przez firmę na rzecz kontrahenta.
Takie rozumienie sprzedaży o charakterze ciągłym znajdziemy również w interpretacjach prawa podatkowego wydawanych przez organy podatkowe. Jako przykład można przytoczyć postanowienie Naczelnika Dolnośląskiego Urzędu Skarbowego we Wrocławiu (sygn. PP II 443/117/50770/07), w którym stwierdzono, iż (...) w przypadku sprzedaży sukcesywnej, prawidłowe jest zakwalifikowanie jej jako sprzedaży o charakterze ciągłym w sytuacji, gdy wydanie towarów następowało 9-14 razy w miesiącu. Naczelnik Dolnośląskiego Urzędu Skarbowego przychylił się do stanowiska, iż sukcesywne dostawy wyrobów „mają charakter ciągły”, bowiem polegają na wykonaniu powtarzalnych czynności (...).
Podobne stanowisko zajął Naczelnik Urzędu Skarbowego w Mielcu w postanowieniu o sygn. US.VI/443-58/05. Przedmiotem tego postanowienia była możliwość wystawiania faktury zbiorczej za sprzedane paliwo do różnych samochodów tego samego kontrahenta. Zgodnie ze stanowiskiem Naczelnika Urzędu Skarbowego, w przypadku gdy podatnik posiada (...) stałych odbiorców prowadzących działalność gospodarczą, którzy dokonują częstych tankowań paliwa do użytkowanych przez nich różnych samochodów, można uznać że na rzecz tych odbiorców dostawa paliwa ma charakter sprzedaży ciągłej.
Stanowisko spółki potwierdzają również interpretacje indywidualne Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie.
Na przykład w interpretacji indywidualnej z 16 października 2008 r. (sygn. IPPP1-443-1370/08-2/AK) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie stwierdził, że (...) dostawa towarów dokonywana przez Wnioskodawcę regularnie - dwanaście razy w miesiącu, może być uznana za sprzedaż o charakterze ciągłym.
Do takiego stanowiska Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie przychylił się również w interpretacji z 10 października 2008 r. (sygn. IPPP1-443-1369/08-2/JL), wskazując, że w przypadku gdy współpraca wnioskodawcy z odbiorcami ma stały charakter, a dostawy dla niektórych kontrahentów wnioskodawcy dokonywane są regularnie - osiem razy w miesiącu, przedmiotowa dostawa towarów może być uznana za sprzedaż o charakterze ciągłym.
Jednak w interpretacjach organów podatkowych możemy znaleźć również inne stanowisko, że tylko w przypadku niemożności wyróżnienia powtarzających się odrębnych czynności możemy mówić o sprzedaży ciągłej. Świadczenie ciągłe musi być realizowane stale - stan realizacji świadczenia trwa - przez określony okres, jak to dzieje się np. przy najmie czy usługach telekomunikacyjnych. Niemożność jednorazowego wykonania świadczenia o charakterze ciągłym powinna wynikać z rodzaju czynności (istoty świadczenia), a nie z okoliczności, że na mocy jednej umowy zawartej na określony czas dokonanych zostanie wiele świadczeń, które co do zasady mogą być wykonane jednorazowo.
Takie stanowisko zajął np. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w piśmie z 19 lutego 2010 r. (nr IPPP3-443-1125/09-4/JK), w którym uznał: W zdarzeniu przyszłym będącym przedmiotem zapytania można wyodrębnić poszczególne dostawy będące elementami składowymi transakcji zawartej pomiędzy Spółką a jej kontrahentami. Dokonywanie sprzedaży każdorazowo na zamówienie złożone przez kontrahenta, powoduje, że każdą dostawę można wyodrębnić, odróżnić od następnej dostawy realizowanej na kolejne zamówienie. Kontrahent składa zamówienie, Spółka je realizuje. W takim przypadku mamy do czynienia z odrębnymi świadczeniami, które są realizowane na podstawie zawartej między stronami umowy. Fakt zawarcia pomiędzy Spółką a kontrahentami długotrwałej umowy, z której wynika zobowiązanie do dokonywania stałych dostaw towarów nie przesądza o uznaniu danej sprzedaży za sprzedaż o charakterze ciągłym. Istotną cechą sprzedaży ciągłej jest brak możliwości precyzyjnego wyodrębnienia etapów jej realizowania. Sprzedaż o charakterze ciągłym winna być wykonywana nieustannie. W przedstawionej sytuacji Spółka w ramach zawartej umowy będzie dokonywała odrębnych czynności, mających samodzielny charakter.
