rada
W przedstawionej sytuacji możliwe są dwa scenariusze. Przekazanie samochodu na cele osobiste oraz jego darowizna stanowić będą zwolnioną od podatku dostawę towarów, którą należy udokumentować fakturą wewnętrzną ze stawką „ZW” i wykazać w poz. 20 deklaracji VAT-7/VAT-7K/VAT-7D.
Ale może pojawić się też alternatywny scenariusz. Będzie miał zastosowanie, jeśli zdecydują się Państwo odliczyć cały podatek naliczony przy wykupie samochodu z leasingu w oparciu o wyrok ETS w sprawie C-414/07 Magoora. W takiej sytuacji przekazanie przedmiotowego samochodu na cele osobiste, a także jego darowizna stanowiłyby nieodpłatną dostawę towarów opodatkowaną VAT według stawki podstawowej 22%, którą należałoby udokumentować fakturą wewnętrzną ze stawką 22% i wykazać w poz. 28 i 29 deklaracji VAT-7/VAT-7K/VAT-7D. Zaletą tego rozwiązania byłby brak obowiązku korygowania podatku odliczonego w związku z przekazaniem samochodu na cele osobiste lub darowizną. Wadą jest jednak konieczność naliczenia VAT od wartości rynkowej samochodu.
uzasadnienie
Zarówno wycofanie przedmiotowego samochodu z prowadzonej działalności (tj. przekazanie samochodu na potrzeby osobiste podatnika), jak i jego darowizna będą podlegać opodatkowaniu jako nieodpłatna dostawa towarów (art. 7 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług). Czynności te nie będą jednak faktycznie opodatkowane. Zgodnie bowiem z § 13 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia wykonawczego zwolniona jest od podatku dostawa samochodów osobowych i innych pojazdów samochodowych przez podatników, którym przy ich nabyciu przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego, o którym mowa w art. 86 ust. 3 i 5 ustawy o podatku od towarów i usług, jeżeli te samochody i pojazdy są towarami używanymi w rozumieniu art. 43 ust. 2 ustawy (a więc jeśli okres ich używania przez podatnika wyniósł co najmniej pół roku po nabyciu prawa do rozporządzania nim jak właściciel).
WAŻNE!
Zwolniona od podatku jest dostawa samochodów osobowych i innych pojazdów samochodowych przez podatników, którym przy ich nabyciu przysługiwało częściowe prawo do odliczenia podatku naliczonego, jeżeli te samochody i pojazdy są towarami używanymi.
Kiedy dostawa używanych samochodów będzie zwolniona
Na podstawie ww. przepisu zwolnione od podatku są dostawy używanych samochodów, przy których nabyciu kwotę podatku naliczonego stanowiło 50/60% kwoty podatku z faktur dokumentujących ich nabycie, nie więcej jednak niż 5000/6000 zł. Zwolnienie to znajdzie zastosowanie w omawianym przypadku. W związku z wykupem samochodu kwotę podatku naliczonego stanowiło dla podatnika 60% kwoty podatku z faktury dokumentującej wykup. Podatnik powinien pamiętać, że okres używania przez niego samochodu musi przekroczyć pół roku. Okres ten liczy się od dnia wykupu samochodu z leasingu. Bez znaczenia jest fakt, że podatnik miał możliwość odliczania całości podatku naliczonego od rat leasingowych.
Oznacza to, że zarówno przekazanie przedmiotowego samochodu na cele osobiste, jak i jego darowizna będą stanowić zwolnioną od podatku dostawę towarów, którą należy udokumentować fakturą wewnętrzną ze stawką „ZW” i wykazać w poz. 20 deklaracji VAT-7/VAT-7K/VAT-7D.
Jaka podstawa opodatkowania
Pewne wątpliwości budzi kwestia, jaką podstawę opodatkowania należy przyjąć. W ostatnim czasie dominuje stanowisko, że podstawę opodatkowania w przypadku nieodpłatnych dostaw towarów stanowi wartość rynkowa towarów (zob. przykładowo interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 7 sierpnia 2008 r., sygn. IBPP1/443-852/08/AZ, czy interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 22 października 2008 r., sygn. IPPP1-443-1625/08-3/RK).
Przyjęcie takiego stanowiska powoduje, że jako podstawę opodatkowania trzeba przyjąć wartość rynkową przedmiotowego samochodu. Zważywszy, że chodzi o zwolnioną od podatku dostawę towarów, należy przyjąć wartość rynkową brutto.
