rada
Dla podatnika bardziej opłacalne jest wniesienie aportem przedsiębiorstwa, a następnie likwidacja działalności.
uzasadnienie
W Państwa przypadku możliwe są dwa scenariusze postępowania. Pierwszy z nich jest najbardziej korzystny.
1. Wniesienie aportem przedsiębiorstwa do nowo powstałej spółki i następnie likwidacja działalności
Jeżeli przed zaprzestaniem prowadzenia działalności wniósłby Pan aportem całe przedsiębiorstwo lub jego zorganizowaną część do nowo powstałej spółki, to czynność ta nie podlega opodatkowaniu VAT, ponieważ na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy: Przepisów ustawy nie stosuje się do:
1) transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Nie wykazujemy tej czynności w deklaracji i nie dokumentujemy jej fakturą. Jeżeli przedmiotem aportu jest całe przedsiębiorstwo, nie ma obowiązku zapłaty VAT od remanentu, gdyż wynosi on 0 zł. Podatnik powinien tylko dołączyć do deklaracji za okres, w którym zaprzestał działalności, informację, że VAT należny z remanentu wyniósł 0 zł, gdyż nie było towarów objętych obowiązkiem umieszczenia ich w spisie.
Nie ma również obowiązku korygowania wcześniej odliczonego podatku. Taki obowiązek będzie istniał u nabywcy przedsiębiorstwa lub nabywcy zorganizowanej części przedsiębiorstwa, ale tylko wówczas, gdy:
• wniesione aportem przedsiębiorstwo rozliczało podatek naliczony na podstawie proporcji sprzedaży,
• zmieniło się przeznaczenie wniesionych aportem towarów, np. były do tej pory wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, a będą wykorzystywane do wykonywania czynności zwolnionych lub opodatkowanych i zwolnionych.
Podatnik ma również obowiązek złożyć do naczelnika urzędu skarbowego formularz VAT-Z.
Aktywny formularz jest dostępny na stronie www.bv.infor.pl.
2. Likwidacja działalności i następnie wniesienie składników majątku przedsiębiorstwa do spółki
Ponieważ prowadzi Pan działalność jako osoba fizyczna, więc zaprzestając jej prowadzenia, musi Pan sporządzić remanent i opodatkować pozostały towary (art. 14 ust. 1 pkt 2 ustawy). W remanencie powinien Pan wykazać towary własnej produkcji i towary, które po nabyciu nie były przedmiotem dostawy, pod warunkiem że od ich zakupu przysługiwało Panu prawo do odliczenia VAT, zarówno w całości, jak i w części. Remanentem muszą być objęte również środki trwałe, gdyż spełniają definicję towaru. Towarem są rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki, budowle i ich części.
Obecnie nie ma już wątpliwości, że ustalając podstawę opodatkowania wykazanych towarów, bierzemy pod uwagę ich aktualną cenę. W przypadku remanentu przepisy nie określają specjalnych zasad ustalania podstawy opodatkowania, ale odwołują się do zasad przewidzianych dla czynności nieodpłatnych określonych w art. 29 ust. 10 ustawy. Jest to cena nabycia towarów (bez podatku), a gdy nie ma ceny nabycia, jest to koszt wytworzenia, ustalone w momencie dostawy. Oznacza to, że podatnik sporządzający spis z natury koryguje cenę nabycia in plus lub in minus, w zależności od tego, czy wartość rynkowa wykazanego towaru zmniejszyła się, czy nie. Powinna to być cena rynkowa, czyli cena, którą podatnik otrzymałby, sprzedając towar. W tym przypadku nie ma odwołania do definicji ceny rynkowej określonej w ustawie.
Tak też uznają organy podatkowe: Ustawodawca w art. 29 ust. 10 ww. ustawy wskazał, że w przypadku dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 2 (nieodpłatne przekazanie), podstawą opodatkowania jest cena nabycia towarów (bez podatku), a gdy nie ma ceny nabycia, koszt wytworzenia, określone w momencie dostawy tych towarów.