Reasumując, należy stwierdzić, że sprzedaż będąca przedmiotem zapytania nie może być uznana za sprzedaż o charakterze ciągłym, a co za tym idzie nie stwarza podstaw do zastosowania regulacji zawartej w § 5 ust. 1 pkt 4 w powiązaniu z § 9 ust. 2 rozporządzenia.
Stanowisko to jest błędne. Nie pozwala na uznanie dostaw towarów za sprzedaż ciągłą. Natomiast ustawodawca, regulując sprzedaż ciągłą, nie dokonuje podziału na sprzedaż ciągłą usług albo towarów. Mówi tylko o sprzedaży. Samo pojęcie sprzedaży zostało zdefiniowane w ustawie o VAT - art. 2 pkt 22. Wynika z niej, że sprzedaż to zarówno dostawa towarów, jak i świadczenie usług. Dlatego pojęcie sprzedaży ciągłej ma charakter uniwersalny i obejmuje każdy rodzaj sprzedaży, zarówno usług, jak i towarów.
Dlatego w tym przypadku Państwa firma może uznać powtarzające się w danym miesiącu dostawy na rzecz poszczególnych kontrahentów za sprzedaż ciągłą.
Oznacza to również praktyczne skutki, a mianowicie przesunięcie momentu powstania obowiązku podatkowego, gdy faktury będą wystawiane w następnym miesiącu po dokonanych dostawach. W tym przypadku obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później niż siódmego dnia od dnia dokonania dostawy (art. 19 ust. 4 ustawy). Za dzień dokonania dostawy należy przyjąć ostatni dzień miesiąca. Dlatego również faktura powinna być wystawiona najpóźniej siódmego dnia następnego miesiąca.
PRZYKŁAD
Spółka dokonała na rzecz innej spółki 10 dostaw towarów - w dniach 2, 5, 7, 12, 14, 17, 19, 22, 23, 25 marca br. Fakturę dokumentującą wszystkie dostawy wystawiła 7 kwietnia br., dlatego obowiązek podatkowy z tytułu tych dostaw również powstał 7 kwietnia. Gdyby dostawy były dokumentowane odrębnymi fakturami, obowiązek podatkowy powstałby w marcu. Jedynie gdyby faktura za ostatnią dostawę została wystawiona w kwietniu, termin powstania obowiązku podatkowego przypadłby na kwiecień.
Omawiając usługi ciągłe, warto zaprezentować stanowisko WSA w Rzeszowie wyrażone w wyroku z 11 marca 2010 r. (sygn. akt I SA/Rz 20/10). Przedmiotem rozstrzygnięcia była kwestia, czy podatnik, który dokonuje dostaw ciągłych, może wystawiać dwie faktury za dany miesiąc. Przy okazji rozpatrywania tego problemu sąd potwierdził, że podatnik, których dokonuje wielu powtarzających się dostaw w miesiącu, może je uznać za sprzedaż ciągłą. Sąd nie zgodził się jednak, że podatnik ma możliwość wystawiania dwóch faktur dokumentujących sprzedaż ciągłą w danym miesiącu, zawierających tylko miesiąc i rok dokonania dostawy.
• § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 212, poz. 1337; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 222, poz. 1760
Marcin Jasiński
ekspert w zakresie VAT