WAŻNE!
Za podstawę opodatkowania zwolnionej z VAT dostawy towarów używanych należy przyjąć wartość rynkową brutto.
Czy należy skorygować odliczony podatek
Jeśli wycofanie przedmiotowego samochodu z działalności lub darowizna nastąpią w ciągu 12 miesięcy od wykupu, konieczna będzie korekta części podatku odliczonego przy jego wykupie. Według organów podatkowych zasada ta obowiązuje również przy sprzedaży i darowiźnie towarów. Zakładam, że wartość początkowa wykupionego samochodu nie przekroczyła 15 000 zł. Gdyby jednak tak było, okres korekty wyniósłby pięć lat od wykupu, licząc od roku, w którym nastąpił wykup.
Przykład
W dniu 15 listopada 2008 r. podatnik wykupił z leasingu samochód. Przy wykupie samochodu kwotę podatku naliczonego stanowiło 60% kwoty podatku z faktury dokumentującej wykup. W tej sytuacji wycofanie samochodu z działalności czy darowizna samochodu w maju 2009 r. stanowić będzie zwolnioną od podatku nieodpłatną dostawę towarów (mimo że podatnik mógł - w związku z rejestracją umowy leasingu w urzędzie skarbowym - w całości odliczać podatek naliczony od rat leasingowych). Dostawę tę podatnik będzie obowiązany udokumentować fakturą wewnętrzną ze stawką „ZW” oraz wykazać w poz. 20 deklaracji VAT-7 za maj 2009 r. lub w poz. 20 deklaracji VAT-7K/VAT-7D za II kwartał 2009 r. Jednocześnie w związku z tym, że między listopadem a majem nie upłynęło 12 miesięcy, podatnik będzie obowiązany do skorygowania podatku odliczonego przy wykupie samochodu.
Jakie możliwości daje podatnikowi wyrok ETS w sprawie Magoora
W przedstawionej sytuacji istnieje jednak możliwość zastosowania alternatywnego scenariusza. Stanie się tak, jeśli zdecydują się Państwo odliczyć cały podatek naliczony przy wykupie samochodu z leasingu w oparciu o wyrok Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich z 22 grudnia 2008 r. w sprawie C-414/07 Magoora (przyjmuje się, że wyrok ten stanowi podstawę do odliczania podatku naliczonego również przy nabywaniu samochodów - zob. interpretację ogólną Ministra Finansów z 13 lutego 2009 r., PT3/812/4/15//CZE/09/185).
W takiej sytuacji przekazanie przedmiotowego samochodu na cele osobiste, a także jego darowizna stanowiłyby nieodpłatną dostawę towarów opodatkowaną VAT według stawki podstawowej 22%, którą należy udokumentować fakturą wewnętrzną ze stawką 22% i wykazać w poz. 28 i 29 deklaracji VAT-7/VAT-7K/VAT-7D. Zaletą tego rozwiązania byłby brak obowiązku korygowania podatku odliczonego w związku z przekazaniem samochodu na cele osobiste lub darowizną. Wadą jest jednak konieczność naliczenia VAT od - jak się przyjmuje - wartości rynkowej samochodu (a więc najprawdopodobniej od kwoty wyższej niż kwota wykupu), który to podatek - jako podatek dotyczący nieodpłatnej dostawy towarów - jest nieodzyskiwalny.
Przykład
Załóżmy, że podatnik z poprzedniego przykładu zdecydował się na odliczenie całości podatku naliczonego przy wykupie samochodu (skorygował deklarację VAT-7 za grudzień lub deklarację VAT-7K/VAT-7D za IV kwartał 2008 r.). W tej sytuacji wycofanie samochodu z działalności czy darowizna samochodu w maju 2009 r. stanowić będą opodatkowaną VAT według stawki 22% nieodpłatną dostawę towarów. Dostawę tę podatnik będzie obowiązany udokumentować fakturą wewnętrzną ze stawką 22% oraz wykazać w poz. 28 i 29 deklaracji VAT-7 za maj 2009 r. lub poz. 28 i 29 deklaracji VAT-7K/VAT-7D za II kwartał 2009 r. Korekta podatku odliczonego przy wykupie samochodu nie będzie w tej sytuacji konieczna.
• art. 7 ust. 2, art. 43 ust. 2, art. 86 ust. 3 i 5 oraz art. 91 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 3, poz. 11
• § 13 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z 28 listopada 2008 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 212, poz. 1336
Tomasz Krywan
doradca podatkowy