Z cyt. wyżej przepisów wynika, iż w przypadku towarów przekazywanych nieodpłatnie, podstawą opodatkowania jest cena nabycia tych towarów określona w momencie dostawy, tj. w momencie ich przekazania. Oznacza to, że podstawą opodatkowania jest wprawdzie cena nabycia towaru, lecz skorygowana na dzień, w którym dochodzi do nieodpłatnego przekazania przedmiotowych towarów, czyli wartość rynkowa (pismo z 12 stycznia 2009 r. Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu, nr ILPP1/443-1034/08-3/BD).
Nie zawsze będzie to niższa cena. Tak może być w przypadku np. nieruchomości. Jednak w takiej sytuacji część ekspertów uznaje, że powinna to być cena nabycia lub wytworzenia, niekorygowana o wskaźnik wzrostu cen. Organy podatkowe nie popierają tego stanowiska. Nawet gdy dochodzi do wzrostu ceny, nakazują stosowanie ceny rynkowej.
Obowiązki osoby fizycznej, która zaprzestaje prowadzenia działalności
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Opodatkowując towary wykazane w remanencie, będzie Pan stosował stawki, jakie obowiązywałyby przy ich sprzedaży.
Przykład
Jan Kowalski likwiduje działalność. Był zobowiązany sporządzić spis z natury. Wykazał w nim lokal użytkowy i trzy komputery. Lokal kupił za cenę netto 50 000 zł. Obecnie jego cena rynkowa (bez VAT) wynosi 120 000 zł. Natomiast komputery kupił za cenę 4500 zł każdy. Obecnie ich wartość wynosi 700 zł netto. VAT należny będzie więc wynosił:
• wartość netto - 120 000 zł, VAT - 26 400,
• wartość netto - 2100 zł, VAT - 462 zł.
Razem pan Kowalski musi zapłacić 26 862 zł.
Gdyby była stosowana cena nabycia bez korekty, zapłaciłby:
• wartość netto - 50 000 zł, VAT - 11 000 zł,
• wartość netto - 13 500 zł, VAT - 2970 zł.
Razem do zapłaty byłoby 13 970 zł.
W tym przypadku obowiązek korekty ceny nabycia o aktualną wartość nie jest korzystny.
Przez okres 12 miesięcy od dnia zaprzestania działalności sprzedaż towarów wykazana w remanencie jest zwolniona z VAT pod warunkiem rozliczenia podatku od towarów objętych spisem z natury. VAT należny z remanentu podatnik wykazuje w deklaracji za miesiąc, w którym powstał obowiązek podatkowy, czyli za miesiąc zaprzestania prowadzenia działalności (art. 14 ust. 6 ustawy). Na ten dzień musi być również sporządzony spis. Informację o sporządzonym spisie oraz o wartości i kwocie ustalonego na jego podstawie podatku należnego dołącza się do deklaracji składanej za okres, kiedy zaprzestano działalności. Wykazany VAT może być obniżony o podatek naliczony rozliczany w tej deklaracji, a powstała nadwyżka podatku naliczonego może być wykazana do zwrotu.
Podatnik, który zaprzestaje prowadzenia działalności, musi pamiętać, że może być zobowiązany do korekty podatku, gdy odliczał go według proporcji i nie skończył się okres korekty na towary wykazane w remanencie lub podatnik odliczył VAT (np. samochody), a w remanencie zastosował zwolnienie (art. 91 ust. 4 ustawy).
Podatnik musi również zgłosić zaprzestanie prowadzenia działalności, składając VAT-Z (art. 96 ust. 6 ustawy).
Jak z powyższego wynika, likwidacja działalności, a następnie wniesienie majątku przedsiębiorstwa do nowo powstałej spółki jest mniej korzystne dla podatników, niż wniesienie aportem przedsiębiorstwa, a następnie zgłoszenie zaprzestania prowadzenia działalności.
• art. 6 pkt 1, art. 14, art. 91 ust. 9 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 3, poz. 11
Katarzyna Wojciechowska
konsultant podatkowy